ACADEMY Magazine 2016-2017

HISTORIE - MUIDERSLOT
Het Muiderslot is de best bewaarde
waterburcht van Nederland. Floris
V laat het slot in 1285 bouwen
als dienstwoning voor de baljuw,
de vertegenwoordiger van de landsheer in
de regio tussen de dan nog kleine nederzetting
Amstelredam en Hilversum. Het is een
strategische plek waar de handel over water
gemakkelijk te controleren is. Er ligt een
ketting over de Vecht. Schippers die naar de
welvarende handelsstad Utrecht willen moeten
tol betalen om verder te mogen. Amstelredam
krijgt van Floris V een tolprivilege.
Dat is te beschouwen als het geboortecertificaat
van de stad, die daarop voor het eerst
op schrift bij naam wordt genoemd. Doordat
de tolheffing Utrecht steeds duurder
maakt, begint voor Amstelredam, het latere
Amsteldam en tegenwoordige Amsterdam,
een periode van groei en bloei.
“Twintig procent van de ongeveer 135.000
mensen die ons jaarlijks bezoeken komt uit
het buitenland. Amerikanen vormen daarvan
met ruim dertig procent de grootste
groep. Als ze het kasteel zien valt de grootte
in eerste instantie wat tegen, maar dat verandert
als ze horen dat het er al ruim zevenhonderd
jaar staat. Dan zijn ze zeer geïnteresseerd
in wat er sindsdien allemaal is gebeurd. Voor
alle bezoekers geldt dat ze de geschiedenis
proeven en er onderdeel van gaan uitmaken,
terwijl ze, soms over de uitgesleten treden,
door het kasteel lopen en bijna voelen hoe de
personen op de schilderijen in de Ridderzaal
hen aankijken”, zegt Bert Boer, de gepassioneerde
directeur/bestuurder van rijksmuseum
Muiderslot. “Sinds vijf jaar noemen we
het ook Amsterdam Castle om buitenlandse
toeristen een beter idee te geven waar het ligt.
Het werkt. Destijds kwamen er zo’n 10.000
toeristen naar het Muiderslot, in 2016 waren
dat er 27.000, bijna drie keer zoveel. Bezoekers
kunnen twee middeleeuwse routes zelf
afleggen en bijvoorbeeld de wapencollectie
bewonderen. Van een Vikingzwaard uit de
achtste eeuw tot zestiende eeuwse musketten,
maar ook harnassen en toernooiharnassen
met lansen.” Kinderen kunnen aan de
hand van allerlei spelletjes zelf de geschiedenis
beleven en zelfs ridder worden. Daarnaast
is er een rondleiding langs de mooiste,
zeventiende eeuwse collectie onder leiding
van gidsen en zijn er twee keer per jaar tentoonstellingen
die extra verdieping geven.
___
Het zeventiende eeuwse Muiderslot
geschilderd door Gerrit Berckheyde
‘P.C. Hooft was
de Loe de Jong
van de zeventiende
eeuw’
NIEUWE INZICHTEN
OPDOEN
Even onderbreekt Bert Boer zijn verhaal
om iets over zijn eigen geschiedenis te vertellen.
Hij studeert bedrijfskunde en -economie.
Op advies van zijn professor denkt
hij na over wat hij wil worden. Zijn wenslijstje
vermeldt sport, cultuur, natuur en
hulporganisaties. Eerst werkt hij even voor
een bank. Vervolgens is de culturele ondernemer
bij NOC*NSF als marketingmanager
verantwoordelijk voor de sponsoring van
de Nederlandse Olympische ploeg, inclusief
rechten en media. Na twaalf jaar stapt
hij echt over naar de cultuursector, waar hij
eigenlijk op dezelfde wijze verbindingen
legt. Bij de Nederlandse Museumvereniging
is het zijn taak de Museumjaarkaart populair
te maken. “In tien jaar tijd is het aantal uitgegeven
kaarten gegroeid van 425.000 naar 1,4
miljoen.” Sinds 2011 is hij directeur van het
Muiderslot. “Voor mij is het mooie dat musea
je rijker maken. Mensen die een hippe koffiebar
bezoeken, waar ze veel betalen voor een
kopje, gaan er naartoe voor de beleving. Als
ze buiten komen zijn ze niet veranderd. Een
bezoek aan een goed museum zorgt ervoor
dat bezoekers weggaan met nieuwe inzichten
en iets hebben geleerd. Steeds meer mensen
ontdekken dat. Het museumbezoek zit
in de lift.” Boer denkt even na en zegt dan:
“Wat kinderen in de basisschoolleeftijd meemaken
bepaalt voor een groot deel hoe ze in
hun latere leven zijn. Voor middelbare scholieren
die een goede geschiedenisleraar hebben
komt de historie tot leven. Dat willen we
hier ook bereiken, want door het te beleven
groeit je interesse en kun je het beter onthouden.
Dat is in de sport ook zo. Een cricketwedstrijd
is een saaie bedoening, totdat
iemand naast je, die de spelregels, de spelers
en de talenten kent, erover vertelt en je
meeneemt in de sport. Dan boeit die wedstrijd
ineens. Hoe meer je van iets weet, des
te interessanter het is.” De daad bij het woord
voegend, vertelt Bert Boer daarom meteen
verder over het Muiderslot.
P.C. HOOFT
Bijzonder is dat het kasteel er nog bijna net
zo uitziet als in de veertiende eeuw. Engelse
kastelen zijn in het verleden veelal bewoond
door graven, wier erfgenamen er vaak een
vleugel aanbouwden, waardoor het uiterlijk
steeds veranderde. Een ‘dienstwoning’ als
het Muiderslot kon hetzelfde blijven, omdat
er steeds nieuwe baljuws kwamen, die uiteindelijk
weer moesten vertrekken. Toch is
er wel iets veranderd. “Aanvankelijk had je
het slot met een gracht er omheen, maar tijdens
de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648)
was dat niet meer voldoende om het kasteel
te beschermen en is een stervormig bastion
aangelegd. Dat was onder andere onderdeel
van de Hollandsche Waterlinie en bestaat
nog steeds. De tuinen zijn net als in de zeventiende
eeuw aangelegd in verschillende
kwartieren, met bijvoorbeeld een kruidenhof
en een warmoeshof met groenten. Af en
toe krijg ik een zeventiende eeuwse komkommer
mee naar huis of ik moet oeranijs
of heilige boontjes proeven.” In het slot zelf
SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2017 161