Budynki z płyt słomianych i trzcinowych - Chrzanowski S. - Cohabitat

wadzenie płyt słomianych i trzcinowych do budownictwa jako
materiału wypełniającego szkielety.
Omawiane płyty są produkowane obecnie zarówno w zakładach
produkcyjnych zmechanizowanych, jak i ręcznie i szeroko
stosowane do budowy budynków mieszkalnych i gospodarskich
oraz poddaszy budynków murowanych.
Koszt wykonania płyt w największej mierze jest zależny
od kosztów robocizny i waha się on w dość dużych granicach
zależnie od kwalifikacji wykonawców.
Przy robociźnie akordowej lub dniówkowej o dużej sprawności
i pewnym doświadczaniu można śmiało przyjąć 5 m 2
płyt na jednego robotnika w ciągu ośmiogodzinnego dnia pracy.
W tym wypadku koszt 1 m 2
płyty o grubości 5 cm kalkuluje
się jak następuje:
słoma 12 kg
drut 0,9 kg
robocizna 1,6 godz.
II. MATERIAŁY UŻYWANE DO PRODUKCJI PŁYT
Do wytwarzania płyt sposobem chałupniczym przez robotników
niewykwalifikowanych, a zatem również przez samych
gospodarzy budujących swe domy, służy słoma różnych zbóż
podstawowych oraz trzcina. Do tego celu może być użyte
nawet sitowie i chwasty, np. łęcina zeschłej dzikiej mimozy.
Za przykład może służyć szopa na materiały budowlane
z dwoma pomieszczeniami mieszkalnymi, wzniesiona podczas
okupacji niemieckiej w Warszawie, przy ul. Krajowej Rady
Narodowej (Twardej) 34, zbudowana całkowicie z pokryciem
z płyt wykonanych z sitowia, chwastów i łęcin kartoflanych,
która przetrwała Powstanie Warszawskie i około 1952 roku
została rozebrana będąc jeszcze w zupełnie dobrym stanie.
Wszystkie wskazane materiały, zwłaszcza słoma zbóż i trzcina,
osłonięte tynkiem wapiennym, wapienno — cementowym czy cementowo-glinianym
są nie mniej trwałe od drewna stosowa-
nego w podobnych warunkach. Jeśli zaś chodzi o ich odporność
ogniową, to mocno sprasowana słoma i trzcina ze względu
na zawartość w nich około 3% krzemionki są znacznie odporniejsze
na działanie ognia od drewna, a poddane działaniu
płomieni nie palą się, a jedynie powierzchnia ich ulega zwęgleniu,
przy czym proces ten natychmiast ustaje po zaprzestaniu
działania ognia.
Najprzydatniejsza do produkcji płyt poza trzciną jest prosta
słoma żytnia lub pszenna z omłotu
cepem lub szerokomłotną młocarnią
na prostą słomę. Taką słomę
należy po omłoceniu zboża oczyścić
z chwastów i potarganych
ździebeł, a następnie związać
w snopy i przechowywać w stanie
suchym. Może być także użyta
prosta słoma jęczmienna lub
owsiana, również oczyszczona
z chwastów i związana w snopy.
Te ostatnie rodzaje słomy ze
względu na krótkie źdźbła i użytkowanie
ich w gospodarstwach
w postaci paszy, są rzadko uży­
wane do wyrobu płyt.
Rys. 1. Zgarnianie i układanie
słomy targanej do wyrobu płyt
Może też być użyta z dobrym
wynikiem słoma targana z wymienionych wyżej głównych
zbóż, lecz należycie przygotowana. Taką słomę przed związaniem
w snopy należy nie tylko oczyścić z chwastów, lecz
także wyczesać grabkami o drewnianych zębach, zbijając
wyprostowane, równolegle w ten sposób układana źdźbła
su nogom w celu uzyskania snopków podobnych do snopów
ze słomy prostej (rys. 1).
Kłosy słomy zbóż młóconych capami dobrze jest przed użyciem
poobcinać ze względu na ziarna, które wskutek nie zawsze
dokładnego omłotu prymitywnymi narzędziami, jakimi
są cepy, mogą pozostać w kłosach. Z jednej strony mogą być
7