Budynki z płyt słomianych i trzcinowych - Chrzanowski S. - Cohabitat

More documents

Recommendations

Info

spodu płyty w czasie prasowania i przeciągania drutów pionowych. Do dociskania prasowanej słomy lub trzciny służy beleczka dociskająca (rys. 7), której grubość powinna być równa grubości płyty. Beleczkę tę wkłada się między ramę stałą a ruchomą na wierzch nakładanej słomy pomiędzy ramami. W beleczce dociskającej wycina się wyżłobienia, przez które przeciągane .są druty pionowe górą po sprasowaniu płyty. Do prasowania nałożonej słomy służą jedna lub dwie dźwignie najlepiej z twardego drewna; przechodzą one między szczeblinami obu ram prostopadle do nich i z wierzchu dociskającej beleczki. Dźwignie te dla wytworzenia większego nacisku powinny mieć długość około 2,0 m. Krótsze ramię dźwigni uwiązuje się mocnym łańcuchem przymocowanym hakami do podłużnej beleczki w podstawie, a dłuższe ramię obciąża się podczas prasowania ciężarem ludzi. Jeśli zamiast łańcuchów zastosowane są zębate pionowe słupki, to krótsze końce dźwigni obcięte, jak pokazano na rys. 4, i okute blachą opierane są o zęby słupków, które są również osłonięte blachą lub taśmą stalową. Do utrzymania słomy w stanie ściśniętym w prasie, gdy płyta nie jest jeszcze związana, służą szpilki z drutu o gru- 16 Rys. 7. Deska z rowkiem do przewlekania drutu (a) i beleczka dociskająca słomę w prasie (b) bpści 4 do 5 mm; szpilki te są zakładane w otwory wywiercone w tym celu w szczeblinach obu ram, jak pokazano na rys. 3 i 6. Sposób zazębienia słupka i jego okucia oraz przymocowania do stałej ramy pokazano na rys. 4. Śruby, którymi przymocowuje się stałą ramę do podstawy, a także śruby, którymi skręca się ze sobą stałą i ruchomą ramę, powinny mieć grubość około 16 mm. Nakrętki („naśrubki") powinny być motylkowe w celu uniknięcia ciągłego manipulowania kluczami. Wszystkie części prasy należy powlec karbolineum lub innym środkiem zabezpieczającym prasy przed gniciem, mając na uwadze, że często będą one przebywać pod gołym niebem i będąc niezabezpieczone ulegną szybkiemu zniszczeniu. Części metalowe z wyjątkiem gwintów śrub należy pokryć farbą olejną, gwinty zaś warstwą tłuszczu mineralnego lub w ostatecznym wypadku łoju topionego. IV. WYRÓB PŁYT Dla wykonania płyt w prasie jednodźwigniowej potrzebny jest zespół co najmniej dwóch osób, w dwudźwigniowej zaś — trzech. Po ustawieniu prasy i stwierdzeniu, że obie ramy (stała i ruchoma) są zmontowane zupełnie równolegle do siebie, co jest bardzo ważnym warunkiem do otrzymania płyt o jednakowej grubości, i że odległość między obu ramami równa jest grubości płyty, które zamierzamy produkować, pobiera się garście o średnicy około 10 cm słomy, trzciny lub sitowia i układa się je między ramy na przemian knowiem 1 ) i kłosami. Należy przy tym zapełniać przestrzeń między ramami, przyklepując słomę dla wyrównania i dociskając ku dołowi dłoniami oraz pilnie strzec, alby słoma wszędzie nałożona była równomiernie. *) Knowie — dolny koniec źdźbła słomy (przyp. red.). 17
Po nałożeniu w ten sposób słomy lub trzciny do mniej więcej 3/4 wysokości prasy zakłada się beleczkę dociskającą (por. rys. 7) tak, aby wycięte w niej rowki były zwrócone ku dołowi i wypadły pośrodku między szczeblinami. Na beleczkę dociskającą kładzie się dźwignię (lub dwie dźwignie) w kierunku poprzecznym do ram, przesuwając dźwignie między szczebliny. Krótsze ramię dźwigni uwiązuje się łańcuchami do podstawy ramy lub zaczepia o jedno z zazębień słupka zębatego. Dłuższe zaś ramię obciąża się przy jego końcu ciężarem jednej lub dwóch osób i w ten sposób ugniata się ułożoną w prasie słomę. Podczas prasowania płyty słoma czy trzcina ugniata się i następują takie chwile, gdy dłuższy koniec dźwigni opiera się o ziemię, a znajdujący się pod beleczką dociskającą materiał wcale jeszcze nie został należycie sprasowany. Wówczas ugniatanie należy przerwać i gdy jedna z osób obciąża koniec dźwigni, druga zakłada szpilki, przetykając je przez otwory znajdujące się w listwach ramy ruchomej (por. rys. 6) nad beleczką dociskającą, przesuwa je przez odpowiednie przeciwległe otwory w szczeblinach ramy stałej i w ten sposób zabezpiecza już częściowo ugnieciony materiał przed ponownym rozluźnieniem. Po dokonaniu tej czynności należy zwolnić dźwignię i zmniejszyć pętle łańcuchów o tyle, aby ponownie założone w nie dźwignie były przechylone ku łańcuchom, a ich dłuższe końce wznosiły się ku górze. Wówczas ponownie obciąża się dźwignię, z początku lekko. Równocześnie wyjmuje się szpilki i w dalszym ciągu ugniata się materiał w płytę tak długo, aż dźwignie pomimo normalnego ich obciążenia nie dają się więcej obniżyć, a przy nacisku silnie opierają się wysiłkom. Nie należy dźwigni nadmiernie naciskać, gdyż stawiany opór świadczy o dostatecznym już sprasowaniu materiału. Niepotrzebne obciążenia mogą wpłynąć na uszkodzenie dźwigni, a nawet beleczki dociskającej. Przy stosowaniu zębatych słupków zamiast łańcuchów przemieszczenie punktów zaczepienia dźwigni znacznie się upraszcza, gdyż nie ma potrzeby skracania pętli łańcuchów, a dźwig- 18 nia zaczepia się o niżej połażone zęby słupka. W prasach dwudźwigniowych przy stosowaniu słupków zębatych również staje się zbędne zabezpieczenie szpilkami ugniecionej części płyty od ponownego rozprężenia. Wystarczy gdy jedną dźwignię obciążymy w jej najniższym położeniu, a drugą zaczepimy o niżej położone zęby słupka zębatego, po czym z kolei należy obciążyć dźwignię już przełożoną we właściwe nowe położenie, zwolnić i szybko przełożyć w nowe położenie drugą dźwignię i od tej chwili w dalszym ciągu prowadzić ugniatanie, aż do ostatecznego sprasowania płyty. Jak widać już z tego opisu, przemieszczenie dźwigni przy zastosowaniu słupków zębatych zamiast łańcuchów zaoszczędza wiele czasu i znacznie upraszcza proces prasowania płyt. Wskazane jest, aby łańcuchy zastępować słupkami, a końce dźwigni odpowiednio przyciąć i okuć. Szpilki należy zakładać w następującej kolejności: najpierw w skrajnych szczeblinach, później w środkowych, a dopiero potem we wszystkich pozostałych. Na rys. 6 pokazany jest fragment prasy z sprasowaną częścią płyty po założeniu szpilek, usunięciu dźwigni i dociskającej beleczki. Po sprasowaniu pierwszej (spodniej) części płyty postępuje się tak, jak przy zmianie punktów zaczepienia, to jest zabezpiecza się ugniecioną część szpilkami, usuwa się dźwignię i dociskającą beleczkę i dokłada ponownie słomę do takiej wysokości, alby po ponownym ułożeniu na niej dociskającej beleczki dźwignie mogły swobodnie przejść między beleczką a górnym wiązaniem ram stałej i ruchomej. Po dołożeniu • słomy zakłada się ponownie beleczkę dociskającą, a na nią dźwignię, uwiązuje się je łańcuchami do podstawy lub opiera o niżej leżące zęby słupka zębatego i ponownie obciąża się końce dźwigni jak poprzednio, usuwając równocześnie szpilki. Po sprasowaniu drugiej warstwy trzciny lub słomy zakłada się ponownie szpilki, odejmując dźwignię i beleczkę, dokłada słomy i postępuje się w podobny sposób tak długo (3 do 4'
Page 2 and 3: Arch SEWERYN CHRZANOWSKI BUDYNKI Z
Page 4 and 5: I. WSTĘP Już w pierwszych latach
Page 6 and 7: niach nie wyprawionych mogą wywoł
Page 9: hamujące pracę łańcuchy, które
Page 13 and 14: znaczone do konstrukcji poziomych,
Page 15 and 16: Stosowanie słupów nośnych o wię
Page 17 and 18: drutu można zastosować same podk
Page 19 and 20: Wymaga specjalnych wyjaśnień (rys
Page 21 and 22: konane bez szczeliny między płyta
Page 23 and 24: wykonane z desek. Długość listew
Page 25 and 26: dynku. Na przykład przy rozpięto
Page 27 and 28: czym na jednej bocznej krawędzi p
Page 29 and 30: się cennymi właściwościami. Mia
Page 31 and 32: oznak „starzenia się" i jest w t
Page 33: Czytelnicy, (którzy chcieliby pog

Budynki z płyt słomianych i trzcinowych - Chrzanowski S. - Cohabitat

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?