Z dożynkowym wieńcem Z dożynkowym wieńcem - Kurier Błażowski

Kurier B³a¿owski nr 122 wrzesieñ/paŸdziernik 2011
cierpiących na częste oddawanie moczu w nocy, mimowolne
oddawanie moczu lub wielomocz występujący w nocy, ponieważ
przyczyny i leczenie każdego z tych zaburzeń są inne.
Przyczyną częstego oddawania moczu w nocy może być: przyjmowanie
większej ilości płynów wieczorem, spożywanie alkoholu
i / lub kofeiny wieczorem, pęcherz nadreaktywny,
zaburzenie rytmu okołodobowego, łagodne powiększenie stercza.
Postępowanie: proste działania związane ze zmianą stylu
życia, takie jak ograniczenie przyjmowania płynów po godzinie
18-tej i unikanie alkoholu i / lub kofeiny wieczorem mogą
zmniejszyć oddawanie moczu w nocy. Aby zmniejszyć nadreaktywność
pęcherza, można zastosować leki antycholinenergiczne.
Należy ostrzec pacjentów o możliwych skutkach
ubocznych, tzn. suchość w jamie ustnej, senność, zaparcia
i nieostre widzenie. Jeśli działania te będą uciążliwe dla pacjenta,
konieczne może być przerwanie stosowanego leczenia.
MIMOWOLNE ODDAWANIE MOCZU
Mimowolne moczenie w nocy, może często stanowić
jedyny objaw przewlekłego zatrzymania moczu z wysokim
ciśnieniem wewnątrz pęcherza moczowego, które często
spotyka się u mężczyzn w starszym wieku. Pacjenci mają
znacznie rozciągnięty pęcherz moczowy, który wywiera
wsteczny ucisk na nerki, co prowadzi do upośledzenia ich
czynności. Ważne jest rozpoznanie tego stanu, ponieważ
leczenie może zapobiec dalszemu upośledzeniu czynności
nerek.
WIELOMOCZ NOCNY
W wielomoczu nocnym wydalanie moczu w nocy przekracza
jedną trzecią ogólnego dobowego wydalania moczu.
Jego przyczyną są: zwiększone przyjmowanie płynów wieczorem,
zastoinowa niewydolność serca, zespół nocnego bezdechu
sennego, zmniejszone wydzielanie hormonu antydiuretycznego.
LECZENIE ZACHOWAWCZE
Jeśli karta, na której zapisywane jest przyjmowanie płynów,
wskazuje że pacjent przyjmował więcej płynów wieczorem,
mnożna doradzić ograniczenie płynów i pokarmów
o dużej zawartości wody, takich jak owoce warzywa i makaron
po godzinie 18-tej. Popołudniowa drzemka z uniesionymi
przynajmniej do poziomu serca nogami może zwiększyć
powrót żylny, co z kolei zwiększa wydalanie moczu. Jeśli
leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, zastosowanie leku
moczopędnego – jeśli u pacjenta nie występuje niewydolność
serca – w małej dawce po południu może pomóc nerkom
pozbyć się nadmiaru płynów przed snem.
PRZESZKODA PODPÊCHERZOWA
Główną przyczyną przeszkody podpęcherzowej u mężczyzn
jest łagodne powiększenie gruczołu krokowego.
Do rzadszych przyczyn należą: zwężenie cewki moczowej,
stenoza szyi pęcherza moczowego, powiększenia stercza
21
spowodowane nowotworem złośliwym.
Chociaż częstość występowania łagodnego rozrostu stercz
potwierdzonego badaniem histopatologicznym jest wysoka,
oznaki kliniczne choroby występują rzadziej. Etiologia i czynniki
ryzyka łagodnego przerostu gruczołu krokowego nie zostały
dokładnie poznane. Mężczyźni mogą zgłaszać się na leczenie
uciążliwych objawów ze strony układu moczowego
lub z powodu objaw dotyczących raka stercza i zatrzymania
moczu. Nie ma jednak objawów ze strony układu moczowego
swoistych dla raka stercza. Ryzyko zatrzymania moczu w grupie
wiekowej 40-49 lat u osób bez objawów lub z objawami
łagodnymi albo z objawami o nasileniu umiarkowanym do
ciężkiego wynosi 3/1000 osobolat. W grupie wiekowej 70-79
lat ryzyko wynosi 9/1000 osobolat w przypadku mężczyzn
bez objawów lub z objawami łagodnym oraz 35/1000 osobolat
w przypadku mężczyzn z objawami o nasileniu umiarkowanym
do ciężkiego.
KAMIENIE NERKOWE
I MOCZOWODOWE
Nagłe wystąpienie bólu w okolicy lędźwiowej u pacjentów
starszych wymaga szybkiego przeprowadzenia badań
dodatkowych, ponieważ przyczyny mogą obejmować uraz
mięśniowo-szkieletowy, kamienie nerkowe lub moczowodowe,
zapalenie uchyłków jelita lub tętniaka aorty brzusznej.
Kamienie moczowodowe powodujące zablokowanie
odpływu moczu z nerki mogą prowadzić do gwałtownie
postępującej urosepsy, wymagającej odbarczenia nerki ze
wskazań nagłych za pomocą drenu nefrostomijnego lub stentu
na drodze wstecznej.
Pacjenci wymagają pilnej hospitalizacji, czasem na oddziale
intensywnej terapii lub intensywnego nadzoru, by otrzymać
antybiotyki systemowe i resuscytację płynową. Modyfikacja
stylu życia służąca zapobieganiu tworzenia się kamieni to
przede wszystkim przyjmowanie płynów w optymalnej ilości
(ponad 1,5 do 2 l na dobę), jeśli nie jest przeciwwskazane
z powodu innych schorzeń.
PÊCHERZ NADREAKTYWNY
Naglące parcie na mocz i naglące nietrzymanie moczu są
również silnie upośledzającymi funkcjonowanie pacjenta objawami,
szczególnie u kobiet, między innymi dlatego, że mają
krótszą cewkę moczową. Główną przyczyną jest pęcherz nadreaktywny.
Prowadzenie karty objętości i częstości wydalania
moczu pozwala ustalić częstość oddawania moczu i jego
objętość. Inwazyjne badania dodatkowe, tzn. badania urodynamiczne,
na ogół nie są konieczne. Leczenie jest zazwyczaj
zachowawcze – obejmuje unikanie kofeiny i nikotyny, które
podrażniają pęcherz moczowy. Pacjentom należy doradzać
zmianę napojów kofeinowych na bezkofeinowe.
Można wypróbować trening pęcherza i oddawanie moczu
w regularnych odstępach czasu tuż przed wypełnieniem się
pęcherza taką ilością moczu, która powoduje jego podrażnienie.
Jeżeli te działania nie przyniosą poprawy, konieczne jest
zastosowanie leków antycholinergicznych i jak wspomniano
uprzedzenie pacjentów o ich działaniach ubocznych.
lek. med. Józef M. Franus