23. araştırma sonuçları toplantısı 1. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

K‹L‹KYA YÜZEY ARAfiTIRMALARI 2004
Mustafa Hamdi SAYAR*
A¤ustos ve eylül aylar›nda Adana, Osmaniye, Hatay ve Mersin illeri ve müzelerinde
yap›lan yüzey araflt›rmas› s›ras›nda 12 adet tafl›nmaz, Hellenistik ve Roma devirlerine
tarihlenen 92 adet arkeolojik ve epigrafik nitelikli tafl›n›r kültür varl›¤› saptanm›flt›r
1 .
Yap›lan çal›flmalar›n illere göre da¤›l›m› flöyledir:
Mersin ‹li Çal›flmalar›
Bu ilde Silifke ‹lçesi’ne ba¤l› Uzuncaburç Beldesi’nde bulunan Diokaisareia antik
kentindeki Hellenistik ve Roma Devri yaz›tlar› üzerinde önceki y›llarda bafllanm›fl
olan çal›flmalara devam edilmifltir. Özellikle Uzuncaburç´ta bulunan yaz›tlar ile Erdemli
‹lçesi’ne ba¤l› Cennet ve Cehennem obruklar› civar›ndaki yap›larda bulunan yaz›tlar
karfl›laflt›r›larak incelenmektedir. Ayn› amaçla K›z Kalesi’nin kuzeyindeki Adamkayalar
mevkiinde bulunan nekropoldeki yaz›tlar da Uzuncaburç´taki ve Cennet-Cehennem
mevkiindeki Hellenistik yaz›tlarla karfl›laflt›r›larak bölgede Hellenistik ve Roma Devrinde
yönetim mekanizmas›n› elinde bulunduran rahip ailelerinin prospografik ba¤lant›lar›n›n
saptanabilmesine çal›fl›lmaktad›r. Bu çal›flma kapsam›nda en önemli buluntular
1996 y›l›nda Göztepesi olarak bilinen ve Cennet-Cehennem obruklar›n›n birkaç kilometre
kuzeybat›s›nda bulunan mevkide, araflt›rma heyeti baflkan› taraf›ndan 1996 y›-
l›nda varl›g› saptanan Zeus Tap›na¤› ve Kutsal Alan› yaz›tlar›d›r. Bu yaz›tlar sayesinde,
Cennet obru¤unun hemen güneyinde infla edilmifl olan kilisenin üzerinde isim listeleri
bulunan yaz›tl› blok tafllar›n›n asl›nda Göztepesi’ndeki tap›naktan buraya getirildi¤i
ve Göztepesi’ndeki Zeus Korykios Tap›na¤›’n›n Uzuncaburç-Diokaisareia´daki Zeus
Olbios Tap›na¤› ile do¤rudan ba¤lant›l› oldu¤u anlafl›lmaktad›r. Adamkayalar Nekropolü’nde
defnedilmifl bulunanlardan baz›lar›n›n da Zeus Olbios ve Zeus Korykios tap›naklar›nda
nesiller boyu rahiplik yapan ailelerin mensuplar› olduklar› saptanm›flt›r.
Mersin ‹li‘ndeki çal›flmalar›m›za Korykos antik kenti ve çevresindeki incelemelerle
devam ettik. Korykos özellikle M. S. 4. yüzy›ldan itibaren geliflmeye bafllayan bir antik
kent olup M. Ö. 1. yüzy›l sonlar›nda Do¤u Kilikya’daki Kastabala antik kentinde hüküm
süren Tarkondimotos´un arazisinde kalmaktayd›. Tarkondimotos denize aç›labilmek
için bugünkü ‹skenderun Körfezi k›y›s›nda oldu¤u kadar orta Kilikya´daki sahil kesimlerini
de kontrolü alt›nda bulundurmaktayd›. Bu az araflt›r›lm›fl tarihî olay›n belgelerini
aramak amac›yla Korykos’ta yapt›¤›m›z çal›flmalar s›ras›nda baz› erken devir Ro-
* Prof. Dr. Mustafa H. SAYAR, ‹stanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçag Tarihi Anabilim Dal›, Vezneciler,
34459 ‹stanbul/TÜRK‹YE
1 Bu çal›flmalara izin veren Kültür Varl›klar› ve Müzeler Genel Müdürlü¤ü’ne, Bakanl›k Temsilcisi Mersin Müzesi uzman›
Mehmet fiener´e, çal›flmalar›m›za büyük destek olan Adana ve Osmaniye valilerine, Adana, Mersin ve Osmaniye
il kültür ve turizm müdürlüklerine, Adana, Mersin, Silifke, Tarsus müze müdürlükleri ve söz konusu dört ilin il ve ilçe
jandarma komutanl›klar›na arazide bizlere verdikleri destek için teflekkür ederim.
1