Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
uiten <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>lente</strong> <strong>2010</strong><br />
De positie en <strong>de</strong> rol van vrouwen in<br />
het Tekel-verzet<br />
Turkije verkeert al zo’n drie <strong>de</strong>cennia in <strong>de</strong> wurggreep van<br />
systematische neoliberalisering en privatisering. Sinds<br />
<strong>de</strong> conservatieve AKP (Partij voor ‘Gerechtigheid’ en<br />
‘Ontwikkeling’) eind 2002 aan <strong>de</strong> macht kwam, is <strong>de</strong> privatisering<br />
meer en agressiever dan ooit tevoren doorgevoerd en<br />
zijn bijna alle geprivatiseer<strong>de</strong> bedrijven in han<strong>de</strong>n komen te<br />
vallen van buitenlandse on<strong>de</strong>rnemingen. De neoliberale politiek<br />
en <strong>de</strong> daaruit voortgekomen privatiseringen hebben <strong>de</strong><br />
nationale economie van Turkije aanzienlijk verzwakt en ver<strong>de</strong>r<br />
beschadigd: verlies van <strong>de</strong> belangrijkste inkomstenbronnen,<br />
structurele verlaging van het nationale inkomen en voortduren<strong>de</strong><br />
afname van <strong>de</strong> eigen mid<strong>de</strong>len en mogelijkhe<strong>de</strong>n van<br />
het land. Zo werd Turkije in toenemen<strong>de</strong> mate veroor<strong>de</strong>eld<br />
tot on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re het afsluiten van nieuwe kredietleningen<br />
en daardoor werd het steeds meer afhankelijk van <strong>de</strong> buitenlandse<br />
financiers, die het land steeds opnieuw dwongen tot het<br />
realiseren van nieuwe privatiseringen.<br />
door Meriç Esin<br />
Neoliberalisme en privatisering betekenen<br />
economische afbraak, sociale vernieling, vernietiging<br />
van <strong>de</strong> samenleving, ontwrichting<br />
van <strong>de</strong> levens van miljoenen mensen en vergroting<br />
van <strong>de</strong> nationale afhankelijkheid!<br />
Men kan verschillend tegen <strong>de</strong> verschijnselen van neoliberalisme<br />
en privatisering aankijken. Maar in ie<strong>de</strong>r geval staat vast dat <strong>de</strong>ze<br />
verschijnselen tot nu toe meer dan voorheen tot armoe<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<br />
het volk geleid hebben. Miljoenen arbei<strong>de</strong>rs zijn hun werk kwijtgeraakt.<br />
Hon<strong>de</strong>rdduizen<strong>de</strong>n arme boeren en kleine mid<strong>de</strong>nstan<strong>de</strong>rs<br />
zijn erdoor failliet geraakt. Het hele volk is er feitelijk door<br />
tot ellen<strong>de</strong>, uitzichtloosheid en arbeidsmigratie veroor<strong>de</strong>eld. Vele<br />
gezinnen met kin<strong>de</strong>ren die in <strong>de</strong>ze omstandighe<strong>de</strong>n uit elkaar<br />
gegaan zijn, levens van vele mensen die ontwricht zijn, mensen<br />
die huis en haard hebben moeten verlaten om in het buitenland<br />
hun arbeid te verkopen en zelfs geslaag<strong>de</strong> en niet geslaag<strong>de</strong><br />
zelfmoordpogingen –<strong>de</strong>ze en an<strong>de</strong>re feiten liegen er niet om.<br />
De economische afbraak en sociale vernieling in het land, ten<br />
gevolge van neoliberalisering en privatisering, kent geen weerga.<br />
Zo is <strong>de</strong> samenleving ver<strong>de</strong>r beschadigd en het land nog afhankelijker<br />
gewor<strong>de</strong>n. Alle mooie cijfers van statistici, <strong>de</strong> nog mooiere<br />
rapporten van on<strong>de</strong>rzoekers, <strong>de</strong> geweldige commentaren van<br />
economen en <strong>de</strong> prachtige verklaringen van regeringswoordvoer<strong>de</strong>rs<br />
ten spijt!<br />
Staatsgigant Tekel<br />
Een van <strong>de</strong> laatste slachtoffers van privatisering was <strong>de</strong> voormalige<br />
staatsgigant Tekel, die in Turkije het monopolie had op <strong>de</strong><br />
productie van tabak en alcohol, zoals in Mid<strong>de</strong>llandse Zeelan<strong>de</strong>n<br />
gebruikelijk is met dit soort accijnsbelaste producten, die soms in<br />
speciale winkels wor<strong>de</strong>n verkocht. In <strong>de</strong> afgelopen jaren wer<strong>de</strong>n<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van dit bedrijf successievelijk aan buitenlandse holdings<br />
en consortia verkocht. Eerst kwam <strong>de</strong> alcoholdivisie daarvan<br />
via een kleine omweg terecht bij <strong>de</strong> American Texas Pacific<br />
Group. Vervolgens werd <strong>de</strong> sigarettendivisie ervan aan British<br />
American Tobacco verkocht.<br />
Bij <strong>de</strong> privatisering van <strong>de</strong>ze eerste twee divisies van Tekel verloren<br />
tienduizen<strong>de</strong>n arbei<strong>de</strong>rs uitein<strong>de</strong>lijk hun oorspronkelijke<br />
baan. Zon<strong>de</strong>r enig verzet van betekenis werd hen daarna door<br />
<strong>de</strong> AKP-regering <strong>de</strong> zogenaam<strong>de</strong> ‘4C’-regeling* als symbolisch<br />
‘alternatief’ opgelegd. Niet lang daarna besloot <strong>de</strong> Hoge Raad<br />
voor Privatisering on<strong>de</strong>r voorzitterschap van premier Erdoğan<br />
om ook <strong>de</strong> laatste Tekel-divisie, <strong>de</strong> tabakverwerkingsdivisie, te<br />
privatiseren. Conform dat besluit wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze divisie<br />
vallen<strong>de</strong> tabakverwerkingsbedrijven gesloten en wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> tot<br />
dan toe daar werkzame arbei<strong>de</strong>rs overgeplaatst naar <strong>de</strong> tabaks-<br />
30