Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
500 büyük flirketin yaratt›¤› net katmade¤er cari<br />
fiyatlarla yüzde 9.4 oran›nda artarken sabit fiyatlarla<br />
yüzde 1.8 oran›nda geriledi. Özel kurulufllarda ise<br />
2010’da sabit fiyatlarla yüzde 15.6 olan yarat›lan net<br />
katmade¤erdeki art›fl oran› geçen y›l yüzde 6.9’a<br />
düfltü.<br />
2011 y›l› büyük sanayi kurulufllar›n›n borçlar›n›n<br />
art›fl gösterdi¤i bir y›l oldu. ‹SO 500’ün toplam borçlar›<br />
geçen y›l cari fiyatlarla yüzde 20.1 oran›nda art›fl<br />
gösterdi. Dönem kar ve zarar› toplam› ise sabit<br />
fiyatlarla bir önceki y›la göre yüzde 16 oran›nda düflüfl<br />
gösterdi. ‘Borç/özkaynak’la ifade edilen borçlanma<br />
oran› 2011’de de yükselmeye devam etti ve yüzde<br />
104.3’ten yüzde 116’ya ulaflt›.<br />
‹SO Baflkan› Tan›l Küçük:<br />
‹htiyaç; yap›sal dönüflüm yoksa orta<br />
gelir tuza¤›na tak›laca¤›z<br />
‹SO Baflkan› Tan›l Küçük, 2011 y›l›nda yüksek cari<br />
aç›k d›fl›nda ekonominin genelindeki olumlu gidifle<br />
karfl›n geçen y›l›n sanayi kurulufllar› aç›s›ndan<br />
“pek parlak geçmedi¤ini” vurgulad›. Küçük, “2011<br />
y›l›nda sanayi kurulufllar›nda, üretimden sat›fllar ve<br />
toplam sat›fllar bir önceki y›la k›yasla artarken dönem<br />
kar ve zarar toplam› baflta olmak üzere karl›l›-<br />
¤a iliflkin göstergeler ve yarat›lan katmade¤er bir<br />
önceki y›la göre gerilemifl, mali yap› bozulmufltur”<br />
dedi. 2011’de devam eden mali yap›daki göreli bozulman›n,<br />
kurlardaki yukar› do¤ru hareketlilik ve<br />
kredi faizlerindeki art›fltan kaynakland›¤›n› aktaran<br />
Küçük, ““Kurlardaki yükselifl, kurulufllar›n yabanc›<br />
para cinsinden borçlar›n›n TL karfl›l›¤›n› yükseltirken<br />
kredi faizlerindeki art›fl, kurulufllar›n finansman giderlerinin<br />
bir önceki y›la k›yasla yükselmesine yol<br />
açm›flt›r” dedi.<br />
Kur ve faizlerdeki geliflmenin arkas›ndaki temel<br />
etkenin de Türkiye’nin yüksek cari a盤› oldu¤unu<br />
belirten Küçük, flunlar› ifade etti: “Uluslararas› karfl›laflt›rmalar,<br />
Türk özel sektöründe borçluluk oranlar›n›n<br />
yüksek oldu¤unu ve kurulufllar›m›z›n borçlanmaya<br />
ba¤›ml› bir yap› sergiledi¤ini göstermektedir. Afl›r›<br />
ba¤›ml›l›¤›n nedeni, iflletmelerimizin kaynak yaratmada<br />
zorlanmas›d›r. Bunda üretim ve rekabet ortam›ndaki<br />
s›k›nt›lar›n yan›s›ra ülkemize özgü baflka<br />
baz› nedenler de etkili olabilmektedir. Kurlar ve kredi<br />
maliyetlerindeki yükseliflin arka plan›nda ekonomimiz<br />
için bir k›r›lganl›k unsuru olan yüksek cari<br />
aç›k sorunu bulunmaktad›r. Zaten kurlarda ve kredi<br />
maliyetlerindeki oynakl›k da ço¤unlukla yüksek cari<br />
a盤›n yaratt›¤› k›r›lganl›ktan kaynaklanmaktad›r.<br />
‹SO 500’ün son 3 y›ldaki sonuçlar› bize, baflta cari<br />
aç›k ve sanayi kurulufllar›n›n kaynak yaratamamas›<br />
olmak üzere, ekonomisindeki temel sorunlara süratle,<br />
yap›sal dönüflüm odakl› çözümler üretmek oldu-<br />
¤unu hat›rlatmakta, hatta adeta hayk›rmaktad›r. Aksi<br />
takdirde, sa¤lanan baflar› ve kazan›mlara ra¤men<br />
ülkemiz ekonomide bir üst lige ç›kamayacak ve ekonomi<br />
literatüründe gereken yap›sal dönüflümü bir<br />
türlü gerçeklefltiremedi¤i için ‘orta gelir tuza¤›’ ola-<br />
SATIfiLARDA ‹LK 10 (milyon TL)<br />
Firma Üretimden Sat›fl<br />
1.TÜPRAfi 27,409.9<br />
2.Ford 8,533.8<br />
3.Oyak-Renault 7,358.0<br />
4.EÜAfi 7,027.1<br />
5.TOFAfi 6,366.5<br />
6.Arçelik 6,231.6<br />
7.ERDEM‹R 5,274.7<br />
8.‹SDEM‹R 5,099.7<br />
9.‹çdafl 4,882.4<br />
10.Aygaz 4,577.1<br />
‹HRACATTA ‹LK 10 (milyon dolar)<br />
Firma ‹hracat<br />
1.TÜPRAfi 4,245.4<br />
2.Ford 3,472.6<br />
3.Oyak-Renault 3,213.6<br />
4.TOFAfi 2,410.9<br />
5.Arçelik 1,870.5<br />
6.Vestel 1,556.2<br />
7.Toyota 1,446.6<br />
8.OMV Petrol Ofisi 1,401.9<br />
9.‹çdafl 1,289.3<br />
10.PETK‹M 834.2<br />
rak adland›r›lan aflamaya tak›l›p kalan ülkelerden biri<br />
olacakt›r.”<br />
Listedeki borsa flirketi 85’e indi<br />
‹SO 500 listesinde 85 flirket halka aç›k. Listedeki<br />
en büyük 10 flirket içindeki 6 flirket ‹MKB’de ifllem<br />
görüyor. 2010 y›l›nda listeye 87 flirket girmiflti. ‹lk 10<br />
içindeki 5 flirketle listede Koç Grubu flirketlerinin<br />
a¤›rl›¤› hissediliyor.<br />
Sanayinin çarklar›na Anadolu imzas›<br />
Listede 294 flirket Anadolu’dan. Bir önceki y›l 273<br />
firmas›yla listede yer alan Anadolu, 2011 y›l›nda listedeki<br />
etkinli¤ini yüzde 7.6 art›rd›. ‹stanbul sanayisi<br />
ise listede kan kaybetmeye devam ediyor. Bu y›l yaln›zca<br />
193 firma ‹stanbul’dan. Listede yer alan flehir<br />
say›s› da art›yor. Bu y›l Isparta, Osmaniye, Rize ve<br />
Yalova olmak üzere 4 yeni flehrin dahil oldu¤u listede<br />
48 flehir yer al›yor. Gaziantep, Giresun, Hatay,<br />
Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Mu¤la, Samsun, Tokat,<br />
Trabzon ve Zonguldak firma say›s›n› artt›rarak<br />
yükselen flehirler aras›nda. Yükselen kentlerin y›ld›z›<br />
ise Gaziantep ve Kocaeli. Firma say›s› aç›s›ndan<br />
kan kaybeden flehirlerse Bal›kesir, Bursa, Eskiflehir,<br />
Kahramanmarafl, Manisa ve Ordu. Türkiye’nin 33<br />
flehri listeye hiç ad›n› yazd›ramazken 16 flehir yaln›zca<br />
birer firmayla ‹SO 500’deydi. Bu flehirler: Bilecik,<br />
Burdur, Çank›r›, Düzce, Elaz›¤, Erzurum, Isparta, Kastamonu,<br />
K›rflehir, Mardin, Malatya, Osmaniye, Rize,<br />
Siirt, Uflak ve Yalova.<br />
A¤ustos 2012 <strong>KobiEfor</strong> 51
Change language