Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych

dla stosowania przemocy seksualnej mieszkają w trzech województwach: wielkopolskim,
mazowieckim i zachodniopomorskim.
Na podstawie przedstawionego zestawienia trudno wskazać województwa, w których
stosowanie przemocy wobec osób starszych było uzasadnione przez największą liczbę
mieszkańców. Pod względem uzasadniania przemocy fizycznej i ekonomicznej zdecydowanie
„przodują” województwa świętokrzyskie i pomorskie, zaś pod względem uzasadniania
przemocy psychicznej i seksualnej województwa wielkopolskie i zachodniopolskie; pod
względem uzasadniania przemocy psychicznej pierwszą lokatę zajmuje województwo
świętokrzyskie. Najmniej osób skłonnych do uzasadniania przemocy wobec osób starszych
(systematyczne 0 proc.) znajdujemy w województwach lubuskim i podlaskim.
Trudno wskazać jednoznaczną psychologiczną interpretację nasilenia dostrzegania
okoliczności usprawiedliwiających dla stosowania przemocy wobec osób starszych. Teoria
dysonansu poznawczego L. Festingera pozwala oczekiwać, Ŝe liczba usprawiedliwień jest
funkcją liczby zachowań usprawiedliwianych. Nie odwaŜamy się jednak formułować
wniosku, Ŝe we wskazanych powyŜej województwach zachodzi do największej liczby aktów
przemocy.
Jeszcze trudniej psychologicznie zinterpretować niedostrzeganie Ŝadnych okoliczności
usprawiedliwiających stosowania przemocy. Naiwnością byłoby przypuszczenie, Ŝe ich brak
wynika jedynie z braku samych aktów przemocy, tym bardziej, Ŝe wiemy, iŜ mieszkańcy
wszystkich województw relacjonują istnienie takich aktów. MoŜe być to skutkiem skrajnego
rygoryzmu moralnego, ale takŜe znacznego nasilenia potrzeby aprobaty społecznej, a mówiąc
wprost chęci przypodobania się ankieterowi.
1.4. Obojętność na przemoc wobec osób starszych
Przedmiotem badania były zachowania podejmowane przez świadków przemocy. Badano
jednak takŜe uzasadnienia braku reakcji na przemoc wobec osób starszych. Pytanie brzmiało
następująco: „Często zdarza się tak, Ŝe ludzie nie reagują na przemoc wobec osób starszych.
MoŜna to uzasadniać na róŜne sposoby. W jak duŜym stopniu zgadza się Pan(i) z
następującymi uzasadnieniami?” Respondent mógł się zgodzić lub nie zgodzić z
następującymi stwierdzeniami:
1) Lepiej nie wtrącać się, bo moŜna potem samemu mieć kłopoty.
2) Lepiej nie wtrącać się, bo nie wiadomo po czyjej stronie jest racja.
3) Lepiej nie wtrącać się, bo moŜna jeszcze bardziej zaszkodzić takiej osobie.
29