TC BALIKES R ÜN VERS TES FEN BL MLER ENST TÜSÜ B YOLOJ ...

1.4.3 Mekanik Yöntem (Presleme Yoluyla Uçucu Yağ Elde Edilmesi)
Bazı droglardan distilasyon yöntemi ile uçucu yağ elde edilmek istendiğinde
droglardaki uçucu yağ bozulmaktadır. Bu nedenle bu tip droglardan mekanik
yöntemle yağ elde edilmektedir. Bu yolla genel olarak portakal, limon, bergamut ve
mandalina gibi turunçgil meyve kabuklarından uçucu yağ elde etmeye uygundur.
Mekanik yöntemle uçucu yağ elde etmek için preslerde sıkma veya benzeri cihazlar
kullanılır. Bu şekilde elde edilen usareler genel olarak berrak değildir. Bu
ekstreleri berraklaştırmak için; uygun bir filtreden süzülür santrifüj yapılarak
içindeki partiküllerden ayrılır, alkol ilave edilerek veya ısıtılarak bulanıklık yapan
maddeler uzaklaştırılır. Bu şekilde soğuk presle uçucu yağ elde edilir [72, 97].
1.5 Uçucu Yağdaki Bileşiklerin Belirlenmesi
Uçucu yağ kompozisyonundaki bileşenler gaz kromatografisi ile kolayca
ayrılarak tanınabilir. Gaz kromatografisinde ayrım gerçekleştikten sonra kütle
spektrometresinde dedekte edilmelidir. Kütle spektrometresi, yüksek duyarlılığı ve
tarama çabukluğu ile bir gaz kromatograftan elde edilen çok az miktarda maddelerin
yapısı hakkında bilgi edinmek için en uygun yoldur. İki tekniğin birleştirilmesi,
doğal ve sentetik organik karışımlardaki bileşenlerin yapı analizi için çok uygun bir
yöntem oluşturur.
Ayırma işlemi, yüzeyi geniş katı bir destek üzerindeki hareketsiz faz ile
hareketli faz arasında ayrılması istenen bileşiklerin göç etme hızlarının farklı
olmasından yararlanarak yapılır. Hareketsiz fazı üzerinde taşıyan katıya destek
katısı, hareketsiz faza durucu faz ve hareketli faza taşıyıcı gaz denir. Kromatografide
ayrılması istenen karışım, üzeri durucu fazla kaplanmış destek katısı ile doldurulmuş
cam veya metal bir kolondan geçirilerek ayrılma gerçekleştirilir. Ayrılan bileşikler
kolonun diğer ucundan farklı zamanlarda çıkar ve uygun bir dedektör ile tespit edilip
miktarı ile orantılı olarak kaydedilir. Ayrılmanın gerçekleştiği kolondan çıkan
akışkanın toplamına kolon efluenti, bunun hareketli faza ait kısmına eluent ve
ayrılmış bileşene ait kısmına eluat denir.
23