MO] ISHRANE

va zapo~injale sa procesom raka uz razli~ite prvobitne koli~ine
kanceroznog “semena”. Zatim smo, tokom stupnja promocije, hranili
grupu kojoj je data visoka doza aflatoksina ishranom sa malo protei -
na, a grupi kojoj je data niska doza aflatoksina ishranom sa puno
proteina. Pitali smo se da li }e `ivotinje koje su po~ele sa puno
kanceroznog semenja mo}i da nadvladaju svoje {anse primenom
ishrane sa malo proteina.
Rezultati su ponovo bili upe~atljivi (grafikon 3.5). @ivotinje koje su
krenule sa najve}om inicijacijom raka (visoka doza aflatoksina) razvile
su zna~ajno manje `ari{ta na ishrani sa 5% proteina. Nasuprot toga,
`ivotinje koje su po~ele sa malom dozom aflatoksina su ustvari
proizvele zna~ajno vi{e `ari{ta kada su nakon toga hranjene ishranom
sa 20% proteina.
Ustanovljen je princip. Razvoj `ari{ta, prvobitno odre|en koli~inom
izlaganja kancerogenim materijama, je ustvari daleko vi{e kontrolisan
proteinima iz ishrane unesenim tokom promocije. Proteini tokom promocije
uti~u na kancerogene materije, bez obzira na prvobitno izlaganje.
Sa ovom pozadinskom informacijom osmislili smo daleko zna~ajniji
eksperiment. Navodimo korak po korak niz eksperimenata, koje
smo izvr{ili. 35 Svim `ivotinjama je data ista koli~ina kancerogena, a
zatim su naizmeni~no hranjene ishranom sa 5% ili 20% tokom stupnja
promocije od dvanaest sedmica. Podelili smo ovaj stupanj promocije
od dvanaest sedmica na ~etiri perioda od tri sedmice. Period
1 predstavlja period od prve do tre}e sedmice, period 2 predstavlja
sedmice ~etiri do {est, i tako dalje.
Kada su `ivotinje hranjene ishranom sa 20% proteina tokom perioda
1 i 2 (20-20), `ari{ta su nastavila da se uve}avaju, kao {to je i
o~ekivano. Me|utim, kada su `ivotinje preba~ene na ishranu sa malo
proteina na po~etku perioda 3 (20-20-5), do{lo je do o{trog sma -
njenja razvoja `ari{ta. A kada su `ivotinje zatim ponovo preba~ene na
ishranu sa 20% proteina tokom perioda 4 (20-20-5-20), razvoj `ari{ta
se ponovo uklju~io.
U drugom eksperimentu, kod `ivotinja koje su bile na ishrani sa
20% proteina tokom perioda 1, ali su pre{le na ishranu sa 5% proteina
tokom perioda 2 (20-5), razvoj `ari{ta se o{tro smanjio. Ali kada
su ove `ivotinje vra}ene na ishranu sa 20% proteina tokom perioda
3 (20-5-20), ponovo smo videli izuzetnu mo} proteina iz ishrane da
podsti~u razvoj `ari{ta.
Ovi eksperimenti, uzeti zajedno, bili su izuzetno zna~ajni. Razvoj
`ari{ta se mogao preokrenuti, ka ve}em i ka manjem, menjaju}i
koli~inu unosa proteina, i pri svim stupnjevima razvoja `ari{ta.
Grafikon 3.6: Promocija `ari{ta proteinima iz ishrane
Ovi eksperimenti su tako|e pokazali da je telo moglo da “pamti”
rane unose kancerogena, 35-36 iako bi oni mogli da miruju u telu uz
mali unos proteina. To jest, izlaganje aflatoksinu je ostavilo geneti~ki
“otisak” koji je ostao u mirovanju na ishrani sa 5% proteina do devet
sedmica kasnije kada je ovaj otisak ponovo probu|en kako bi formirao
`ari{ta na ishrani sa 20% proteina. Jednostavno re~eno, telo sve
pamti. Pokazano je da ako smo u pro{losti izlo`eni kancerogenim
materijama koje iniciraju rak koji ostaje u mirovanju, ovaj rak se jo{
uvek mo`e “probuditi” lo{om ishranom nakon izvesnog vremena.
Ova istra`ivanje su pokazala da se razvoj raka menja relativno
umerenim promenama unosa proteina. Me|utim, koja koli~ina proteina
je prevelika ili premala? Kori{}enjem pacova, istra`ivali smo
58 59
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Razvoj `ari{ta
Odgovaraju}a
koli~ina proteina
za rast tela
4 6 8 10 12 14 20
% proteina u ishrani