Sayı 11- Ocak/Mart 2013 - Antalya Rehberler Odası

Hamidiye Kruvazörü ve Hüseyin Rauf BeyAnkara’ya döner.• Gelişinin ilk günlerinde hastalananRauf Bey 21 Kasım 1921’deNafia vekili görevi ile yenidenmeclise katılır. Kabul edilen, yeniseçim kanundan sonra yapılanseçimlerin ardından İstanbul milletvekiliolarak 13 Temmuz 1922’demeclisteki 204 milletvekilinden197’sinin oyu ile Başbakanlık vehükümeti kurma görevlerini üzerinealır. 26 Ağustos zaferinin müjdesiniMeclise Rauf Bey verir. Zaferdensonra 19 Eylül’de MustafaKemal’le İzmir’de buluşulur. İsmetİnönü’nün Mudanya’ya gitmesinekarar verilip, 29-30 Eylül’deberaber Ankara’ya dönerler. 11Ekim’de Mudanya imzalanır. 17Kasım’da Sultan Vahdettin’inmemleketten ayrıldığı haberi alınır.• Lozan’da toplanacak barış konferansına,Yusuf Kemal Bey’in hastalığısebebiyle istifası üzerine DışişleriBakanlığı’na getirilen İsmetPaşa, Rauf Bey’in teklifi ile MurahhasHeyeti Başkanı olarak Lozan’agönderilir. İsmet Paşa’nın yokluğundaDışişleri Bakanlığı’na olduğugibi Milli Savunma Bakanlığı’na‘da vekalet eden Rauf Bey ile LozanAndlaşması’nı yapan İsmetPaşa arasında anlaşmazlık çıkar.Lozan Andlaşması’nın imzalanmasınımüteakiben de Rauf Bey13 Ağustos 1923 tarihinde başbakanlıktanistifa eder.• 29-30 Ekim 1923 gecesi Cumhuriyetilan edilir. Bundan sonraRauf Bey, Kazım Karabekir ve AliFuat (Cebesoy) Paşalar ve diğerotuz beş milletvekiliyle birlikte TerakkiperverCumhuriyet Fırkası’nıkurarak muhalefete geçer, fakatkısa bir süre sonra parti kapanır.• Rauf Bey, 1926 yılında tedaviamacıyla yurtdışındayken İstiklalMahkemeleri girdabına öyle birsürüklenir ki, 9 yılını yurtdışındageçirmek zorunda kalır. Aslında26 Ekim 1933 tarih ve 2330 sayılıyasanın 8. Maddesi ile affauğradığı bildirilmişse de yurdadönmenin, hiçbir zaman kabuletmediği suçu kabul etmek anlamınageleceğinden dönmemiştir.• Ancak, kız kardeşinin Mısır’ayanına gidip ikna edebilmesininardından 5 Temmuz 1935 tarihindeyurda döner ve kaybedilmişbütün haklarını da geri alır.Gele gele 1938 Kasımına gelinir.• Çok değil daha 19 seneönce ‘’Samsun, Havza tehlikeli,Amasya’da buluşalım’’ diye telgrafçeken arkadaşı Mustafa Kemal’inberaber kurdukları cumhuriyetinbayrağına sarılı naaşını, YavuzFırkateyni Dolmabahçe’denİzmit’e son yolculuğuna götürürken,onca yaşananlara rağmenHüseyin Rauf’un duyguları nasıldıbilinmez…Tarih yazılır, tarih anlatılır, duygularıanlatmak zordur. Ama o çok sevdiğiarkadaşının kendisine verdiğifotoğrafın arkasında yazılı olan:‘’Rauf’cuğum güzel kalbinâli tecelliyatı seni sevenleriçin ne kadar hissi samimiyetmübessiridir.’’ M. KemalSözlerini bir dua heyecanı ile herdaim okur, kendisini, anlayan yakınlarına.Ancak tarihin ve kaderintecellisine bakın ki Yavuz zırhlısıMustafa Kemal’i son yolculuğunagötürürken arkadaşı HüseyinRauf’un Hamidiye’si eşlik ederona. Her ikisinin de ruhları şadolsun, nur içinde uyusunlar. KeşkeYavuz’la Hamidiye’yi hurdalıkyapmasaydık…!Rauf Bey 1939 yılı Ağustosayında vefat eden Kastamonumilletvekili Hüsnü Açıkgöz’denboşalan milletvekilliğine C.H.P.Genel Başkanlık Divanı’ncaaday gösterilir. Bu konudaC.H.P. Genel Başkan Vekili veBaşbakan Dr. Refik Saydam 22Ekim 1939 tarihinde yayınladığıbildiri ile Rauf Bey’in suçsuzluğunukamuoyuna şu cümlelerleaçıklar.Kastamonu Mebusu HüsnüAçıksöz’ün ölümü dolayısı ile boşalanKastamonu Mebusluğu’naeski İstanbul Mebusu ve eskiBaşvekil Rauf Orbay’ın GenelBaşkanlık Divanı’nca namzetliğikararlaştırılmıştır.Rauf Orbay hakkında evvelce İstiklalMahkemesi tarafından verilmişolan mahkumiyet kararının ref’i içinvakı müracaatı üzerine yapılmışolan hukuki tetkikte, araya girmişolan umumi af kanunları, isnat olunanfiili bertaraf ettiği gibi, muhakemesininiadesini de gayrı mümkünkılmış ve esasen muhakeme iadeedebilseydi beraatinin muhakkakolacağı kanaatine varılmış olduğugörülmüştür. Sayın ikinci müntehiplerebildirir ve ilan ederim.C.H.P. Başkan Vekili veBaşvekilDr. Refik SAYDAM• Rauf Bey Kastamonu Milletvekilliğineseçilerek 8 Kasım 1939’daT.B.M.M.’ne yeniden katılır. İki buçukyıl kadar milletvekilliğinde kaldıktansonra, İkinci Dünya Savaşı’nınen sıkıntılı günlerinde, 17 Şubat1942’de Londra Büyükelçiliği’neatanır. Türkiye’yi şerefle temsil ettiğibu görevinden 3 Nisan 1944’deayrılarak yurda döner. Teklif edilenWashington Büyükelçiliği’ni de kabuletmez ancak Lozan’da kırıldığıİsmet İnönü’nün ricasını kırmayıpA.B.D.’deki görüşmelere katılmanezaketini de gösterir.• Ömrünün geri kalan yıllarını kâhİstanbul’da kâh seyahatlerde geçirir.Ama o hep Hamidiye’sini özler.• Yolculuk ve heyecanlanma sonucurahatsızlanmasını istemeyenyakınları onu bu isteğinden çeşitlibahanelerle uzak tutsalar da, birgün dayanamaz kız kardeşi İffetHanım’la yeğeni Zafer’in otomobilinebinerek Gölcük’e gelirler. Birtakımeski gemiler arasında bağlıduran; Cemal Paşa ile Almanyaseyahatinde takdim edildiği Almanİmparatoru Willhelm’in ilk söz olarak‘’Sizin Hamidiye harekatınızı28>29 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ