LỜI KẾT

12
ý ấn định điều lệ mà sau này hai bên sẽ phải theo, song luật Việt Nam không nói
rõ rằng: nếu không theo chế độ pháp định thì họ có thể chọn theo chế độ tài sản
nào, mà tự bắt họ phải xây dựng toàn bộ qui định điều chỉnh tài sản của mình;
thêm nữa là không hề có hướng dẫn thêm nào về hôn ước trong toàn bộ các qui
định pháp luật thời đó. Trong khi bộ luật dân sự của Pháp thì có rất nhiều chế độ
tài sản về nội dung cho vợ chồng lựa chọn nếu như vợ chồng lựa chọn chế độ tài
sản ước định. Chỉ việc qui định bỏ lửng đó của pháp luật Việt Nam đã khiến cho
hôn ước vốn đã chẳng phù hợp với xã hội Việt Nam lại càng trở thành một chế
định bất khả thi trong hệ thống pháp luật.
1.2.2. Hôn ước theo hệ thống pháp luật ở miền nam nước ta trước
ngày thống nhất đất nước (1954 - 1975)
Trong thời gian cầm quyền ở miền Nam Việt Nam, chính quyền Ngô
Đình Diệm đã thông qua hai văn bản pháp luật mang tính pháp điển đó là Luật
Gia đình năm 1959 và Bộ luật Dân sự năm 1972.
� Luật Gia đình năm 1959
Mặc dù trong phiên họp thông qua Luật Gia đình năm 1959, các nghị viên
cũng đề cao tính mẫu mực của dân luật Pháp, song Luật Gia đình 1959 khác biệt
đáng kể so với Dân luật Bắc kì và Dân luật Trung Kì. Lần đầu tiên trong lịch sử
Việt Nam có một văn bản pháp luật chỉ qui định riêng về Gia đình 29 và kết cấu
cũng không hoàn toàn giống với dân luật Pháp.
Điều 45 Luật Gia Đình 1959 qui định: “Luật lệ chỉ qui định phu phụ tài
sản khi nào vợ chồng không có lập hôn ước mà họ muốn làm ra sao cũng được
miễn là không trái với phong hóa, trật tự công và quyền lợi của con”. Nguyên
tắc luật chỉ can thiệp vào chế độ tài sản vợ chồng khi vợ chồng không lập hôn
ước đã được thể hiện ngay tại đây, đây cũng là một qui định tương đối tiến bộ
bởi quyền gia trưởng của người chồng đã không còn là một trật tự công cần
được bảo vệ 30 mà thay vào đó là quyền của con 31 .
29 Thật ra cũng có những văn bản qui định riêng về gia đình nhưng nó không thông qua bởi Nghị viện và không có
tầm vóc như Luật ví dụ Quy điều hộ tịch An Nam tại Bắc Kì cũng qui định riêng về vấn đề hộ tịch, liên quan tới gia
đình, tuy nhiên đây chỉ là Nghị Định.
30 Theo người viết, ngoài những tiến bộ do nguyên nhân khách quan thì việc không thừa nhận chế độ gia trưởng
trong Luật Gia đình còn có nguyên nhân chủ quan khác nữa đó là dự án luật “Luật Gia đình” này do Trần Lệ Xuân
– vợ Ngô Đình Nhu trình lên nghị viện (trong các biên bản thông qua sự án luật đã ghi rõ đây là dự án luật “Gia
Đình” của bà dân biểu Ngô Đình Nhu).
31 Luật dân sự Nhật Bản hiện nay cũng qui định là hôn ước không được trái với quyền lợi của người thừa kế hàng
thứ nhất.