Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych

Największy procent respondentów (ponad ¼) utrzymuje, Ŝe poza ich rodzinami często i
bardzo często występuje przemoc ekonomiczna wobec osób starszych. Przemoc ekonomiczna
jest takŜe obserwowana przez największy odsetek respondentów w rodzinach. W obu tych
sytuacjach najrzadziej relacjonowana jest przemoc seksualna. MoŜna powiedzieć, Ŝe częste i
bardzo częste akty przemocy obserwuje około cztery razy więcej respondentów poza własną
rodziną niŜ w rodzinie (wyjątkiem jest przemoc seksualna).
PowyŜsze konstatacje nasuwają kilka wniosków i wątpliwości. Zgodnie z
oczekiwaniami przemoc wobec osób starczych częściej lokowana jest poza własną rodziną
niŜ w niej. Trudno w tym momencie jednoznacznie zinterpretować tę róŜnicę. Z całą
pewnością znaczenie ma wstydliwość tego rodzaju zachowań w rodzinie. Nie wiadomo
jednak, czy podawanie tak częstego występowania róŜnych form przemocy wobec osób
starszych poza własną rodziną jest wynikiem wnikliwych i trafnych obserwacji
rzeczywistości otaczającej respondentów, czy moŜe raczej powielaniem krąŜących i
niesprawdzonych plotek na temat przemocy wobec osób starszych w ogóle.
NiezaleŜnie od źródeł takiego przekonania moŜemy jednak mówić o swoistej normie
stosowania przemocy wobec osób starszych. Mamy tu na myśli normę nie w znaczeniu
preskryptywnym, nakazowym (mówiącą, jak powinno być), a w znaczeniu deskryptywnym,
opisowym (mówiącą, jak jest). Pamiętajmy, Ŝe przemoc wobec osób starszych objęte jest
społecznym tabu, normą zakazującą przemocy. Przekonanie około 20 proc. społeczeństwa, Ŝe
przemoc w rodzinach wobec osób starszych występuje często lub bardzo często (a
pamiętajmy, Ŝe obecność róŜnych form przemocy w rodzinie relacjonuje 40-50 proc.)
stanowić moŜe swoistą społeczną diagnozę stanu normalnego mówiącą, Ŝe przemoc wobec
osób starszych jest czymś zwyczajnym i naturalnym. Trzeba jednak pamiętać, Ŝe takiej
interpretacji wymyka się stosowanie wobec osób starszych przemocy seksualnej.
Dokładniej przyjrzymy się temu, jak w społecznym przekonaniu wygląda kwestia „jak
jest” z tym „jak powinno być” analizując usprawiedliwianie stosowania przemocy wobec
osób starszych.
21