MİLLİ FOLKLOR 53. Sayı (Pdf)

More documents

Recommendations

Info

m›flt›r. Son yüzy›llarda Uygarl›k bak›m›ndan sa¤lanan geliflmeleri, biraz da Bat›n›n kendi kendini abart›l› biçimde “reklâm” etmesinin etkisinde kalarak, “insanl›¤›n büyük de¤iflimi” biçiminde yorumlamak, mitler ve ritüeller üzerine çal›flanlar aç›s›ndan de¤erlendirilince görülür ki, maksad›n› aflan yaklafl›mlara kaynakl›k etmifltir. Gelecekte Do¤u kültürlerinin yerel renklerini ve bir ulusun ulus olarak tan›mlanmas›n› sa¤layan “ulusal kal›t” unsurlar›n› yok edebilecek ve onlar› Bat› kültürü içinde erimeye itebilecek sonuçlar do¤urmas› tehlikesi bulunan bu yaklafl›mlar, esin kaynaklar› Bat› mit ve ritüelleri olan “küreselci sermaye”nin iflini kolaylaflt›rmakta, tüketim toplumu yaratmak için yap›lan küresel ölçekli dev reklâm kampanyalar›ndan “sebeplenen” kimi “yerel sermaye” sahipleri ise, bu “flimdilik” yapay ama gelecekte ola¤an hale gelecek ve dinsel derinlikler kazanacak olan mit ve ritüel transferlerini desteklemektedir. Türk toplumunu etkileyen kimi siyasal ve kültürel ak›mlar aras›nda “ulus” ve “ulusal kal›t” kavramlar›n›n tan›mlanmas›nda “asgari müflterek” denilen en alt düzeyde dahi bir anlaflman›n olmamas›na ra¤men, birilerinin “dinsel referans kaynaklar›m›zda yok”, ötekilerinin “Bat› referans kaynaklar›m›zda yok” diyerek, toplumsal yayg›nl›¤› tart›flmas›z olan Türk mit ve ritüellerini yok etmede z›mni bir anlaflma düzleminde “azami müflterek” içinde hareket ettikleri görülür. Yüzy›llar boyunca “geleneksel” din yorumcu ve vaizlerinin “hurafe” veya “flamanist kal›nt›” diyerek toplum d›fl›na itmeye çal›flt›¤› ‹slam öncesi kültürel birikimlere dayanan Türk mit ve ritüelleri kaybolmufl veya sosyal hayattaki etkisi azalm›flken, günümüz “ultra” din yorumcular›n›n Arap kayna- ¤›ndan gelen dinsel bilgilerle oluflan veya biçimlenen mit ve ritüelleri “paganist” veya “putperestlik ça¤›” kal›nt›lar› olarak ele almalar›, mitsel yoksullaflma döneminin Y›l: 14 Say›: 53 ikinci basama¤›n› oluflturmufltur. “Ultra” din yorumcular›n›n Arap kayna¤›ndan geldi¤i san›lan mitlere, ‹slâm dininin kutsal kitab›n› referans göstererek karfl› ç›k›fllar›, ‹slaml›k öncesi Türk mitlerini öldüren din yorumcular› taraf›ndan “her uygulaman›n kutsal kitapta bire bir karfl›l›- ¤›n›n olmas› gerekmez, baz› konular toplumsal uzlaflma ile ortaya ç›kan dinsel görenek ve gelenek uygulamalar›d›r” denilerek reddediliyorsa da, “geleneksel” yorumcular›n “ultra” yorumculardan daha “medyatik” olamamalar› nedeniyle, ‹slâm kaynakl› mitlerin yok olufl süreci h›zlanmaktad›r. Bu çok yönlü sald›r›lar karfl›s›nda bunalan veya etkilenen, öte yandan mit ve ritüelsiz yaflamas› mümkün olmayan toplum ise, Bat› sosyal veya dinsel tarihinden kaynaklanan mit ve ritüelleri benimsemekle bir uzlaflma zemini aramaya ve ritüelistik ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya çal›flmaktad›r. Bu karfl›l›kl› mit yok etme savafl›n›n vahim sonuçlar› veya kimin ifline yarad›¤› konusu, ulusal kal›t stratejisi oluflturma sorunsal› içinde ele al›nmal›d›r. Noel Baba ve kimi H›ristiyanl›k mitleri etraf›nda flekillenen y›lbafl› ritüelleri, bütün dünyada oldu¤u gibi Türk toplumu aras›nda da yayg›nlaflm›flt›r. Ça¤dafl tüketim toplumu taraf›ndan, flimdilik “eski y›ldan yeni y›la geçifl” sevinci ekseninde uygulanan bu ritüellerin, yaflamas›n› anlaml› k›lan ve Bat› kültüründe referanslar› bulunan mitik ve dinsel arka plân›n da uygulamaya paralel olarak gelecekte yay›lmas› ve benimsenmesi do¤ald›r. Yeni y›l kutlamas›, asgari “takvim” bilgisi olan kültürlerde, belli mitolojik gerekçelere dayanan ve kimi ritüellerle ortaya konan bu yönüyle de s›radan bir uygulamad›r. Yeni y›la giriflte tören düzenleme uygulamas›n›n yer yüzündeki yayg›nl›¤› ile mit ve ritüellerin benzerlik veya farkl›l›¤›n›n ayr› konular olmas›na ra¤men, olgunun Bat› H›ristiyan mit ve ritüelleri lehine manipüle edilip edilmedi¤i sorunsal› üzerinde du- 6 Millî Folklor
Y›l: 14 Say›: 53 rulmamaktad›r. Türk toplumunun yeni y›la geçifl sevinci içinde Noel Baba ve öteki H›ristiyanl›k mitlerinin yerinin ne oldu¤unu sorgulayabilecek ulusal kal›t stratejisi gelifltirilemedi¤i veya bu konuda uzlaflma sa¤lanamad›¤› ve ulusal kal›t›n küresellefltirilmesi düflüncesiyle Türk mitlerinin ça¤dafllaflt›r›lmas› hedeflenmedi¤i için, Türk yeni y›l kutlamalar›na Noel Baba yerine Boz Atl› H›z›r Baba’n›n ikame edilip edilemeyece¤i konusu tart›flma zemini bulamamaktad›r. Dünyay› saran “ça¤dafl ritüeller”, ça¤dafl insan›n hayat›n› ve ihtiyaçlar›n› göz önüne alan ve uygulanabilir hale getirilen, büyük oranda Bat› H›ristiyan toplumunun sosyal olaylar›ndan ve dinsel tarihinden kaynaklanan ritüellerdir. Son dönemlerde tüketim toplumu yarat›lmas› stratejisi içinde gelifltiren özel gün kutlamalar›n›, bir grubun bakt›¤› gibi sadece hediyeleflmeyi zorunlu k›lan kapitalist tuzaklar olarak yorumlamak, yeterli de¤ildir. Örne¤in, H›ristiyanl›k d›fl› toplumlara “Sevgililer Günü” olarak sunulan günün H›ristiyan toplumlarda “Saint Valentin Günü” oldu¤u ve erken dönem H›ristiyanl›k mitlerinden ve azizlerinin hayatlar›ndan esinlenilerek popülerlefltirildi¤i gerçe- ¤i gözden uzak tutulmamal›d›r. Bu kutlaman›n zamanla Saint Valentin miti etraf›nda H›ristiyanl›k de¤erlerini kabul veya be¤eniye dönüflmesi, H›ristiyanl›k d›fl› toplumlarda ulusal kal›t stratejileri aç›s›ndan “kültürel yok oluflun ayak izleri”, “kültürler aras› etkileflimin do¤al sonuçlar›” veya “kültür de¤ifltirmenin olumlu görünümleri” olarak m› de¤erlendirilmelidir? Bu ve benzeri konularda düflünce üretilememesi, yerel mit ve kültürlerden kaynaklanan ça¤dafl ritüeller yarat›lamamas› ve bunun yerel sermaye sahiplerine benimsetilememesi etaplar›, sorunun ana unsurlar›n› oluflturmaktad›r. Ulusal kal›t›n ulus olarak kimli¤imi- zi oluflturan ve tan›mlayan temeller oldu- ¤u ve ulusal kal›t›n korunmas›n›n ça¤dafllaflt›rma ve ulusaldan küresele do¤ru yayma ile mümkün olabilece¤i gerçe¤i, de¤erlerini küresellefltiren kültürler dikkate al›nd›¤›nda daha iyi gözlenebilir. Ulusal kal›t›n toplumu bir araya getiren en belirgin unsurlar› aras›nda mitler ve bunlardan kaynaklanan ritüeller ilk s›ralarda yer almaktad›r. Mitler ve dinsel inançlardan kaynaklanan toplumsal törenler olarak insanl›¤›n ritüellere olan ihtiyac›n›n de¤iflmezli¤i, uygarl›k düzeyi bak›m›ndan öne geçmifl toplumlarda gözlenmifltir. Eski mit ve ritüellerin yerlerini yenilerinin almas› olgusu do¤ru yorumlanamad›¤›ndan zaman zaman mit ve ritüellere duyulan ihtiyac›n ortadan kalkt›¤› düflünülmüfl ise de, bu düflüncelerin geçersizli¤i, mit ve ritüellerin ne oldu¤unu (Dundes 1984, Günay 1990, Rappaport 1997) ve toplumlar için önemini sorgulayan mit araflt›rmalar› uzmanlar›n›n bildi¤i bir konudur. ‹slaml›k öncesinde “Atl›-Göçebe”, ‹slâml›k döneminde “Yerleflik-Köylü” yak›n dönemde “Bat›l›-Kentli” diye tan›mlayabilece¤imiz uygarl›k süreçlerinde Türk mitleri yarat›lm›fl veya biçimlenmifl ve bunlar ritüelistik törenlerle toplum hayat›na kazand›r›lm›flt›r. Toplumlar›n yeni mitler yaratmas› ve bunlar› toplumsal uzlafl› ve kat›l›mla ritüelistik uygulamalara dönüfltürmesi kolay de¤ildir. Mit ve ritüeller inanç arka plân›ndan desteklendikleri için, ça¤dafl toplumlar›n kurgulad›¤› mitlerde bile dinsel referanslar önemli yer tutmaktad›r. Bat› kültüründe ça¤dafllaflt›r›lan ve bütün dünyaya sunulacak tarzda biçimlendirilen “Noel Baba” veya “Saint Valentin” mitleri böyledir. Son dönemlerde dünyay› saran ve tamam› Bat› din ve kültüründen kaynaklanan “özel gün” uygulamalar›n›n kapitalist sermayenin tüketim toplumlar› yaratma çabalar›n›n ürünü oldu¤u fleklindeki de- ¤erlendirmeleri ‹slam kaynakl› bayramlar Millî Folklor 7
Page 1 and 2: M ‹ L L Î F O L K L O R Üç Ayl
Page 3 and 4: HAKEM KURULU Editorial Board/Comit
Page 5: M‹T YOKSULLAfiMASI VE “BAYRAM D
Page 9 and 10: Y›l: 14 Say›: 53 bilimsel bilgi
Page 11 and 12: Y›l: 14 Say›: 53 bulunan kufl k
Page 13 and 14: Y›l: 14 Say›: 53 n›na da¤›
Page 15 and 16: Y›l: 14 Say›: 53 MAV‹: Duygus
Page 17 and 18: Y›l: 14 Say›: 53 Çin bunlar›
Page 19 and 20: Y›l: 14 Say›: 53 dir.Ecdatlar
Page 21 and 22: Y›l: 14 Say›: 53 7.Nevruz bir b
Page 23 and 24: XIX. YÜZYIL SONU OSMANLI BELGELER
Page 25 and 26: Nevruz gelene¤i Türk halklar›nd
Page 27 and 28: DESTAN ARAfiTIRMA ve ‹NCELEMELER
Page 29 and 30: Y›l: 14 Say›: 53 baflka nokta o
Page 31 and 32: Y›l: 14 Say›: 53 muhteva, anlat
Page 33 and 34: Y›l: 14 Say›: 53 tan” veya
Page 35 and 36: Y›l: 14 Say›: 53 bano¤lu 2000:
Page 37 and 38: Y›l: 14 Say›: 53 Âfl›klar de
Page 39 and 40: TÜRK ANLATIM VE GÖSTER‹M GELENE
Page 41 and 42: Y›l: 14 Say›: 53 Özetle belirt
Page 43 and 44: Y›l: 14 Say›: 53 Sonuç olarak
Page 45 and 46: Y›l: 14 Say›: 53 kara Radyosu y
Page 47 and 48: Y›l: 14 Say›: 53 yaflayan sevim
Page 49 and 50: Y›l: 14 Say›: 53 içeren söz k
Page 51 and 52: Y›l: 14 Say›: 53 anlat›-göst
Page 53 and 54: Y›l: 14 Say›: 53 güne garfl›
Page 55 and 56: Y›l: 14 Say›: 53 nik kültür o
Page 57 and 58:
Y›l: 14 Say›: 53 hofl geldiniz
Page 59 and 60:
Y›l: 14 Say›: 53 Millî Folklor
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Y›l: 14 Say›: 53 l› söylenen
Page 69 and 70:
Y›l: 14 Say›: 53 erke¤in ç›
Page 71 and 72:
TÜRK‹YE'YE YERLEfiEN AFGAN‹STA
Page 73 and 74:
Y›l: 14 Say›: 53 fiiyirbay fliy
Page 75 and 76:
Y›l: 14 Say›: 53 (Bir adama bef
Page 77 and 78:
Y›l: 14 Say›: 53 (Makal da takp
Page 79 and 80:
Y›l: 14 Say›: 53 melleri Sovyet
Page 81 and 82:
Y›l: 14 Say›: 53 Destanda ise n
Page 83 and 84:
Y›l: 14 Say›: 53 sanatkârlara
Page 85 and 86:
Y›l: 14 Say›: 53 Manasç›lar
Page 87 and 88:
Y›l: 14 Say›: 53 may, Serabad,
Page 89 and 90:
Y›l: 14 Say›: 53 1868 y›l›n
Page 91 and 92:
Y›l: 14 Say›: 53 Bunlardan Arzi
Page 93 and 94:
Y›l: 14 Say›: 53 Aral›k 1989,
Page 95 and 96:
Y›l: 14 Say›: 53 dir: “1929 y
Page 97 and 98:
Y›l: 14 Say›: 53 (KKK), “siga
Page 99 and 100:
Y›l: 14 Say›: 53 lece¤imiz ola
Page 101 and 102:
Y›l: 14 Say›: 53 almaman›n b
Page 103 and 104:
Y›l: 14 Say›: 53 dir. Faaliyetl
Page 105 and 106:
Y›l: 14 Say›: 53 baba miras›
Page 107 and 108:
Y›l: 14 Say›: 53 heleri vard›
Page 109 and 110:
Y›l: 14 Say›: 53 Hayrân ve mes
Page 111 and 112:
Y›l: 14 Say›: 53 yordun...” B
Page 113 and 114:
Y›l: 14 Say›: 53 cesinde zaman
Page 115 and 116:
Y›l: 14 Say›: 53 kesimine ulafl
Page 117 and 118:
Y›l: 14 Say›: 53 med Bey (ö. 1
Page 119 and 120:
Y›l: 14 Say›: 53 med’in iyile
Page 121 and 122:
Y›l: 14 Say›: 53 tespite yönel
Page 123 and 124:
Y›l: 14 Say›: 53 mufl. Fakat mu
Page 125 and 126:
Y›l: 14 Say›: 53 Pend-nâme, K
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Türk araflt›rmac›s›, araflt
Page 163 and 164:
Y›l: 13 Say›: 53 Medeniyeti mir
Page 165 and 166:
Y›l: 13 Say›: 53 li, do¤ruyu,
Page 167 and 168:
Y›l: 13 Say›: 53 d›fl› husu
Page 169 and 170:
Y›l: 14 Say›: 53 oranda baflar
Page 171 and 172:
Y›l: 14 Say›: 53 ya daha yukar
Page 173 and 174:
Y›l: 14 Say›: 53 ile Homeric Ta
Page 175 and 176:
Y›l: 14 Say›: 53 gibiydi; düny
Page 177 and 178:
Y›l: 14 Say›: 53 görüflü ola
Page 179:
Y›l: 14 Say›: 53 yaflayan Yuki
show all

MİLLİ FOLKLOR 53. Sayı (Pdf)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?