Nationale Drug Monitor; jaarbericht 2009 - Trimbos-instituut

4 OpiatenDe klasse van opiaten telt vele middelen. Sommige staan bekend om het illegale gebruikervan, zoals heroïne. Andere opiaten zijn vervangers van heroïne, zoals methadon enbuprenorfine, of worden (ook) anderszins toegepast in de geneeskunde: morfine, codeïneen dergelijke. Het gaat in dit hoofdstuk vooral om heroïne en methadon.Opiaten kunnen een roes veroorzaken maar ook een dempende werking hebben.Heroïne wordt in verschillende vormen toegediend. Tegenwoordig is de meest gangbaregebruikswijze in Nederland roken (‘chinezen’, roken van folie). In Nederland wordtheroïne minder vaak geïnjecteerd.Mensen bij wie het gebruik van opiaten uit de hand is gelopen nemen vaak ookandere middelen (polydrugsgebruik) op een manier die niet goed valt in te passen ineen ‘regulier’ bestaan. Waar in dit hoofdstuk gesproken wordt over de verzamelterm‘harddrugs’ is meestal minstens één opiaat in het geding en verder vooral cocaïne.4.1 Laatste feiten en trendsDe belangrijkste feiten en trends over opiaten in dit hoofdstuk zijn:• Heroïnegebruik komt weinig voor in de algemene bevolking (§ 4.2).• Heroïne is weinig populair onder scholieren. Wel hebben leerlingen van REC-4 scholenaanzienlijk vaker ervaring met heroïne dan leerlingen van het regulier onderwijs (§ 4.3).• Het aantal probleemgebruikers van opiaten is in het afgelopen decennium gedaald(§ 4.4).• Van 2007 naar 2008 vond een lichte daling plaats in het aantal opiaatcliënten in de (ambulante)verslavingszorg. Nog maar weinig opiaatcliënten zijn jonger dan 30 jaar. (§ 4.6).• De daling tussen 2002 en 2006 in het aantal ziekenhuisopnames waarbij opiaten een rolspeelt stagneerde in 2007 en 2008 (§ 4.6).• Het aantal nieuwe en gemelde gevallen van hiv en hepatitis B en C onder injecterenddrugsgebruikers is al jaren laag. Toch is het aantal bestaande besmettingen, vooral methepatitis C, in steden die daar gegevens over hebben, hoog (§ 4.7).• In Rotterdam en Amsterdam is in 2008 een onverwachte stijging van het aantal omgeruildespuiten waargenomen (§ 4.7).• Het aantal acute sterfgevallen is iets hoger in 2008 dan 2007, maar blijft over het afgelopendecennium laag. De gemiddelde leeftijd van overlijden blijft stijgen (§ 4.7).4 Opiaten81