Heaven 147

spelen in koffietentjes en zo, riepen mijn vrienden voortdurend: ‘We
moeten meer liedjes opnemen, zodat we iets te verkopen hebben bij
optredens’. Waartegen ik me altijd verzette door te roepen dat platen
wat mij betreft géén merchandising waren. ‘Als je iets wilt verkopen,
maak je maar een T-shirt!’. Platen waren in mijn ogen wat hopelijk
overbleef als je eenmaal dood was. Daar moest je dus alle tijd voor
nemen, ze aandacht geven. En dat begint met veel ideeën vastleggen. In
elke plaat die ik heb gemaakt stopte ik altijd alles wat ik op dat moment
in me had. Als het album dan af is realiseer je je natuurlijk direct wat je
anders had willen of kunnen doen, maar dat hoort erbij.”
Simpel houden is bij Appaloosa Bones behoorlijk gelukt, terwijl je laatste
platen juist uitgebreid gearrangeerd waren. Er was zelfs een plaat
met symfonieorkest.
“Dat simpel houden ging niet vanzelf. Ik schrijf eigenlijk altijd met de
band in mijn achterhoofd. Ik heb de arrangementen al min of meer voor
ogen en met het orkest was het vooral een kwestie van opschalen. Maar
ik had nog nooit eerder geprobeerd de songs zo veel mogelijk uit te
kleden, terug te brengen tot het minimale. Dat is gelukt, al bleek toch
geregeld een beetje meer nodig.”
Hoe hield je van die paar dozijn nummers juist deze elf over?
“Deze pasten het best bij elkaar. Ik hield ook héél veel van sommige van
de afgevallen songs, maar ze pasten gewoon niet in het geheel. En vaak
probeer ik er echt nog een eenheid van te smeden. Maar dan is het
net alsof ze tegen me zeggen: ‘Fuck you, dit is hoe we zijn’. Dat is een
heel interessant stukje van het creatieve proces. De liedjes zelf hebben
daarin hun invloed.”
Je teksten zijn niet altijd even makkelijk te doorgronden, maar ik voel
hier wel het landschap als een verbindende factor. Of zit ik er helemaal
naast?
“Nee, dat klopt. Het landschap heeft vaak een hoofdrol tijdens het
schrijfproces. Ik heb als het ware een plek voor ogen als ik schrijf en
waar alle songs vandaan lijken te komen. In dit specifieke geval was dat
het Big Bend National Park in de woestijn van Texas, waar ik flink wat
tijd heb doorgebracht.”
Ook in het dagelijks leven houd je letterlijk nauw contact met het land
toch?
“Ja, sinds een jaar of negen runnen we met z’n drieën een organische
boerderij. In het voorjaar en de zomer gaat die voor, in het najaar en
de winter kan ik touren. Dit keer liep het een beetje anders. Toevalligerwijs
kwam het album al aan het eind van de zomer uit en dus dacht ik:
‘Laten we het eens anders doen en wat festivals spelen’. Sommige voor
het eerst sinds jaren en dat was hartstikke leuk.”
Je vorige album verscheen in 2018. Er volgden rare tijden en veel recente
albums zijn ‘pandemieplaten’. Menig artiest zag zijn carrière tot
stilstand komen. Jij had de boerderij. Hielp dat?
“Ja. Sterker nog, het was een gekkenhuis. Kort nadat de wereld in
lockdown ging waren we helemaal uitverkocht. We zijn dus voor het
eerst ook gaan experimenteren met wintergewassen en dat was heel
bijzonder. Ik geloof niet dat ik eerder in mijn leven oogsten in alle seizoenen
heb meegemaakt en ik vond het geweldig. Maar toch was ik ook
ongelooflijk dankbaar toen we weer konden spelen.”
Leverde die periode nog songmateriaal op?
“Uiteraard, maar niet per se nieuw. Sommige liedjes zijn er in een vloek
en een zucht, andere vragen meer tijd. Niet zozeer om ze af te maken,
maar om ze even te kunnen laten liggen. Omdat later moet blijken of
ik er nog steeds iets bij voel. Je kunt de studio uitlopen met het gevoel
van ‘wauw’, dit was het beste dat we in tijden hebben gedaan, om je na
een poosje af te vragen wie op zo’n nummer zit te wachten. De coronaperiode
bood de gelegenheid om liedjes nog eens op die manier tegen
het licht te houden. Veel luisteren dus en veel stilte, zodat ik met ‘frisse
oren’ terug kon komen.
Aan Appaloosa Bones begon ik al jaren geleden, maar zinnen als There
ain’t no work. Just Pennsylvania birds, I heard they’re nesting now in the city
kwamen er pas in nadat ik mijn broer in de stad bezocht waar het leven
vrijwel stillag. Er reden geen auto’s en je hoorde ineens allerlei dieren.
Ik vond het geweldig! Ook Mistakes lag er al heel lang en Feed Your Horses
schreef ik zelfs al voor ik platen maakte, maar ik gaf het nooit een
kans. Of Before The Sun, dat ontstond toen ik nog veel te onzeker was
over mijn banjospel. Blijkbaar was het er nu tijd voor.”
Het album komt wat melancholiek en stemmig over.
“Veel van de nummers bevatten het besef dat de wereld en wijzelf beschadigd
zijn geraakt. Maar er schuilt ook schoonheid in, want iedereen
probeert de hele tijd ook alles weer te fixen. Ik ook. De wereld is hard
voor ons en we zijn niet perfect, maar het is allemaal ook prachtig.
En de liedjes helpen me daardoorheen. Maar weet je, hoe ze precies
komen is me na al die jaren nog een volslagen raadsel. Ik wilde dat ik
wist hoe het werkte, maar ik heb geen idee. En het voelt ook alsof ik me
daarin helemaal niet ontwikkel. Elke keer dat ik een liedje heb afgerond
en begin aan het volgende, voelt het alsof ik het voor de allereerste
keer doe. Ik weet absoluut niet hoe het werkt en zelfs niet of ik er goed
in ben. Ik maak veel, maar heel veel daarvan is ook echt slecht hoor. Ik
word wel iets beter in het herkennen van de goede dingen. Ik zou mijn
hele leven lekker muziek voor mezelf kunnen maken, maar als ik platen
uitbreng, vind ik dat die waardevol moeten zijn.”
En uiteindelijk zijn ze dan dus tóch merchandise. Misschien niet tijdens
optredens, maar wel in de winkel en op de streamingdiensten. Een paar
van je liedjes zijn inmiddels 150 miljoen keer geluisterd.
“Ik kan daar werkelijk met mijn verstand niet bij. Mensen zingen dingen
mee die ze destijds nog amper gehoord zouden kunnen hebben. Ze
ontdekken me op de vreemdste manieren via playlists van anderen. Dat
is cool. Bij mijn vriendin werkt het ook zo. Maar zelf ben ik een record
guy. Ik kan maanden achter elkaar tijdens het koken alleen die ene
plaatkant van een Townes Van Zandt-elpee draaien. Ik verteer platen
soms heel uitgebreid, daardoor is mijn blikveld vast relatief klein. Ik
oordeel dus niet over hoe anderen naar muziek luisteren hoor, maar
ik houd ervan ‘platen’ te maken met een begin, een middenstuk en een
einde. En idealiter bevind je je als luisteraar na het laatste stuk op een
andere plaats dan toen je begon.” ■
Gregory Alan Isakov live: 29 november in Paradiso, Amsterdam; 30 november
in Muziekgebouw, Eindhoven; 1 december in De Oosterpoort, Groningen;
2 december in De Roma, Antwerpen; 4 december in Kantine, Keulen.
“ELKE KEER ALS IK AAN EEN
LIEDJE BEGIN,
VOELT HET ALSOF IK
HET VOOR DE ALLEREERSTE
KEER DOE”
45 HEAVEN NOV/DEC 2023