Vettvangsnám í kennaramenntun og samstarf við starfsvettvang

samstarfshópi fagfólks á vettvangi. Í nýja skipulaginu vinna kennaranemarnir út frá þeirri
starfsemi sem er í gangi í skólunum en það felur til dæmis í sér að þeir koma ekki með
kennsluáætlanir sem unnar eru fyrirfram í kennaraháskólanum í vettvangsnám og þegar
kemur að ígrundun er unnið út frá atburðum sem gerast á vettvangi. Mikil áhersla er lögð
á að nemarnir kynnist skólastarfi sem þátttakendur í því og komi skólanum að notum
bæði sem fullorðnir einstaklingar sem bætast við starfsmannahópinn og sem þátttakendur
í umræðum um starfið. Með því að vera lengi á sama stað kynnast þeir bæði daglegu
starfi og hafa tækifæri til að ígrunda og velta fyrir sér því sem gerist í skólaumhverfinu
(Rosenquist o.fl., 2003).
Víða má finna dæmi um aukin tengsl háskóla og starfsvettvangs. Eitt dæmi er frá
kennaramenntunardeild Utrecht-háskóla í Hollandi þar sem Korthagen og Kessels starfa
og hafa rannsakað og skrifað mikið um kennaramenntun (Korthagen og Kessels, 1999).
Þar er lögð áhersla á að nemarnir öðlist reynslu af námi og kennslu strax frá upphafi
kennaranáms. Nemarnir skrá reynslu sína og fá síðan leiðsögn við að ígrunda og vinna úr
reynslunni. Rökin eru þau að þannig verði neminn meðvitaður um eigin hugmyndir og
um leið betur í stakk búinn til að skilja hugmyndir annarra. Hafþór Guðjónsson (2007,
2005) hefur fjallað um kennaranám og m.a. byggt umfjöllun sína á skrifum Korthagen og
félaga hans. Hafþór telur að það sé lykilatriði í kennaramenntun að mæta kennaranemum
á þeirra eigin forsendum og vinna út frá þeim hugmyndum sem þeir hafa gert sér um
skólastarf. Markmiðið er þá að þeir þrói eigin hugmyndir í ljósi reynslu af vettvangi og
með hliðsjón af fræðikenningum. Að mati Hafþórs er kennaranám af þessu tagi mun
líklegra til að skila árangri en hefðbundið kennaranám sem miðast gjarnan við að koma
þekkingunni (því sem aðrir hafa hugsað) „til skila“ í þeirri von að kennaraneminn geti
notað hana á vettvangi. Þegar kennaranemi þróar hugmyndir sínar í samspili við vettvang,
fræðigreinar og annað fólk er líklegt að þær verði smám saman raunveruleg
starfsþekking. Tilbúin þekking sem kennaranemi þiggur af öðrum gleymist yfirleitt fljótt.
Þekking sem kennaranemi skapar sér sjálfur út frá eigin reynslu og í gegnum ígrundun og
umræður verður „hans“ og býr því með honum til frambúðar.
19