10429_infocus_parkinson_bw_17_tot

EtiologieBij parkinsonpatiënten die alleen last hebben van een gestoordeREM-slaap wijst beeldvormend onderzoek erop dat hierbij een discrete,maar significante symmetrische afname van de dopaminerge opnamein het striatum optreedt. De RBD is dus kennelijk een uiting van de preklinischefase van deze ziekte. 56De pathologische basis van een RBD in het kader van de ziekte vanParkinson is nog niet volledig opgehelderd. Wel zijn er vanuit casusbeschrijvingenaanwijzingen voor specifieke pathologische laesies. Eenvoorbeeld hiervan is de casus van een 84-jarige man die al 20 jaar lasthad van gewelddadig gedrag gedurende zijn slaap, waarbij geen aanwijzingenvoor een andere neuropsychiatrische aandoening werdengevonden. Een polysomnografische test toonde een gestoorde REMslaap.Bij post-mortemonderzoek werden incidentele lewylichaampjesin het striatum gevonden. 57 Deze casusbeschrijving wijst erop dat lewylichaampjesziekteeen verklaring zou kunnen vormen voor een idiopathischegestoorde REM-slaap bij ouderen. Verder wordt gespeculeerddat een gestoorde REM-slaap bij deze patiëntengroep zou kunnenontstaan door degeneratie van zenuwkernen in het onderste deel van dehersenstam, zoals de nucleus pedunculopontinus en subcoeruleus, watkenmerkend is voor Braak stadium 1 (zie tabel 4). 14Het gevonden verband tussen de preklinische fase van de ziekte vanParkinson en de aanwezigheid van bepaalde NMS, zoals reukstoornissenen een gestoorde REM-slaap, zou de basis kunnen vormen vooreen presymptomatische test. Deze testen kunnen vooral bij personenmet een positieve familieanamnese voor de ziekte van Parkinson eenbijdrage leveren en nuttig zijn bij onderzoek naar een genetische predispositie.58SymptomatologieEen gestoorde REM-slaap wordt gekenmerkt door nachtelijke, verbale ensoms ernstige motorische onrust gedurende de REM-slaap, waarbij dedromen agressief getint kunnen zijn. De fysiologische atonie die normalitertijdens de REM-slaap optreedt ontbreekt, waardoor patiënten hundromen letterlijk beleven en door het fysiek uitleven van de dromenonrustige bewegingen maken. 59 De partners van deze patiënten rapporterenvaak vocalisaties (bijvoorbeeld praten, schreeuwen en het uiten vanInFocus Niet-motorische verschijnselen bij de ziekte van Parkinson 35