Füsun Sayek TTB Raporları 2008: SaÄlık Emek-Gücü
Füsun Sayek TTB Raporları 2008: SaÄlık Emek-Gücü
Füsun Sayek TTB Raporları 2008: SaÄlık Emek-Gücü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
faaliyetleri kapsamında motivasyonu<br />
artırmaya yönelik, ödüllendirme hedefli<br />
ödemeler (performans ödemeleri)<br />
de yapılabilmektedir.<br />
Çeyrek yüzyıldan beri sağlık alanındaki<br />
tüm bu köklü değişiklikler; bir<br />
yandan uluslararası sağlık piyasasında<br />
rekabet edebilmeyi sağlayacak nitelikli<br />
sağlık emek-gücüne olan gereksinimi<br />
ortaya çıkarırken, sağlık sektöründe<br />
yeni ve ileri teknolojilerin kullanımı,<br />
diğer yandan sektöre yatırım yapmış<br />
sermayenin kar oranını arttırma hedefi<br />
sağlık hizmetlerini pahalılaştırmıştır.<br />
Sağlık sektörü dışındaki sermaye için<br />
de hizmetler sürekli artan bir maliyet<br />
unsuru haline gelmiştir. Diğer yandan<br />
kapitalizmin halen devam eden krizi,<br />
sağlık sektörüne yatırım yapmış olan<br />
sermaye sınıfının bir dizi stratejiyi<br />
uygulamasına yol açmıştır. Bunlardan<br />
birisi sağlık emekçilerinin emperyalist<br />
ülkelere göçüdür. Bu durum bir yandan<br />
sermayenin yoğunlaştığı ülkelere<br />
doğru emek-gücünün de hareketinden<br />
kaynaklanırken, diğer taraftan emperyalist<br />
ülkelerin nitelikli sağlık emekgücünün<br />
yetiştirilmesini (özellikle hekimlerin<br />
mezuniyet öncesi eğitimi en<br />
pahalı kabul edilen gruptur) ayrı bir<br />
maliyet unsuru olarak değerlendirmesinden<br />
kaynaklanmaktadır. Göç alanyabancı<br />
sağlık emekçisi istihdam eden<br />
ülkeler, hem sağlık emek-gücünün<br />
eğitim maliyetlerini düşürmekte, hem<br />
sağlık emek-gücü gereksinimini karşılamakta<br />
hem de istihdam fazlasının<br />
gelmesini de teşvik ederek göçmen ya<br />
da kendi yurttaşı tüm sağlık emekçilerini<br />
daha düşük ücretle, iş güvencesiz<br />
çalıştırabilmenin koşullarını yaratmaktadır.<br />
Böylece sağlık hizmeti üretiminde<br />
emek-gücü maliyeti azaltılmaya<br />
çalışılmaktadır. Mayıs 2006 tarihinde<br />
hekimlerin artmayan ücretler ve kötü<br />
çalışma koşullarını protesto etmek için<br />
grev yaptığı Almanya’da hekimlerin<br />
büyük çoğunluğunun haftada 80 saat<br />
çalışmak zorunda bırakılıyor ve saatlik<br />
ücretleri yaklaşık 3 Avro’ya denk geliyor.<br />
Bunların yanı sıra, uluslararası sağlık<br />
emek-gücü göçünün özellikle yoksul<br />
ülkelerde sağlık hizmetlerini olumsuz<br />
olarak etkileyen önemli sorunlardan<br />
birisi olduğunu DSÖ tarafından da<br />
rapor edilmekte olduğunu paylaşalım.<br />
Özetlersek, sağlık hizmeti hem emek<br />
hem de teknoloji yoğun bir hizmet<br />
alanıdır. Uzmanlaşmış emek-gücü ve<br />
ileri teknoloji kullanımı zaman içerisinde<br />
artmıştır. Bu durum sağlık hizmetlerinde<br />
hastaların, tedavi hizmetlerinin<br />
hedeflenmesini ve maliyet artışını da<br />
beraberinde getirmiştir. Hem hükümetler<br />
hem de sektöre yatırım yapmış<br />
olan patronlar emek-gücü maliyetini<br />
düşürebilmek için esnek üretim, esnek<br />
istihdam, talep fazlası arz(işsiz sağlıkçı<br />
ordusu) gibi stratejiler uygulamakta,<br />
sağlık emekçilerinin çok büyük kısmını<br />
güvencesiz ve düşük ücretle çalıştırmaktadırlar.<br />
Kaynakça<br />
Ahmad OB. (2005) Managing medical<br />
migration from poor countries.<br />
BMJ, 331;43-45.<br />
Bach S. (2006) International mobility<br />
of health professionals. Brain drain or<br />
brain exchange? United Nations University,<br />
Research Paper No. 2006/82.<br />
ISBN 92-9190-860-6.<br />
Bach S. (2003) International migration<br />
of health workers: Labour and<br />
social issues. ILO working paper.<br />
Erişim adresi: www.ilo.org/public/<br />
english/dialogue/sector/papers/health/<br />
wp209.pdf<br />
Belek İ. (2001) Sosyal Devletin<br />
Çöküşü ve Sağlığın Ekonomi Politiği.<br />
Sorun Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.<br />
Bundred PE, Levitt C. (2000) Medical<br />
migration: Who are the real losers?<br />
Lancet, 356: 245–46.<br />
Chapman C. (2006) Health reforms<br />
further anger Germany’s striking doctors.<br />
Lancet, 367: 1229-1230.<br />
Connell J, Zurn P, Stilwell B,<br />
Awases M, Braichet JM. (2007)<br />
Sub-Saharan Africa: Beyond the<br />
health worker migration crisis? Social<br />
Science&Medicine, 64:1876–1891.<br />
Eleştirel Sağlık Sosyolojisi Sözlüğü<br />
(2006), Ed. Nalçacı E, Hamzaoğlu<br />
O, Özalp E. Nazım Kitaplığı, İstanbul.<br />
(ISBN 975827187-3)<br />
Hamzaoğlu O. (2006) Sağlık tek<br />
başına sınıf mücadelesinin bir aracı<br />
olabilir mi? Tarihsel süreci yeniden<br />
inceleme: Bismarck öncesinde sosyal<br />
güvenlik. Toplum ve Hekim, 21(5-<br />
6):330-334.<br />
Hamzaoğlu O. (2002) Etik yaşama<br />
dair bir bakış (İçinde: Sağlık<br />
politikaları ve etik) Ankara Tabip<br />
Odası Yayınları. s. 49-62.<br />
Holden C. (2005) Privatization and<br />
trade in health services: A review of<br />
the evidence. International Journal of<br />
Health Services, 35(4):675-689.<br />
Navarro V. (1978) The crisis of the<br />
western system of medicine in contemporary<br />
capitalism. International<br />
Journal of Health Services, 8 (2):179-<br />
211.<br />
Özkan Ö., Hamzaoğlu O. (<strong>2008</strong>)<br />
Uluslararası sağlık emek göçü: Ne,<br />
nasıl, neden? TÜSAM 3. Sınıf Çalışmaları<br />
Sempozyumu, 2007, İstanbul.<br />
(Sözel Bildiri). Kongre Kitabı, 170-<br />
188..<br />
Saravia NG, Miranda JF. (2004)<br />
Plumbing brain drain. Bulletin of<br />
the World Health Organization,<br />
82(8):608-15.<br />
Smith R. (2004) Foreign direct investment<br />
and trade in health services:<br />
A review of the literature. Social<br />
Science&Medicine, 59(11):2313-23.<br />
Sol Meclis Sağlık Komisyonu. (2002)<br />
Sosyalist Türkiye’de Sağlık. Nazım<br />
Kültürevi Kitaplığı, İstanbul. ISBN<br />
975-8271-48-2.<br />
WHO (2006) World Health Report<br />
2006 working together for health,<br />
WHO Press, Geneva.<br />
SAĞLIK-EMEK GÜCÜ: SAYILAR VE GERÇEKLER<br />
19
Change language