KREATYWNI TWóRczE żYcIE W WARszAWIE - creatives

Spiegelmana, a chwilę później El Borbah Charlesa Burnsa –
znakomite komiksy z nurtu niezależnego i autorskiego, który
w zagranicznym wydaniu był dotąd na naszym rynku w zasadzie
nieobecny. A jako że sprowadzałem dla siebie komiksy
obcojęzyczne i wieloma z nich byłem zachwycony, zamarzyło
mi się, żeby w Polsce pojawiało się więcej tytułów podobnych
do oferty Postu. W tamtym czasie mieszkałem już w Warszawie
i pomyślałem, żeby z takim pomysłem i propozycjami
konkretnych tytułów zgłosić się do Kultury Gniewu.
Dlaczego nie chciałeś zaryzykować i samodzielnie stworzyć
takiego wydawnictwa?
To nie była kwestia ryzyka. Zdecydowałem się na
dołączenie do Kultury Gniewu, bo mam organiczną niechęć
do urzędów, biurokracji i roboty papierkowej. Uznałem, że
jeśli takie wydawnictwo już istnieje na rynku – i ma np. podpisane
umowy dystrybucyjne – to nie ma sensu powoływać
odrębnego bytu. Poza tym Jarek Składanek niedługo przed
moim przyjściem wydał świetny polski komiks Achtung Zelig
Krzysztofa Gawronkiewicza i Krystiana Rosenberga, który
odniósł spory sukces. Uwierzył wtedy, że można wydawać
w Polsce albumy w twardej oprawie, dużym formacie, które
się dobrze sprzedadzą, i to nie tylko podczas komiksowych
festiwali.
Potrzebował jedynie więcej rąk do pracy. I pojawiłem
się ja z konkretną propozycją. Przyznam, że pierwszą
rzeczą, którą chciałem zrobić w Kulturze Gniewu, było wydanie
w Polsce Persepolis Marjane Satrapi. Niestety prawa do
publikacji kupił kto inny, spóźniliśmy się dosłownie o kilka
dni. Ale potem udało nam się wspólnie opublikować wiele
innych znakomitych rzeczy.
Po pięciu latach wspólnej pracy Kultura Gniewu opublikowała
kilkadziesiąt komiksów zagranicznych, tworzących współczesny
kanon gatunku – od Charlesa Burnsa po Rutu Modan. Czy nie
chcecie poszerzyć profilu wydawnictwa?
Bardzo chcielibyśmy pójść w stronę komiksu dla
dzieci, bo, co wielu może zaskoczyć, wydawaliśmy do tej pory
albumy przeznaczone dla dojrzałego czytelnika. Myślimy
o tym już od jakiegoś czasu, niestety zaczął się kryzys, który
dopiero teraz objawia się z całą mocą. Rynek komiksowy
w Polsce jest dość płytki, a co za tym idzie, mało stabilny.
Dla nas istotna jest na przykład sprzedaż naszych komiksów
w dużych sieciach księgarskich typu Empik. Niestety
ten dystrybutor w ostatnich miesiącach ogranicza sprzedaż
komiksów w swoich księgarniach – wiele tytułów oferuje
tylko przez swój sklep internetowy. A nam bardzo zależy na
kliencie „niedzielnym“, czyli takim, który niekoniecznie czyta
na co dzień komiksy, ale trafi np. w prasie na dobrą recenzję,
zaintrygowany nią pójdzie do księgarni i kupi nasz komiks.
I właśnie dla takich klientów internet nie jest atrakcyjny, bo
najczęściej chcą mieć towar od razu, a nie czekać, aż dotrze
do nich przesyłka. Internet jest dla fanów, wielbicieli, znawców,
którzy kupują komisy poniekąd w ciemno.
Oprócz tego, że współtworzysz Kulturę Gniewu, pracujesz także
na pełen etat w firmie Gutek Film, wielce zasłużonej dla popularyzacji
dobrego, ambitnego kina w Polsce, twórcy odbywającego
się od kilku lat Festiwalu Filmowego Era Nowe Horyzonty.
Czy to wynika z tego, że nie jesteś w stanie utrzymać się
z wydawnictwa?
Wszystkie trzy osoby tworzące Kulturę Gniewu pracują
na etat gdzie indziej. Wydawanie komiksów jest w Polsce
niestety niedochodowe. Pracujemy zatem nad komiksami po
godzinach, we własnych domach, które służą nam za biura.
To, że do dziś istniejemy na rynku, wynika właśnie z takiego
systemu funkcjonowania. Ta działalność może się wydawać
bardzo romantyczna i atrakcyjna, ale ma też ciemną stronę
– żmudną papierkową robotę, ściąganie należności, dystrybucję.
Dla przykładu: pewien odbiorca naszych komiksów zalegał
nam z płatnościami ponad siedem miesięcy, gdybyśmy żyli
z wydawnictwa, już dawno utracilibyśmy płynność finansową.
Czy w takiej sytuacji nie staracie się o dotacje, wsparcie finansowe
instytucji miejskich czy kulturalnych?
Staramy się, ale jest to trudne z dwóch powodów:
jest wiele innych instytucji kultury, które o takie dofinansowanie
walczą, a poza tym zwyczajnie czasami nie wystarcza
nam czasu, bo zajmujemy się tym „po godzinach”. Zgłosiliśmy
się do Biura Promocji Miasta przy okazji wydania albumu
164 165