TC BALIKES R ÜN VERS TES FEN BL MLER ENST TÜSÜ B YOLOJ ...

1.7 Labiatae (Lamiaceae) Familyasının Genel Özellikleri
Genellikle salgılı ve aromatik tek veya çok yıllık otsular, nadiren çalı ve ağaç
formunda bitkiler. Gövde ve dallar dört köşeli veya değildir. Yapraklar stipulasız,
basit, bazen pennat, daima karşılıklı. Çiçek durumu brakte veya floral yaprakların
koltuğunda taşınan vertisillastrum şeklindedir. Vertisilastrumlar spika, baş, rasemus
veya simoz durumlar şekline düzenlenebilir. Çiçekler hermafrodit veya ginodioik
türlerde erkek organlar steril (işlevsel olarak dişi çiçek)’dir. Brakteler yapraklara çok
benzer veya belirgin şekilde farklılaşmıştır. Brakteoller mevcut veya eksiktir. Kaliks
genellikle 3 dişli üst lop ve 2 dişli alt lop olmak üzere genellikle 5 lopludur, nadiren
üst ve alt lop bölünmemiş ya da üst lop1 alt lop 4 dişli, bazen kaliks aktinomorf, 5 -
20 arasında damar bulunur. Korolla birleşik, zigomorfik ve iki dudaklı, tüpsü,
genellikle üst dudak belirsiz 2 loplu, dik yada falkat, az çok konkav, alt dudak 3
loplu, nadiren üst dudak indirgenmiş ve alt dudak 5 loplu, yada üstte 1 ve altta 4
loplu yada korolla aktinomorfiktir. Stamenler, korollaya bağlı, 4 ve didiman ya da 2,
üstteki çift genellikle alttaki çiftten daha kısa, anter tekaları 2 ya da 1 gözlü, paralel
ya da divergent, nadiren konnektiflerin uzaması ile birbirinden ayrılmıştır. Pistil 1,
ovaryum üst durumlu, 4 loplu, 2 karpelli ve ovüllü, anotrop, plasentasyon bazal veya
eksenseldir. Stilus ginobazik, nadiren değil, tepede iki loplu. Meyve 4 nuksa ayrılan
(nadiren daha az) bir şizokarptır.
Angiospermae subdivisio’sunun altıncı büyük familyası olan Labiatae’nin
Ülkemizde 45 cinsi ve 546’dan fazla türü bulunmaktadır [104].
1.8 Thymus Cinsinin Genel Özellikleri
Aromatik, çok yıllık yastık oluşturan, tabanda odunlu küçük çalımsı ya da
sürünücü otsu bitkiler. Gövde tabanda otsu olup üstte dallanma gösterir, dallar sık
uzun, enine kesitte dört köşeliden yuvarlağa kadar değişen şekillerde, her tarafı veya
karşılıklı iki yüzeyi tüylü. Yaprak ayasının kenarları tam, revolut yada değil, sapsız
ya da kısa saplı, çoğunlukla saptan ayanın kenarlarına doğru silli. Yapraklar,
brakteler ve kaliks sapsız salgılı (yağ damlacıklı), salgı renksizden koyu kırmızıya
kadar değişir. Vertisillatlar floral yapraklarla desteklenen 2 - çok çiçekli, bazen sık
26