Füsun Sayek TTB Raporları 2008: Sağlık Emek-Gücü

hekimlerin ve diğer sağlık personelinin
kamu sağlık kuruluşlarında iş
güvencesine sahip devlet memuru
olarak değil taşeronun işçisi olarak
çalıştırılmasına olanak sağlanmıştır. Bu
şekilde satın alınan hizmetin bedelinin
ise döner sermayeden ödenmesi
öngörülmüştür. Bu düzenlemelerden
sonra hekimlerin kamu sağlık
kuruluşlarında verilen sağlık hizmetini
kamu görevlisi olarak değil taşeron
işçisi olarak sunmasına ilişkin ihaleler
hızla yaygınlaşmıştır.
7. 10 Temmuz 2003 tarihinde
kabul edilen 4924 sayılı Kanun
ile Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık
kuruluşlarında hekimlerin, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu dışında
sözleşmeli olarak çalıştırılması
benimsenmiştir. Bu tarihten
itibaren hekimler hizmet akdi ile
sözleşmeli olarak istihdam edilmeye
başlanmıştır. Sözleşme süresi bir
yıl olup, sürenin bitime bir ay kala
sözleşme feshedilmediği takdirde birer
yıllık süreler ile uzamaktadır. 10 yıl
kesintisiz bir biçimde sözleşmeli olarak
çalışanlara emekli oluncaya kadar
çalışabilme güvencesi verilmektedir.
Ancak bu süreden önce iş güvencesi
bulunmamaktadır.
8. 24 Kasım 2004 tarihinde kabul
edilen 5258 sayılı Aile Hekimliği
Pilot Uygulaması Hakkında Kanun
ile Aile Hekimleri, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu ile diğer
kanunların sözleşmeli personel
çalıştırılması hakkındaki hükümlerine
bağlı olmaksızın, sözleşmeli olarak
hizmet akdi ile çalıştırılmaya
başlanmıştır. Burada da sözleşme
süresi mali yıl ile sınırlı bulunmaktadır.
İş güvencesi, çalışma süreleri ve diğer
hakları bakımından aile hekimleri
aleyhine ayrımcı düzenlemeler kabul
edilmiştir.
9. 20 Ekim 2005 tarihinde 5413
sayılı Kanun ile 181 Sayılı Sağlık
Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnameye eklenen Ek madde 3 ile
hekimlerin ve diğer sağlık personelinin
kadrosuz bir biçimde ücretleri döner
sermayeden karşılanmak üzere,
sürekli olmayan işler için getirilen
istihdam yöntemi olan 657 sayılı
Kanunun 4. Maddesinin B fıkrasına
göre sözleşmeli çalıştırılabileceklerine
ilişkin düzenleme yapılmıştır. Bu
statüde çalıştırılan sağlık personelinin
iş güvencesi bulunmamaktadır.
10. 1 Temmuz 2006 tarihinde
kabul edilen 5538 sayılı Kanun
ile İş Kanunun 81. maddesine
eklenen hükümle kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışan hekimlere asli
görevlerine ek olarak ve herhangi
bir ilave ücret almaksızın kuruma ait
işyerlerinde işyeri hekimliği yapma
zorunluluğu getirilmiştir.
11. 06 Mart 2007 günü Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
sunulan Kamu Hastane Birlikleri
Pilot Uygulaması Hakkında Kanun
Tasarısı, 18 Aralık 2007 günü
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal
İşler Komisyonundan geçmiş ve
yasalaşmayı beklemektedir. Tasarı ile
Sağlık Bakanlığı’na bağlı kamu sağlık
kuruluşları yönetiminden işleyişine
bir bütün olarak sağlık işletmesine
dönüştürülmekte, Birlik Yönetim
Kuruluna, hastanelerde verilen hizmeti
bir bütün olarak ya da parça parça
bölümleri işlettirerek, kiraya vererek,
devrederek hatta satarak özelleştirme
yetkisi verilmektedir. İşletmede
taşeron aracılığı ile hizmeti satın
alınacak hekim ve diğer personele
ise döner sermayeden ek ödeme
verilmemesi öngörülmektedir.
B- TAM SÜRE ÇALIŞMAYA
İLİŞKİN HÜKÜMLER
1. 05.01.1961 tarih ve 224 sayılı
Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi
Hakkında Kanun ile sosyalleştirilmiş
sağlık hizmetlerinde sözleşmeli
olarak çalışan hekimlerin kamu
görevi dışında hekimlik yapmaları
yasaklanmıştır. 7 Sözleşme imzalamak
isteyen hekimlerden serbest
olarak çalışan hekimlerin isterlerse
muayenelerinde bulunan aletlerin
kamu kurumları tarafından belirli
koşullar çerçevesinde satın alınmasına
yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
2. 29.06.1978 tarih ve 2162 sayılı
Sağlık Personelinin Tam Süre Çalışma
7 Madde 3,4.
Esaslarına Dair Yasa ile sözleşmeli
olanlar dışındaki sağlık personeline
de tam süre ile çalışma getirilmiş ve
bu kanun kapsamında çalışanların
kamu kurumları dışında mesleklerini
serbest olarak yapamayacakları
düzenlenmiştir. Sağlık personelinin
haftalık çalışma süresi 45 saat olarak
belirlenmiştir.
3. 31.12.1980 tarihinde kabul edilen
2368 sayılı Sağlık Personelinin
Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair
Yasa ile 2162 sayılı Yasa yürürlükten
kaldırılmıştır. 2368 sayılı Yasada,
tazminat hakkından yararlanan
personelin serbest olarak mesleklerini
icra edemeyecekleri, ancak özel
kanunlarına göre meslek ve sanatlarını
serbest olarak icra etme hak ve
yetkisine sahip olanların, istedikleri
takdirde 1. maddede öngörülen
tazminat hakkından yararlanmamak
şartı ile serbest olarak çalışabilecekleri
yönünde düzenleme yapılmıştır.
Kamu görevinin yanında serbest
olarak da mesleğini icra edenlerin
çalışma süreleri ise haftalık 40 saat
olarak düzenlenirken diğer personelin
haftalık çalıma süresi 45 saat olarak
belirlenmiştir.
4. 07.05.1987 tarihli 3359 sayılı
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun
5. maddesine göre sağlık işletmesine
dönüştürülen sağlık kurumlarında
görevli olan ve mesleklerini serbest
icra etmeyen hekimlere, sağlık
işletmesi yönetiminin uygun görmesi
halinde mesai saatleri dışında
kuruluşta özel teşhis ve tedavi
yapabilmelerine olanak tanınmıştır.
5. 10 Temmuz 2003 tarihinde
kabul edilen 4924 sayılı Kanun
kapsamında Sağlık Bakanlığı’na
bağlı sağlık kuruluşlarında sözleşmeli
olarak çalıştırılan hekimlerin kamu
görevi dışında mesleklerini hiçbir
biçimde icra edemeyecekleri, çalışma
sürelerinin yöneticiler tarafından hafta
sonlarını da içerecek bir biçimde
düzenlenebileceği, fazla çalışma
yaptırılanlara fazla çalışma ücretinin
verilmeyeceği, ancak fazla çalışma
süreleri karşılığı izin kullandırılacağı
düzenlenmiştir.
6. 24 Kasım 2004 tarihinde kabul
SAĞLIK-EMEK GÜCÜ: SAYILAR VE GERÇEKLER
117