MİLLİ FOLKLOR 53. Sayı (Pdf)

More documents

Recommendations

Info

AKMESC‹D'DEN TÜRKÜ SES‹ The Voice of A Turkish Songs from Akmescid Uçsuz bucaks›z Kazakistan topraklar›nda, Bursa’y› görmeyen, ancak Bursa’dan K›r›m’a, K›r›m’dan Sibirya’ya, oradan da Kazakistan’›n Akmescid fiehrine gelmek zorunda kalan Remziye Teyze ile karfl›laflt›k. 15 Nisan 2001 tarihinde Atatürk Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Dr. Tahsin Parlak, bizi Akmescid’te (fiimdiki ad› K›z›lorda) Remziye Teyze’nin evine götürdü. Remziye teyze gözlerinden ›fl›k saçan, zeki mi zeki bir Türk anas›.. Dr. Ayfle Yücel Çetin, Türkistan sevdal›s› Ensar K›l›ç, Tahsin Parlak ve Ah›skal› güzel gelin Gülçin Han›m, Remziye Teyze’nin evine konak olduk. Remziye Teyze’nin evi, henüz gelen bahar› müjdeleyen güller, küçücük bahçesinde tomurcuklanan asma, bahçenin bir köflesinde tüm esrar› ile duran sera ile s›cac›k bir Türk evi. Dede Korkut Ad›ndaki Devlet Üniversitesi yurtlar›n›n hemen arkas›nda. C›v›l c›v›l gençler- Voix de chanson turque à Akmescid Yard. Doç. Dr. ‹smet ÇET‹N* ÖZET Folklor ürünleri, yeni bir sosyal çevreye tafl›n›p say›ca az olan bir topluluk taraf›ndan yaflat›l›rsa, tafl›nd›¤› dönemdeki ilk fleklini korur. Zaman zaman da sosyal flartlara göre baz› de¤iflikliklere u¤rar. Bu de¤ifliklikler türkülerin söz ve ezgilerinde de olabilir. Bunun örne¤ini Türkiye’den (Bursa) K›r›m’a; K›r›m’dan Sibirya’ya; Sibirya’dan Kazakistan’a tafl›nan türküler göstermektedir. Anahtar Kelimeler K›r›m, Türkü, Kazakistan ABSTRACT Products of folklore, in case they are transferred into a nev social medium and carried on by a small number of individuals, preserve their original form.Occisionally, they undergo certain alternations according to the social conditions. These alterations may take place in the lyrics and tunes of ballads. An example of this can be found in ballads which were carried from Turkey (Bursa) to Crimea; from Crimea to Siberia; and from there to Kasakhstan. Key Words K›r›m, Turku, Kazakistan * Gazi Üniv. E¤itim Fak. Ö¤retim Üyesi le pencere komflulu¤u yap›yorlar. Ensar K›l›ç’›n jestleri, selamlamalar› gençler ile bizim k›sa süreli komflulu¤umuzu adeta perçinledi. Muhtar’›n k›rm›z› renkli Auidi marka otomobili dar sokaklardan Remziye Teyze’nin evinin önünde durdu¤u zaman, o ›fl›kl› gözler bizi karfl›lad› ve belki hiç tozlanmam›fl bir odaya geçtik. Remziye Teyze’nin hamarat bir gelin gibi kofluflturmas›, tahminlerin ötesinde gösterdi¤i misafirperverli¤i bizi mahcup ediyor, utand›r›yordu. Türkiye’den el öpmeye giden yavrusuna sar›l›rcas›na sar›lan Remziye Teyze’nin kollar› aras›nda göz yafllar›m›z› tutmak mümkün mü? Allah r›zas› için bir Kur’an okuyun arzusuna Ensar Bey’in güzel sesiyle sureler okumas› Remziye Teyze’nin kendinden geçmesini sa¤l›yor ve biz göz yafllar›m›z› birbirimizden sakl›yorduk. Tan›flmadan önce Remziye Teyze o tatl› sesiyle bize 56 Millî Folklor
Y›l: 14 Say›: 53 hofl geldiniz dedi. “Hofl geldinizi” bir karfl›lama türküsü ile dillendirdi. Hofl keldiniz misafirler Konakbay özünüz ayy... Asla da gözümüz doymaycak Birbirimzge karap ayy.... Dost kadrini dost bilir Alt›n› sarraf ayy... Sizlernin hatirinizi sorayman Seyran gözüm ayy.... K›zd›r evin çicegi Gonce gulu ayy.. Dudu kufltay daran›r Aha bulbulum ayy... Ben Kiriflci Abdurrahman’›n k›z› Remziye Teyze. Remziye Teyze’nin kendini takdimi bu cümlelerle oluyor. Sonra bafll›yor kendini anlatmaya. Bursal› bir aileden gelmektelermifl. Aile zaman gelir K›r›m’a yerleflir. Kiriflçi Abdurrahman henüz on yafl›nda iken yetim kal›r. Day›lar›n›n himayesinde Kur’an ö¤renir. Sadece Kur’an de¤il Kur’an yolunu da ö¤renir. Hâf›z- Kur’an olur ve medrese tahsilini de tamamlar. 1917 ihtilali oldu- ¤u zaman Abdurrahman befl-alt› yafllar›ndad›r ve iyi Kur’an okumaktad›r. 1918, 1919 y›llar› derken Kur’an okuyor, ezan okuyor diye komünistler bask› yapmaya bafllarlar. Abdurrahman Efendi ise Kur’an veya ezan okumad›¤›n›, Türkçe türküler söyledi¤ini ifade ederek bask›lardan kurtulur. Radyoda türkü söyleyemeye bafllar. 1935 y›l›na kadar radyoda sanatç› olarak çal›fl›r. Sesi güzeldir. Bu arada Remziye Han›m küçücük bir çocuktur. 1930 y›l›nda do¤an Remziye Han›m, çevresinde olup biteni yeni yeni anlamaya bafllar. Karasubazar flehri onun do¤um yeridir. 1941 y›l›n›n 22 eylül tarihini cengin bafllad›¤› tarih olarak hat›rlamakta Remziye Han›m. O zaman dördüncü s›n›f ö¤rencisidir. Annesi ‹brahim k›z› Ayfle de çal›flmaktad›r. ‹kinci defa seferberlik ilan edildi¤i zaman Babas›n› askere al›rlar. Abdurrahman Bey Ruslar›n içinde savafl›rken aile üç buçuk y›l daha K›r›m’daki evlerinde yaflarlar.. Alman askerleri K›r›m’a girdiklerinde burada bulunanlara araz› verirler. Remziye teyzenin ailesine de bir dönüm toprak verirler. Rahatça yaflamaya bafllar burada bulunanlar. Ancak 1944 y›l›nda Ruslar gelirler ve Sivastopol’dan itibaren o çevrede bulunan Türkleri sürerler. Sürgüne sebep ise siz Türkiye’ye kaçacaks›n›z suçlamas›d›r. Her fley yirmi dakikada olup biter. Bütün K›r›m yirmi dakikada boflalt›l›r. Nereye gidilece¤ini bilmeden vagonlara doldurulan binlerce Türk art›k ailelerinden ayr› düfltüklerinin, vatanlar›ndan sürüldüklerinin, Sovyet askerleri ile omuz omuza savaflman›n ödüllendirildi¤inin idraki ile a¤›t yakarlar. Akmescit Türksüzleflmifltir art›k. Trenlerin düdük sesleri yerine a¤›tlar yükselir vagonlardan. Analar›n gözyafllar› bebeklere g›da olur. Gözyafl› ile büyüyen bebekler hayatlar› boyunca vatan hasreti çeker, k›r›m için gözyafl› döker, vatan›n varl›¤›nda vatans›zl›¤›n ac›s›n› yaflarlar zerre zerre. Remziye Teyze bu ac›y› a¤layarak “Jigirmi dakkada K›r›m Türklerini jüklep jüklep jiberdiler, mal yüklengen vagonlara yüklettiler, bir fleye uzanmaga hakk›m›z olmad›..” cümleleri ile ifade ediyor. Sibirya’da Mol›tsky Obl›s› Gayski Rayon’da bir ormanl›k alana kadar süren yolculuk, burada noktalan›r. Bir müddet sonra Abdurrahman Bey’e mektup yaz›l›p yerlerini bildirilir. Ancak yaz›lan mektup al›n›p y›rt›l›r. 1945 y›l›nda Abdurrahman Bey terhis olur. Y›llarca ailesini arar ve ümidi keser. Abdurrahman Bey ilk zamanlar Sibirya’ya ailesinin görmeye gider. Bu arada K›z›lorda’da bir fabrikada çal›flmaya bafllar ve ailesi ile irtibat kurulur, gerek- Millî Folklor 57
Page 1 and 2:
M ‹ L L Î F O L K L O R Üç Ayl
Page 3 and 4:
HAKEM KURULU Editorial Board/Comit
Page 5 and 6: M‹T YOKSULLAfiMASI VE “BAYRAM D
Page 7 and 8: Y›l: 14 Say›: 53 rulmamaktad›
Page 9 and 10: Y›l: 14 Say›: 53 bilimsel bilgi
Page 11 and 12: Y›l: 14 Say›: 53 bulunan kufl k
Page 13 and 14: Y›l: 14 Say›: 53 n›na da¤›
Page 15 and 16: Y›l: 14 Say›: 53 MAV‹: Duygus
Page 17 and 18: Y›l: 14 Say›: 53 Çin bunlar›
Page 19 and 20: Y›l: 14 Say›: 53 dir.Ecdatlar
Page 21 and 22: Y›l: 14 Say›: 53 7.Nevruz bir b
Page 23 and 24: XIX. YÜZYIL SONU OSMANLI BELGELER
Page 25 and 26: Nevruz gelene¤i Türk halklar›nd
Page 27 and 28: DESTAN ARAfiTIRMA ve ‹NCELEMELER
Page 29 and 30: Y›l: 14 Say›: 53 baflka nokta o
Page 31 and 32: Y›l: 14 Say›: 53 muhteva, anlat
Page 33 and 34: Y›l: 14 Say›: 53 tan” veya
Page 35 and 36: Y›l: 14 Say›: 53 bano¤lu 2000:
Page 37 and 38: Y›l: 14 Say›: 53 Âfl›klar de
Page 39 and 40: TÜRK ANLATIM VE GÖSTER‹M GELENE
Page 41 and 42: Y›l: 14 Say›: 53 Özetle belirt
Page 43 and 44: Y›l: 14 Say›: 53 Sonuç olarak
Page 45 and 46: Y›l: 14 Say›: 53 kara Radyosu y
Page 47 and 48: Y›l: 14 Say›: 53 yaflayan sevim
Page 49 and 50: Y›l: 14 Say›: 53 içeren söz k
Page 51 and 52: Y›l: 14 Say›: 53 anlat›-göst
Page 53 and 54: Y›l: 14 Say›: 53 güne garfl›
Page 55: Y›l: 14 Say›: 53 nik kültür o
Page 59 and 60: Y›l: 14 Say›: 53 Millî Folklor
Page 67 and 68: Y›l: 14 Say›: 53 l› söylenen
Page 69 and 70: Y›l: 14 Say›: 53 erke¤in ç›
Page 71 and 72: TÜRK‹YE'YE YERLEfiEN AFGAN‹STA
Page 73 and 74: Y›l: 14 Say›: 53 fiiyirbay fliy
Page 75 and 76: Y›l: 14 Say›: 53 (Bir adama bef
Page 77 and 78: Y›l: 14 Say›: 53 (Makal da takp
Page 79 and 80: Y›l: 14 Say›: 53 melleri Sovyet
Page 81 and 82: Y›l: 14 Say›: 53 Destanda ise n
Page 83 and 84: Y›l: 14 Say›: 53 sanatkârlara
Page 85 and 86: Y›l: 14 Say›: 53 Manasç›lar
Page 87 and 88: Y›l: 14 Say›: 53 may, Serabad,
Page 89 and 90: Y›l: 14 Say›: 53 1868 y›l›n
Page 91 and 92: Y›l: 14 Say›: 53 Bunlardan Arzi
Page 93 and 94: Y›l: 14 Say›: 53 Aral›k 1989,
Page 95 and 96: Y›l: 14 Say›: 53 dir: “1929 y
Page 97 and 98: Y›l: 14 Say›: 53 (KKK), “siga
Page 99 and 100: Y›l: 14 Say›: 53 lece¤imiz ola
Page 101 and 102: Y›l: 14 Say›: 53 almaman›n b
Page 103 and 104: Y›l: 14 Say›: 53 dir. Faaliyetl
Page 105 and 106: Y›l: 14 Say›: 53 baba miras›
Page 107 and 108:
Y›l: 14 Say›: 53 heleri vard›
Page 109 and 110:
Y›l: 14 Say›: 53 Hayrân ve mes
Page 111 and 112:
Y›l: 14 Say›: 53 yordun...” B
Page 113 and 114:
Y›l: 14 Say›: 53 cesinde zaman
Page 115 and 116:
Y›l: 14 Say›: 53 kesimine ulafl
Page 117 and 118:
Y›l: 14 Say›: 53 med Bey (ö. 1
Page 119 and 120:
Y›l: 14 Say›: 53 med’in iyile
Page 121 and 122:
Y›l: 14 Say›: 53 tespite yönel
Page 123 and 124:
Y›l: 14 Say›: 53 mufl. Fakat mu
Page 125 and 126:
Y›l: 14 Say›: 53 Pend-nâme, K
Page 127 and 128:
Y›l: 14 Say›: 53 Millî Folklor
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Türk araflt›rmac›s›, araflt
Page 163 and 164:
Y›l: 13 Say›: 53 Medeniyeti mir
Page 165 and 166:
Y›l: 13 Say›: 53 li, do¤ruyu,
Page 167 and 168:
Y›l: 13 Say›: 53 d›fl› husu
Page 169 and 170:
Y›l: 14 Say›: 53 oranda baflar
Page 171 and 172:
Y›l: 14 Say›: 53 ya daha yukar
Page 173 and 174:
Y›l: 14 Say›: 53 ile Homeric Ta
Page 175 and 176:
Y›l: 14 Say›: 53 gibiydi; düny
Page 177 and 178:
Y›l: 14 Say›: 53 görüflü ola
Page 179:
Y›l: 14 Say›: 53 yaflayan Yuki
show all

MİLLİ FOLKLOR 53. Sayı (Pdf)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?