Budynki z płyt słomianych i trzcinowych - Chrzanowski S. - Cohabitat

Po nałożeniu w ten sposób słomy lub trzciny do mniej więcej
3/4 wysokości prasy zakłada się beleczkę dociskającą (por.
rys. 7) tak, aby wycięte w niej rowki były zwrócone ku dołowi
i wypadły pośrodku między szczeblinami. Na beleczkę
dociskającą kładzie się dźwignię (lub dwie dźwignie) w kierunku
poprzecznym do ram, przesuwając dźwignie między
szczebliny. Krótsze ramię dźwigni uwiązuje się łańcuchami
do podstawy ramy lub zaczepia o jedno z zazębień słupka zębatego.
Dłuższe zaś ramię obciąża się przy jego końcu ciężarem
jednej lub dwóch osób i w ten sposób ugniata się ułożoną
w prasie słomę.
Podczas prasowania płyty słoma czy trzcina ugniata się
i następują takie chwile, gdy dłuższy koniec dźwigni opiera
się o ziemię, a znajdujący się pod beleczką dociskającą materiał
wcale jeszcze nie został należycie sprasowany. Wówczas
ugniatanie należy przerwać i gdy jedna z osób obciąża koniec
dźwigni, druga zakłada szpilki, przetykając je przez otwory
znajdujące się w listwach ramy ruchomej (por. rys. 6) nad
beleczką dociskającą, przesuwa je przez odpowiednie przeciwległe
otwory w szczeblinach ramy stałej i w ten sposób zabezpiecza
już częściowo ugnieciony materiał przed ponownym
rozluźnieniem. Po dokonaniu tej czynności należy zwolnić
dźwignię i zmniejszyć pętle łańcuchów o tyle, aby ponownie
założone w nie dźwignie były przechylone ku łańcuchom, a ich
dłuższe końce wznosiły się ku górze. Wówczas ponownie
obciąża się dźwignię, z początku lekko. Równocześnie wyjmuje
się szpilki i w dalszym ciągu ugniata się materiał
w płytę tak długo, aż dźwignie pomimo normalnego ich obciążenia
nie dają się więcej obniżyć, a przy nacisku silnie opierają
się wysiłkom. Nie należy dźwigni nadmiernie naciskać,
gdyż stawiany opór świadczy o dostatecznym już sprasowaniu
materiału. Niepotrzebne obciążenia mogą wpłynąć na uszkodzenie
dźwigni, a nawet beleczki dociskającej.
Przy stosowaniu zębatych słupków zamiast łańcuchów przemieszczenie
punktów zaczepienia dźwigni znacznie się upraszcza,
gdyż nie ma potrzeby skracania pętli łańcuchów, a dźwig-
18
nia zaczepia się o niżej połażone zęby słupka. W prasach dwudźwigniowych
przy stosowaniu słupków zębatych również
staje się zbędne zabezpieczenie szpilkami ugniecionej części
płyty od ponownego rozprężenia. Wystarczy gdy jedną dźwignię
obciążymy w jej najniższym położeniu, a drugą zaczepimy
o niżej położone zęby słupka zębatego, po czym z kolei należy
obciążyć dźwignię już przełożoną we właściwe nowe położenie,
zwolnić i szybko przełożyć w nowe położenie drugą dźwignię
i od tej chwili w dalszym ciągu prowadzić ugniatanie, aż do
ostatecznego sprasowania płyty.
Jak widać już z tego opisu, przemieszczenie dźwigni przy
zastosowaniu słupków zębatych zamiast łańcuchów zaoszczędza
wiele czasu i znacznie upraszcza proces prasowania płyt.
Wskazane jest, aby łańcuchy zastępować słupkami, a końce
dźwigni odpowiednio przyciąć i okuć.
Szpilki należy zakładać w następującej kolejności: najpierw
w skrajnych szczeblinach, później w środkowych, a dopiero
potem we wszystkich pozostałych.
Na rys. 6 pokazany jest fragment prasy z sprasowaną częścią
płyty po założeniu szpilek, usunięciu dźwigni i dociskającej
beleczki.
Po sprasowaniu pierwszej (spodniej) części płyty postępuje
się tak, jak przy zmianie punktów zaczepienia, to jest zabezpiecza
się ugniecioną część szpilkami, usuwa się dźwignię
i dociskającą beleczkę i dokłada ponownie słomę do takiej
wysokości, alby po ponownym ułożeniu na niej dociskającej
beleczki dźwignie mogły swobodnie przejść między beleczką
a górnym wiązaniem ram stałej i ruchomej. Po dołożeniu •
słomy zakłada się ponownie beleczkę dociskającą, a na nią
dźwignię, uwiązuje się je łańcuchami do podstawy lub opiera
o niżej leżące zęby słupka zębatego i ponownie obciąża się
końce dźwigni jak poprzednio, usuwając równocześnie szpilki.
Po sprasowaniu drugiej warstwy trzciny lub słomy zakłada
się ponownie szpilki, odejmując dźwignię i beleczkę, dokłada
słomy i postępuje się w podobny sposób tak długo (3 do 4'