23. araştırma sonuçları toplantısı 1. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

olmal›d›r. Yukar›da sözünü etti¤imiz ve ço¤unlu¤u oluflturan di¤er mezar tipleri ise, ayn›
alan›n, Roma ‹mparatorluk Dönemi boyunca ve Erken Bizans Dönemine kadar kullan›ld›¤›n›
gösterir.
4. Güney Nekropolisi
Olba’da yirminci yüzy›l›n ilk yar›s›nda yap›lan çal›flmalar s›ras›nda "Güney Nekropolisi"
olarak adland›r›lan alan 9 , akropolise göre bat› yönde kalan ve güneye bakan
yamaç üzerinde yer alan kaya mezarlar› ve lâhitlerden oluflur. Olba kaya an›tlar› aras›nda
seçkin bir yap›t olan ‹on düzenindeki kaya mezar› bu kesimdedir 10 . Olba tap›nak
planl› an›t mezar› da yine Güney Nekropolisi’ne uzak olmayan bir konumda ancak,
düzlük alanda yer al›r. Yine daha önce Olba ile ilgili yay›nlarda söz edilen yaz›tl› tabula
ansataya sahip lâhit de ayn› alandad›r 11 (Resim: 8).
2003 y›l›nda bu alanda yap›lan incelemelere 2004 araflt›rma döneminde de devam
edildi. Bu kesimde Do¤u Tepesi Nekropolisi’ne benzer bir doku ile karfl›lafl›ld›:
- "Chamasorium", "ba¤›ms›z" ya da "sabit" kaya lâhitleri bafll›ca gömü tiplerini
oluflturur.
- Ba¤›ms›z lâhitlerin Roma ‹mparatorluk Dönemini ça¤r›flt›ran özellikte oldu¤u
görülür. Buna karfl›l›k, chamosoriumlarda haç kabartmalar›na rastlanmas›, bunlar›n
Geç Antik – Erken Bizans Dönemine ait olduklar›n› düflündürür.
- Güney Nekropolisi lâhitlerinde, bofl ve dolu tabula ansata, çelenk, girland süslemelerine
sahip örnekler vard›r. Yanyana dizilen portre kabartmalara sahip iki lâhit,
nekropoliste yer al›r ancak, bunlar›n k›r›larak tahrip edildi¤i görülür (Resim: 9). Portre
kabartmalar›n›n mezarlarla ilgili olarak kullan›mlar› bölgede tan›nan bir özelliktir. Mezar
an›tlar›n›n yan›na dikilen sütunlar üzerinde, mezar›n sahiplerine ait portrelerin betimlenmesi
de benzer bir düflünceyi yans›t›r
Bu kesimdeki en önemli saptamalardan biri de iki kalkanl› askerin betimlendi¤i
kaya kabartmas›d›r 12 . Kabartma, flimdiki toprak yüzeyinden 1.35 m. yükseklikteki dikdörtgen
bir nifl üzerindedir (Resim: 10). Nekropolis alan› içinde yer alan an›t, bir mezar
ile do¤rudan ba¤lant›l› olmamakla birlikte, ölü kültü ile iliflkili olmal›d›r 13 . An›t›n kabartmal›
bölümü kaya yüzeyinden kesilerek yere düflmüfl durumdad›r (Resim: 11).
Söz konusu eserin daha fazla tahrip edilmesini önlemek için Uzuncaburç Jandarma
Komutanl›¤›’na bilgi verilerek uyar›da bulunuldu. Ayr›ca, bu kabartman›n Silifke
Müzesi’ne tafl›narak tam koruma alt›na al›nmas› için Silifke Kaymakaml›¤› ve Silifke
Müze Müdürlü¤ü ile iflbirli¤i yap›lmas› planlanmaktad›r.
5. Olba Akropolisi
Akropolisin tepe noktas›nda, podium üzerinde prostylos planl› ve Korinth düzeninde
bir Roma ‹mparatorluk Dönemi yap›s› oldu¤u anlafl›lan yap›n›n 2003 y›l›nda bafllat›lan
mimari çizim çal›flmalar›, 2004 y›l›nda da alanda yap›lan ot temizli¤i sonras›nda
sürdürüldü. An›t›n çevresinde geliflen bir yap›lanman›n varl›¤› süreklilik gösteren
duvar, kap› vb. kal›nt›lardan anlafl›lmaktad›r. Mimari çal›flmalar›n sonuçlanmas› ile bu
alan›n mimari niteli¤i konusunda daha ayr›nt›l› bilgiler edinmeyi ümit etmekteyiz.
9 Keil-Wilhelm 1931, 80 vd.
10 Erten 2004,
11 Heberdey-Wilhelm 1896, 91, no.170. Söz konusu lâhit, yaz›t› uyar›nca Athenadoros adl› kifliyle kar›s› Aba’y›
bar›nd›rmaktad›r; t›pk› yaflad›klar› zamanda oldu¤u gibi tek oda ve yatakta. Yeni ölen hiç kimsenin buraya
konulmamas› ö¤ütlenmekte; aksi durumda, mezara düflmanlar›n, mezar h›rs›zlar›n›n dadanmas› bedduas›nda
bulunulmaktad›r (yaz›t›n Yunanca asl›ndan çevirisi için Klasik Filolog Ceyhun Dora’ya teflekkürlerimi sunar›m).
12 Durugönül 1989, 56-57, kat. no. 50, Abb. 57.
13 Sö¤üt 2003, 240.
312