KREATYWNI TWóRczE żYcIE W WARszAWIE - creatives

W swojej firmie odpowiadam za kontrakty i scenariusze.
Właściwie jestem w Aksonie bardziej kierownikiem
artystycznym niż finansistą. Mnie interesuje sytuacja, w której
można jak najwięcej robić i produkować. Jestem zdania, że
ciekawe projekty zawsze przyciągną pieniądze. Jest to odwrócenie
kolejności myślenia, ale i działania.
W jakie dobra intelektualne Pan inwestuje?
Kupuję bardzo dużo praw do książek, ale tylko
takich, które chciałbym wyprodukować w ciągu dwóch,
trzech lat. Kupuję scenariusze, także na Zachodzie – mam na
przykład fobię związaną z historią Dywizjonu 303, ten scenariusz
piszą Anglicy. Zresztą pozyskiwanie scenariuszy z Europy
nie stanowi już takiej bariery. Chciałem zamówić na przykład
scenariusz do filmu Katyń u samego Ronalda Harwooda,
autora scenariuszy do Garderobianego czy Pianisty. Harwood
wstępnie się zgodził, ale zażądał 600 tys. euro. Wtedy to była
suma kosmiczna, ale kiedy spotkałem go po latach, powiedział,
że może dziś napisałby „coś” dla mnie już za połowę tej
sumy. Nie mam problemu z wyjściem na zewnątrz, w świat,
nie mam zahamowań, jeśli chodzi o międzynarodowe koprodukcje
– to jest kolejny krok w rozwoju Aksonu.
W Polsce produkcja filmowa powoli odżywa po kryzysie i zapaści
w latach 90., ale wciąż nie jest to stan idealny. Czego brakuje,
jakie są luki w tym systemie?
Podstawowym problemem polskiej kinematografii
jest to, że ona nie jest przemysłem. Jesteśmy manufakturą filmową
na średnim poziomie. Przemysł to są reguły, hierarchia,
szacunek, struktura – musi być logika zysku i logika kosztu.
Tych elementów jeszcze nie ma w naszej kinematografii.
Mimo mojego dorobku cały czas mam poczucie, że
jestem traktowany jako nieistotne ogniwo tworzące projekt.
Pomimo faktu, że wymyśliłem i zrealizowałem kilka znanych
polskich seriali, jak choćby Czas honoru, Oficer, Magda
M., jestem traktowany jak osoba, która tylko je wykonuje.
Na świecie jest tak, że ktoś, kto wnosi koncepcję z całym
potencjałem kreatywnym, a także zdolnością produkcyjną,
jest traktowany jak partner danego projektu. Wartość intelektualna
jest wymierna. W Polsce jest się traktowanym jak
strona świadcząca usługę na zamówienie. Bez względu na fakt
zaangażowania twórczego, ponoszenia ryzyka zewnętrznych
czynników produkcji, producent nie staje się udziałowcem
sukcesu. Nie może liczyć ani na współpracę, ani na udział
w prawach majątkowych, ani na wzrost zaufania produkcyjnego.
Na Zachodzie największą wagę przywiązuje się do
kreacji – developmentu literackiego i preprodukcji. U nas
pomija się milczeniem zaangażowanie twórcze i pracę, jakiej
wymaga, ale też fakt ciężaru finansowego, z jakim się wiąże.
Jest to w pewien sposób budowanie fałszywego obrazu otoczenia
biznesowego w tej branży. Nie jest bowiem w zwyczaju
mówienie o rzeczywistym koszcie, jego sensie, a co za tym
idzie rzeczywistej ocenie finansowej projektów. Wiąże się
odpowiedzialność tym nikła odpowiedzialność tak za projekt,
jak i za fundusze. Rynek przez 20 lat niezależności nie wypracował
mechanizmu rynkowego ani kryteriów funkcjonowania
tej dziedziny. Działamy po omacku i intuicyjnie.
Kiedyś branża filmowa była skoncentrowana także wokół
innych miast w Polsce, na przykład w Łodzi. W tej chwili można
obserwować systematyczną koncentrację produkcji filmowej
w Warszawie. Czy wyobraża Pan sobie funkcjonowanie poza
Warszawą?
Wszystkie stacje telewizyjne mają siedzibę w Warszawie,
PISF ma siedzibę w Warszawie, wszyscy aktorzy ciągną
do stolicy. Ta centralizacja będzie się pogłębiać. Dlatego, że
Warszawa ma najbogatsze instytucje, firmy takie jak Canal
Plus, HBO, Telekomunikacja Polska SA, które wspierają
produkcje filmowe. Tu są po prostu pieniądze. Są one także
w innych miastach, ale skala jest jeszcze niewielka, choć rola
funduszy regionalnych wzrasta z roku na rok. Istnieje wiele
sposobów racjonalnego wspierania produkcji, promocji miast,
rozwoju turystyki, udziału w projektach kulturalnych. To jest
jeszcze ciągle zbyt często pomijany aspekt możliwej współpracy
pomiędzy resortami.
Wiele z Pańskich produkcji, nie tylko serialowych, rozgrywa
się w Warszawie. Czy miasto wspiera działania takich firm jak
Akson Studio?
Miasto Warszawa to bardzo szczelna, hermetyczna
120 121