KobiEfor_Agustos2012

YALÇIN SÖNMEZ
yalcinsonmez@kobi-efor.com.tr
Küreselleflme
eski ekonomik
yasalar›
de¤ifltirdi. ‹nternet
ve bir devrim
yaratan sosyal
medya
markalaflmay›
çok kolaylaflt›rd›.
An›nda yüz
milyonlarca insana
kendinizi
ulaflt›rman›z
mümkün oluyor.
Hatta kendi
ülkenizde hiç
tan›nmam›fl olsan›z
bile falanca ülkede
marka haline
gelebiliyorsunuz.
Orta gelir tuza¤›
ED‹TÖR
Orta gelir tuza¤›na düflmemek!
Türkiye’nin tart›flmaya bafllad›¤› yeni konu budur. Peki anlam›
nedir? Dünyada 150’den fazla ülke alt gelir grubundayken Türkiye
‘orta gelir’ grubuna geçmiflse bu niçin tuza¤a düflmek olsun ki?
Konuya flöyle bak›lmal›: Türkiye batar m›, kurtulur mu tart›flmas›
içinde 2000 y›l›nda küresel düzelme iki aya¤›n› birden bast›.
Batmad›, yüzdü ve beklenmedik bir geliflme gösterdi. 10 y›lda 3-5
bin dolarl›k kifli bafl› gelir kufla¤›ndan 12-15 bin dolarl›k kifli bafl›
gelir kufla¤›na geçti. Türkiye için bu geliflme bir kategoriden bir
baflka kategoriye geçmek anlam›na geliyor.
Orta gelir kufla¤›nda oturup kalmak da var, 40-50 bin dolar kifli
bafl› gelir demek olan yüksek gelir kufla¤›na geçmek de. Geliflmesini
sürdürülebilir k›lan orta gelir kufla¤›ndan bir ülke için yoluna
devam etmek mümkündür. Ancak bunun için yapmas› gereken tarihi
hamleleri yapamayan, reformlardan korkan bir ülke ise orta gelir
kufla¤›na saplan›p kal›r ve ne kendini memnun eder ne de baflkalar›n›.
Türkiye orta gelir kufla¤›na geldikten sonra, burada kalmayaca-
¤›n› ilan etti. 2023 y›l›n›n kifli bafl› geliri 20-25 bin dolar olan Türkiye’sini
hedefledi. Ad›mlar›n› buna göre at›yor.
Bir üst gelir kufla¤›na Türkiye bugünkü üretim ve ticaret yap›s›yla
geçemez. Mevcut üretim ve ticaret yap›s›n› de¤ifltirmesi gerekir.
Bu de¤iflimin özünü katmade¤er üretimi oluflturur. Mevcut yap› yeterli
katmade¤er üretemedi¤i için ‘tuzak’tan söz ediliyor. Risk oluflturan
cari a盤›m›z da bu yap›n›n göstergesidir.
Katmade¤er üretmenin en önemli boyutlar›ndan biri ‘marka’ üretmektir.
Bu ba¤lamda Türkiye’nin yapmas› gereken ihraç etti¤i ürünleri
kiloyla de¤il, ‘marka de¤eri’ ile satmakt›r. Ancak o zaman orta
gelir tuza¤›na düflmeyecektir. Örneklersek: 2001 y›l› de¤erleriyle Almanya
ihraç ürünlerinin kilosunu 4.1 dolardan, Türkiye ise sadece
1.46 dolardan ihraç edebiliyor. Türkiye 2011 y›l›nda 90 milyon ton
mal ihraç ederek 135 milyar dolar gelir elde etti. Niçin? Almanya
ürünlerini ‘marka de¤eri’ ilave ederek sat›yor, Türkiye ise ürününü
ç›plak de¤erine sat›yor. Oysa Türkiye Almanya gibi, marka ürünler
satabilseydi 90 milyon ton ihracat›na karfl›l›k 350 milyar dolar kazanacakt›.
Satt›¤› ürün ve hizmetlerini markalaflt›rmam›fl olmaktan dolay›
Türkiye’nin u¤rad›¤› y›ll›k zarar 215 milyar dolar› buluyor.
fiu denecektir: ABD, Fransa, Almanya 100-200 y›ll›k markalar› sat›yor;
ha deyince markalaflmak kolay m›? Evet, art›k kolay. Japonya
30-40 y›ll›k markalar› sat›yor, Çin ise 10-15 y›ll›k markalar›. Küreselleflme
eski ekonomik yasalar› de¤ifltirdi. ‹nternet ve bir devrim
yaratan sosyal medya markalaflmay› çok kolaylaflt›rd›. An›nda
yüz milyonlarca insana kendinizi ulaflt›rman›z mümkün oluyor. Hatta
kendi ülkenizde hiç tan›nmam›fl olsan›z bile falanca ülkede marka
haline gelebiliyorsunuz. Markalaflmak için art›k on y›llara, devasa
reklam bütçelerine ihtiyaç duyulmuyor. Yeter ki yenilikçi olun,
fark yarat›n, kalite üretin ve en ucuz iletiflim araçlar›n› kullanarak
milyonluk kitlelerin dikkatini üzerinize çekin.
Kaç bölgesel veya küresel marka yarat›rsak Türkiye olarak üst
gelir kufla¤›na geçmemiz o kdar kolay olacakt›r.
Okurlar›m›n Ramazan Bayram›’n› kutluyorum.
A¤ustos 2012 KobiEfor 9