TC BALIKES R ÜN VERS TES FEN BL MLER ENST TÜSÜ B YOLOJ ...

Uçucu yağlar bitkinin tüm organlarında veya bitkinin belirli bir organında
bazen de bir organın belirli dokularında da bulunabilmektedir. Bitkilerin bulunduğu
familyalara göre salgı tüylerinde, salgı ceplerinde, salgı kanallarında, salgı
hücrelerinde ve nadiren parankima dokusu içinde yayılmış olarak bulunurlar. Uçucu
yağın bitkide ya doğrudan doğruya protoplazmada ya da hücre çeperinin özel bir
tabakasında oluştuğu ileri sürülmekle birlikte glikozitlerin hidrolizi yoluyla da
meydana gelebildiği belirlenmiştir [2, 93, 94]. Bir çok bitki sekonder metabolitler
olan uçucu yağları normal büyüme ve gelişim dönemlerinde yada patojen saldırılara
karşı veya strese tepki olarak üretmektedirler [17].
Uçucu yağların bitkilerde neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Belki
bitkinin yararsız metabolizma ürünlerinin atılmasında bir rol oynuyorlardır, yani
detoksifikasyon ürünleridir. Bazı araştırıcılara göre artık ürün olarak kabul edilen
uçucu yağlar, koruyucu ajanlardır ve bitkinin yaralanması sonucu meydana gelen
reçinelerin çözünmesini sağlarlar. Uçucu yağların böcekleri kaçırma yada çekmek
için oluştuğunu düşünenlerde vardır. Buna bağlı olarak ya bitkiyi korurlar, yada
tozlaşmaya yardımcı olurlar [95].
Uçucu yağlar taze iken genellikle renksiz veya açık sarı renklidir. Fakat
karanfil yağı gibi sarıdan kahverengiye veya papatya yağı gibi yeşilden maviye kadar
değişik renkte olanları da vardır. Uzun süre saklamada, ışık ve oksijenin etkisi ile
oksitlenerek bazıları koyulaşıp reçineleşebilir. Bu durumda genellikle bir koku
değişimine ve yağın kalitesinin azalışına sebep olur. Bu nedenle yağlar serin bir
yerde ve ışıktan korunmak için koyu renkli şişelerde saklanmalıdırlar [8, 10, 93, 94,
96].
Fiziksel özellikleri yönünden birbirlerine genellikle benzerler ve genel olarak
kırılma indisleri yüksektir. Optikçe aktiftirler ve yağların polarize ışığı spesifik
olarak çevirmeleri yağı tanıtmaya yarayan önemli özelliklerden birisidir, kırılma
indisinde polarize ışığı çevirmede meydana gelen değişmeler, yağın saflığının
bozulduğunu gösterir. Uçucu yağlardan elde edilen bazı maddelerin doğal ya da
yapay yolla elde edildiğini, maddenin polarize ışığı çevirmesini saptamak suretiyle
anlamak mümkündür. Uçucu yağlar su ile karışmayan maddeler oldukları halde,
13