Richtlijn Chronische Rhinosinusitis en Neuspoliepen - Diliguide

dubbelblinde trials (Lund 2004, Parikh 2001) bleven over en werden geselecteerd voorbeoordeling.Voor de effectiviteit van lokale corticosteroïden bij patiënten met CRS en neuspoliepenkwamen 27 artikelen in aanmerking voor beoordeling op grond van het abstract of de titel.Hiervan werden de drie meest recente gerandomiseerde dubbelblinde trials (Stjärne 2006,Small 2005, Jankowski 2001) geselecteerd voor beoordeling onder de aanname dat ditvoldoende grond voor bewijs biedt.CRS zonder neuspoliepenLund (2004) vergeleek in een RCT het effect van 128μg budesonide spray 2dd (n=81) metplacebo (n=86) gedurende 20 weken bij patiënten met CRS zonder neuspoliepen. Hierbijvond zij een significant verbeterde symptoomscore, zowel voor de totale score als voor deindividuele symptomen neusobstructie en rhinorroe bij de behandelgroep. Ook de peaknasal inspiratory flow (PNIF) verbeterde significant. Hoofdpijn toonde geen significanteverbetering in de behandelgroep ten opzichte van de placebogroep. Parikh (2001) verrichteeen vergelijkbare studie met 16 weken 200 μg fluticasone proprionate 2dd (n=14) versusplacebo (n=15). Echter, in deze kleine studie vond ook nog aanzienlijke uitval van patiëntenplaats waardoor de resultaten van slechts 9 patiënten in de behandelgroep en 13 patiëntenin de placebogroep konden worden vergeleken. Dit geeft een zodanig power probleem datde resultaten als inconclusief beschouwd moeten worden.CRS met neuspoliepenDe drie trials naar effectiviteit van lokale corticosteroïden bij patiënten met CRS enneuspoliepen (Stjärne 2006, Small 2005, Jankowski 2001) gebruikten een vergelijkbareopzet. In de studies werd het effect van een corticosteroïd neusspray (Stjärne mometasonfuroate 1dd 200 μg (n=152) versus placebo (n=139), 16 weken; Small mometason furoate1dd 200 μg (n=115) versus placebo (n=117), 16 weken; Jankowski budesonide 1dd 128 μg(n=48) versus placebo (n=45), 8 weken)) op klachten (neusobstructie, rhinorroe, reukverliesen PND), poliepgrootte bij nasendoscopie, toename in peak nasal inspiratory flow (PNIF) enoverall respons bij patiënten met bilaterale neuspoliepen en klinisch significanteneusobstructie volgens het “intention to treat” principe beoordeeld (zie bijlage 3). Voor demeeste uitkomstmaten werd een puntscore van 0-4 gehanteerd. In de studie van Stjärne(2006) werd het aantal patiënten met een respons >1 vastgesteld. Bij Small (2005) enJankowski (2000) werd de gemiddelde verandering in score als uitkomstmaat gehanteerd.De PNIF werd gemeten in L/min. In alle trials werd bij alle uitkomstmaten een statistischsignificante verbetering gevonden in de behandgroep. Small en Jankowski includeerden ookgroepen met hogere dosering, maar vonden geen significante verschillen met destandaarddosering, behalve een klein additioneel effect in de obstructieklachten in de trialvan Small (p=0.03). Uitval variëerde van 12% in beide groepen in de trial van Jankowski tot30% in de placebogroep in de trial van Stjärne. Medicatie die de neuspassage zou kunnenbeïnvloeden was niet toegestaan. Bij patiënten met CRS met of zonder neuspoliepen dieonvoldoende reageerden op behandeling met lokale corticosteroïdspray en voor FESSgeïndiceerd waren, toonde Aukema (2004) een additioneel effect met fluticasone propionateneusdruppels aan waardoor bij 48% van de patiënten in de behandelgroep van chirurgie konRichtlijn Chronische Rhinosinusitis en Neuspoliepen, 2010 49