Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych

WNIOSKI KOŃCOWE
Na podstawie przeprowadzonego badania moŜna sformułować następujące wnioski:
1. W opinii społecznej przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych
wydaje się zjawiskiem wyraziście obserwowalnym. Około 50 proc. respondentów twierdzi, ze
znane są im przypadki przemocy fizycznej, ekonomicznej i psychicznej w rodzinie wobec
osób starszych i ponad 30 proc. - wobec osób niepełnosprawnych. Odmiennie rzecz się ma z
przemocą seksualną. Jej istnienie wobec osób starszych relacjonuje blisko 23 proc.
respondentów, a wobec osób niepełnosprawnych 19 proc. I tak:
1.1. Wobec osób starszych poza własną rodziną wśród form przemocy fizycznej
najczęściej wskazywano izolowanie osób starszych (46,7 proc. respondentów), wśród
form przemocy ekonomicznej – zabieranie i wykorzystywanie ich pieniędzy (51,5 proc.),
zaś wśród form przemocy psychicznej – wytykanie niepełnosprawności fizycznej lub
psychicznej (48,5 proc.). Do najczęściej relacjonowanych form przemocy spotykanych
we własnej rodzinie naleŜały: izolowanie (przez 11,6 proc. respondentów), zabieranie
pieniędzy (14,2 proc.) i wytykanie niepełnosprawności (13,2 proc.).
1.2. Wobec osób niepełnosprawnych poza własną rodziną wśród form przemocy
fizycznej najczęściej wymieniano izolowanie i zamykanie (34,4 proc respondentów) i
prawie równie często uderzanie i bicie (34,3 proc.), wśród form przemocy ekonomicznej
– zabieranie dóbr materialnych (39,9 proc.), a wśród form przemocy psychicznej –
wytykanie niepełnosprawności fizycznej lub psychicznej (34,4 proc.). Do najczęściej
relacjonowanych form przemocy dostrzeganych we własnej rodzinie naleŜały: uderzanie
i bicie (10,6 proc. respondentów), zabieranie pieniędzy (9,3 proc.), ośmieszanie i
wyzywanie oraz wytykanie niepełnosprawności (odpowiednio 8,6 i 8,5 proc.
respondentów).
2. Wyniki te skłoniły nas do wysunięcia hipotezy o istnieniu w Polsce deskryptywnej normy
stosowania przemocy (przynajmniej) wobec osób starszych. Nie jest ona zaleceniem, jak
naleŜy się do osób starszych odnosić, ale przedstawia „normalny” (w rozumieniu
statystycznym) stan rzeczy. Konsekwencją istnienia takiej normy byłaby większa łatwość
usprawiedliwiania stosowania przemocy wobec osób starszych. Stwierdzono, Ŝe rzeczywiście
większa liczba respondentów podaje okoliczności usprawiedliwiające przemoc wobec osób
starszych niŜ wobec osób niepełnosprawnych.
80