Z dożynkowym wieńcem Z dożynkowym wieńcem - Kurier Błażowski

More documents

Recommendations

Info

22 <strong>Kurier</strong> B³a¿owski nr 122 wrzesieñ/paŸdziernik 2011 GÊŒ SIÊ SZAROGÊSI NA SALONACH UBOGA BOHATERKA STAJE SIĘ POŻĄDANĄ NA SALONACH GWIAZDĄ. W SPOŁECZNYM AWANSIE POMAGAJĄ JEJ NAUKOWCY I WŁADZE. (Scenariusz hollwoodzkiego filmu). Niezwykła historia Kujawsko-Pomorskiej gęsi. Opowieść zaczyna się dziesiątki lat temu, kiedy w polskich domach gęsina była na porządku dziennym. Przy niemal każdym gospodarstwie widywało się większe lub mniejsze stadka. Mięso gęsi ceniono, bo było bardzo zdrowe, smaczne i tanie. I Paradoksalnie, ta ostatnia cecha skazała gęsi na niebyt. Polacy się od niej odwrócili ,bo kojarzyli ją z biedą. Na wiele lat ptak zniknął z talerzy i ze sklepów. Ale Instytut Zootechniki w Kołudzie Wielkiej (niedaleko Inowrocławia), dziś czołowa krajowa placówka naukowo – badawcza i hodowlana, postanowił przywrócić gęsinę do łask. W 1962 roku do placówki przyjechało 20 gęsi białych włoskich. Naukowcy zaczęli przystosowywać ptaki do naszego klimatu, wody, paszy i gleby. Ponadto prowadzili selekcję według cech genetycznych. W wyniku żmudnych badań udało się im stworzyć dwa gęsie rody: W 11 – wyróżniający się w znoszeniu jaj, natomiast W 33 – w jakości mięsa. Teraz naukowcom pozostało tylko jedno zadanie: skrzyżować oba i stworzyć gęś najlepszą z możliwych. Tak właśnie w latach 90. powstał mieszaniec W 31, czyli gęś kołudzka biała, zwana też owsianą. Dziś stanowi 98% produkcji w Polsce, pozostałe 2% to odmiany regionalne. Mieszaniec z Kołudy jest odporny na choroby, bo chowany jest tylko na naturalnych paszach, szczególnie na owsie. Daje wysokiej jakości: nietłuste mięso oraz pierze i puch. Warto pamiętać , że gęś kołudzka to jedyny rdzennie polski gatunek drobiu. Tak, – kurczaki i indyki, które kupujemy w sklepach przywożone są jako jaja lub pisklęta z zagranicy, a u nas tylko dorastają i są ubijane. Wyjątek stanowi kura zielononóżka kuropatwiana, ale ta nie jest hodowana na masową skalę. Gęś z podinowrocławskiego instytutu szybko zawojowała podniebienia Niemców. Za to w Polsce nie została należycie doceniona, gdyż wciąż wisiał nad nią nimb mięsa dla biedaków. Pracownicy instytutu postanowili to zmienić i na powrót przekonać Polaków do gęsiny. Pomysł podobał się Urzędowi Marszałkowskiemu i tak ruszyła kampania pod ukrytym ze starego porzekadła hasłem: „Gęsina na św. Marcina”. Był bowiem czas, że w ten właśnie dzień na stołach pojawiły się przysmaki z gęsi. A że święty imieniny ma 11 listopada, urzędnicy i naukowcy doszli do wniosku, że uderzą w nutę patriotyczną i przekonają mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego, by gęsiną czcili Święto Niepodległości. Ruszyła machina reklamowa, zachęcająca do kulinarnych poszukiwań. Warto się na nie wybrać, bo gęsina to bardzo zdrowe mięso: ma dużo białka oraz witaminy z gr. A, B i E. Zdrowy jest też gęsi tłuszcz, zawierający wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Nasze babki wierzyły, że gęsim smalcem można wyleczyć niejedną chorobę. Edycja kampanii w 2009 r. cieszyła się na tyle dużym powodzeniem, że mieszkańcy nie tylko regionu, ale też innych części kraju zaczęli utyskiwać, że tak zachwalonego mięsa nie sposób dostać w sklepach. Dlatego kolejną kampanię w ubiegłym roku przygotowano z większym rozmachem. Samorząd zakontraktował w instytucie w Kołudzie kilka ton gęsi. Następnie nawiązał współpracę z firmą Slow Food Polska, która miała zająć się dystrybucją mięsa. Urząd rozpisał konkursy, podczas których lokalne media rozdały w sumie 1000 gęsi. W jednym z nich należało napisać relację z rodzinnego obiadu 11 listopada. Na podany adres przyszły dziesiątki opowieści, nierzadko ilustrowanych rysunkami oraz zdjęciami. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszyły się konkursy na przepis na potrawę z gęsi. Z całego województwa gospodynie nadesłały receptury na najwymyślniejsze przyrządzenie mięsa. Zwycięzcy obu konkurencji dostali w nagrodę wycieczki do Włoch. Tuszki można było też kupić, dzwoniąc pod specjalny telefon. Mięso następnie można było odebrać na jednym z jesiennych festynów, odbywających się w wielu miejscach w regionie. Gęsi z Kołudy mogli też w ten sposób kupować mieszkańcy Warszawy, Krakowa i Trójmiasta. Podczas święta 11 listopada na toruńskim Rynku Nowomiejskim pojawiło się kilka stoisk, gdzie można było kupić m. in. gęsi smalec. Największym przebojem był rarytas-półgęsek. Ta historyczna marynowana, a następnie wędzona wędlina zyskała wielu nowych miłośników. Kołudzka specjalność zaczęła robić karierę międzynarodową – w październiku 2010 r. trafiła na znane na całym świecie targi Salone del Gusto w Turynie. Impreza to nie tylko targ z najlepszym jedzeniem, ale też promocja pewnego stylu myślenia o kuchni. Tu raz na dwa lata spotykają się wyznawcy coraz popularniejszego ruchu społecznego slow food, który za cel stawia sobie propagowanie wiedzy o regionalnych kuchniach opartych na najwyższego sortu produktach. Można tutaj poznać tajniki tradycyjnych wyrobów z różnych zakątków świata: dojrzewających szynek, podpuszczkowych serów, naturalnie i powoli fermentujących alkoholi i setek innych przysmaków. Na ubiegłoroczną edycję zjechało 3 tys. wystawców z 20 tys. produktów. Wśród nich była i nasza gęsina. Pomysł jej promowania, który narodził się w Kojawsko-Pomorskiem do tego stopnia spodobał się ministrowi rolnictwa, że miejsce w narodowym pawilonie dostali za darmo, w pobliżu najczęściej odwiedzanej podczas targów ,,Enoteki” wystawiającej 2,5 tys. różnego rodzaju win. Na ulotce goście, którzy przybyli na Salone del Gusto, znaleźli informację o gęsinie i półgęsku, Toruń, Bydgoszcz i cały region. W sumie na spotkanie sma-
<strong>Kurier</strong> B³a¿owski nr 122 wrzesieñ/paŸdziernik 2011 koszy przybyło ok. 200tys. osób. W ten sposób gęsi, do nie dawna pogardzana za swoje plebejskie pochodzenie i zbyt częste goszczenie w chłopskich chatach, trafiła na polskie i europejskie salony. PIECZONA GÊŒ, CZYLI GÊSINA NA ŒWIÊTEGO MARCINA 1 sprawiona gęś, sól i majeranek. Gęś oczyść i dokładnie umyj, natrzyj solą i majerankiem od środka i na zewnątrz. Ułóż w gęsiarce (specjalna żeliwna brytfanna), podlej wodą i piecz, zlewając co jakiś czas wytworzony tłuszcz i uzupełniając wyparowaną wodę. Mięso skrapiaj wypływającym sosem, aby nie wyschło. Piecz 3 godziny w temperaturze 180 stopni, aż będzie miękkie, a po nakłuciu wypłynie z niego przeźroczysty sok, bez śladów krwi. RADY - Gęś przed pieczeniem napełnić farszem z ugotowanej kaszy gryczanej, utłuczonych ziemniaków, natki pietruszki i przypraw. - Aby skóra gęsi była rumiana i chrupiąca, należy ją posmarować słoną wodą na 10-15 minut przed końcem pieczenia. - Mięso gęsi bardzo zyskuje na smaku, jeśli przed pieczeniem natrzemy je czosnkiem roztartym z solą. WRESZCIE JADÊ! lek. med. Józef M. Franus I choć pieką mnie trochę z niewyspania oczy, to oglądam zza szyby nasz kraj uroczy, wprawdzie pogoda deszczowa i wszystko jest mokre, to patrzę i podziwiam, w Chojnicach sobie odpocznę, do towarzystwa mam dwie starsze panie i dwie nastolatki, zarówno jedne jak i drugie nie interesują się dziadkiem, te pierwsze, jedna pogrążyła się w modlitwie, druga w czytaniu, a małolaty? nie ma mowy o takich „podrywaniu”, dawniej, dawniej gdy znacznie mniej lat miałem, to i takie młódki w pociągu zagadywałem, a teraz inne są przecie czasy, inna epoka, zagadując je jeszcze bym w niezręczność popadł, więc piszę wiersz obok tej małej, co siedzi z boku, i taniec jej paluszków na ekraniku mam na oku, teraz właśnie komórkę swą do kieszeni schowała, ciekawym jak by zareagowała, gdyby przeczytała, to, co piszę, żeby mi czas szybciej zleciał? wierszy błażowskich nie mam, więc ich nie polecam. Kraków, dnia 6 lipca 2011 r. J.W. Chmiel PRZYS£OWIA O JESIENI 23 Na Zaduszki nie ma w ogrodzie ani pietruszki. Na Zaduszki przychodzą z tamtego świata do kościoła duszki. Na Zaduszki słota, na Wielkanoc psota. Na Zaduszki ziemia jeszcze sucha, a na Marcina wiatr z południa dmucha, obaczym, lekka będzie zima. Najlepsza jesień tego nie zrodzi, czego wiosna nie zasiała. Noc jasna na Michała, zima ostra i trwała, gdy noc słotna, zima do końca grudnia lekka i błotna. Od świętego Marcina zima się zaczyna. Od świętego Michała trąbka myśliwego do boru woła. Od świętej Genowefy listopad swój początek bierze. Od świętej Katarzyny nie prześladuj już zwierzyny. Od świętej Salomei zima jest w nadziei. Około dni Wszystkich Świętych zimę poznasz z drzew naciętych: Jeśli bowiem jodła sucha, nie bardzo trzeba kożucha. Jeśli mokra – mroźna zima przez długie czasy potrzyma. Buk im suchszy – suchsze mrozy. Wilgotny – mokry czas wróży. Otóż wrzesień, a więc jesień, gospodarze ręce w kieszeń. Patrz dzień 23 listopada, gdy nie leci śnieg ani deszcz – czasy mroźne z zimą nastają nie późne, a kiedy zaś w ten dzień deszcze – większe będą w zimie jeszcze. Październik chodzi po kraju, cichnie ptactwo z gaju. Październik chodzi po kraju, wygniata ptactwo z gaju. Październik ciepły, będzie luty skrzepły. Październik stoi u dwora, wykop ziemniaki z pola. Październik, bo paździerze baba z lnu cierlicą bierze. Pierś z Marcinowej gęsi jeśli biała, to zima dobrze będzie statkowała. Pierwszy śnieg w październiku, gdy na błoto pada, łagodną zimę zapowiada. Pierwszy września pogodny, w zimie czas wygodny. Po świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie. Po świętym Michale wolno paść i na skale. Po Wszystkich Świętych słota, przez cały miesiąc błota. Po Wszystkich Świętych, gdy się deszcz rozpada, może słota potrzymać aż do końca listopada. Pogoda listopadowa taka jak Tytusowa (04.01).
Page 1 and 2: Z Z dożynkowym dożynkowym wieńce
Page 3 and 4: Kurier B³a¿owski nr 122 wrzesieñ
Page 21: Kurier B³a¿owski nr 122 wrzesieñ
Page 71 and 72: Zawody sportowo-pożarnicze'2011 -

Z dożynkowym wieńcem Z dożynkowym wieńcem - Kurier Błażowski

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?