Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Y›l: 14 Say›: 53<br />
(Makal da takpaka (fliir ve güzel<br />
sözler) yak›n, gelenekle ilgili de¤erlere<br />
ba¤l› olarak söylenip gelen fikirler toplulu¤u.<br />
Takpaka göre makal, daha esasl›<br />
daha gerçekçidir. .............<br />
Mätele gelince, güçlü bir ifadeyle<br />
söylenen ve herkesçe bilinen sözlerdir.<br />
Mätel, makala yak›nd›r. Fakat makal,<br />
tecrübelerden elde edilen gerçekler fleklinde<br />
söylenir. Mätel gerçekli¤ine bakmadan<br />
âdet sözü fleklinde söylenir.)<br />
Afganistan Kazaklar›ndan derlenmifl<br />
olan ata sözleri flunlard›r:<br />
A¤afl jas vak›t›nda iyiler.<br />
(A¤aç yafl vaktinde (yaflken) e¤ilir.)<br />
Alt›n alma, dua al.<br />
(Alt›n alma, dua al.)<br />
Aybar kerek - äl kerek, älsiz aybar ne kerek.<br />
(Heybet gerek, hâl gerek, hâlsiz heybet ne<br />
gerek.)<br />
Javun (jangur) men cer gögered, du¤a<br />
menen yel gögered.<br />
(Ya¤murla yer gö¤erir, duayla yurt gö¤erir.)<br />
Jer taws›z bolmayd›, el daws›z bolmayd›.<br />
(Yer da¤s›z olmaz, il kavgas›z olmaz.)<br />
J›¤›l¤an üstine jud›r›q.<br />
(Toplananlara yumruk.)<br />
Densawl›q - zor bayl›q.<br />
(Sa¤l›k - en büyük zenginlik.)<br />
Q›z›m sa¤an aytam, kelinim, sen t›ñda!<br />
(K›z›m sana söylüyorum, gelinim sen<br />
dinle!)<br />
Özi toysa da, közi toymayd›.<br />
(Kendi doysa da gözü doymaz.)<br />
Sen siylasan kerindi, kuday siylayd berindi.<br />
(Sen hürmet etsen yafll›na, Hüdâ hürmet<br />
eder hepinize.)<br />
Siylamasan ker›nd›, it kemirer bas›nd›.<br />
(Hürmet etmezsen yafll›na, it kemirir bafl›n›.)<br />
KAYNAKLAR:<br />
Ahmet BAYTURSINOV, fi›¤armalar›, Almat›,<br />
1989.<br />
Ahmet BAYTURSINOV, Aq Jol, Almat›, 1991.<br />
Nergis B‹RAY, Afganistan Kazaklar› A¤z›,<br />
Gazi Ünv. Sosyal Bil. Enst. (Dan.: Prof.Dr. Ahmet<br />
Bican ERC‹LASUN; Bas›lmam›fl Doktora Tezi), Ankara,<br />
1995.<br />
Prof. Dr. fiükrü ELÇ‹N, Halk Edebiyat›na<br />
Girifl, Kültür Bakanl›¤› Yay., Ankara, 1981.<br />
Ferhat TAM‹R, “Kazak Türkleri Edebiyat›”,<br />
Türk Dünyas› El Kitab›-(Türkiye D›fl› Türk<br />
Edebiyatlar›), IV.Cilt, TKAE Yay., Ankara,i 1998<br />
(3. Bask›).<br />
NOTLAR:<br />
1 Prof. Dr. fiükrü ELÇ‹N, Halk Edebiyat›na<br />
Girifl, Ankara, 1981, s.650-651.<br />
2 Ahmet BAYTURSINOV, fi›¤armalar›, Almat›,<br />
1989, s. 234-235 ve Ak Jol, Almat›, 1991, s.<br />
414.<br />
3 aytay, karbay, kaytay, jartay vs. gibi kelimeler<br />
tekerlemelerde kullan›lan manas›z kelimelerdir.<br />
4 fiükrü ELÇ‹N, a.g.e., s. 662-664.<br />
5 Ferhat TAM‹R, “Kazak Türkleri Edebiyat›”,<br />
Türk Dünyas› El Kitab›, IV. C., s. 423-449.<br />
6 Ahmet BAYTURSINOV, fi›¤armalar›, Almat›,<br />
1989, s. 234-235 ve Aq Jol, Almat›, 1991, s.<br />
413.<br />
7 Bilmecelerin veriliflinde, Prof. Dr. fiükrü EL-<br />
Ç‹N’in yapm›fl oldu¤u grupland›rma esas al›nm›flt›r.<br />
8 k›yak: k›z›l› ve karas› olan bir ot çeflidi.<br />
9 j›lt›ldav›k, t›k›ldav›k, p›s›ldav›k: benzetme<br />
yoluyla göz, difl, burun yerine kullan›lm›fl kelimelerdir.<br />
10 fiükrü ELÇ‹N, a.g.e., s. 684.<br />
11 Ferhat TAM‹R, a.g.e., s.426.<br />
12 Ahmet BAYTURSINOV, fi›¤armalar›, Almat›,<br />
1989, s. 249-250 ve Aq Jol, Almat›, 1991, s.<br />
425.<br />
Millî Folklor 77
Change language