Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepeÅnosprawnych
Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepeÅnosprawnych
Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepeÅnosprawnych
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
– jest przestępstwem i jako forma znęcania się (fizycznego lub moralnego) ścigana jest z<br />
artykułu 207 kodeksu karnego. Wreszcie po trzecie, o czym wspomniano powyŜej, przemoc<br />
jest zachowaniem amoralnym. PrzewaŜnie spotyka się z niechęcią lub potępieniem.<br />
Społeczeństwa wypracowały normy regulujące dopuszczalność róŜnych form przemocy,<br />
np. prawo dopuszcza uŜycie tzw. przymusu bezpośredniego. W polskiej kulturze akceptowane<br />
są róŜne formy przemocy <strong>wobec</strong> dzieci. Najczęściej przywoływanym przykładem jest tzw.<br />
klaps, ale ze społeczną akceptacją spotyka się teŜ mówienie podniesionym głosem,<br />
restrykcyjne zakazy itp. Z drugiej strony społecznie wypracowane normy przewidują „strefy<br />
ochronne” – grupy, <strong>wobec</strong> których przemoc nie jest dozwalana. Osoby słabe, niezaradne,<br />
pokrzywdzone przez los są chronione swoistym tabu. Najbardziej wyrazistymi przykładami<br />
grup objętych „strefami ochronnymi” są osoby starsze i niepełnosprawne.<br />
Szacunki nasilenia stosowania przemocy <strong>wobec</strong> osób <strong>starszych</strong> i niepełnosprawnych są<br />
dość zróŜnicowane, bo w róŜnych analizach bierze się pod uwagę róŜne wskaźniki przemocy.<br />
W latach 80 ubiegłego wieku w USA notowano od pól miliona do 2 milionów przypadków<br />
stosowania przemocy <strong>wobec</strong> osób w podeszłym wieku, przy czym 70% zgłoszonych<br />
sprawców aktów przemocy stanowili członkowie rodzin ofiar (Herzberger, 2002). Zarówno w<br />
USA, jak i w Europie Zachodniej, ofiarami przemocy częściej są stare kobiety niŜ starzy<br />
męŜczyźni (co częściowo wiąŜe się z dłuŜszym Ŝyciem kobiet) (Wolf, Pillemer, 1989).<br />
ZauwaŜono równieŜ, iŜ starsze ofiary przemocy częściej niŜ osoby niekrzywdzone w ich<br />
wieku mieszkają razem ze sprawcami przemocy a takŜe częściej niŜ osoby nie krzywdzone<br />
są niepełnosprawne fizycznie lub umysłowo (Herzberger, 2002).<br />
<strong>Przemoc</strong> <strong>wobec</strong> <strong>starszych</strong> i niepełnosprawnych jest zjawiskiem rzadszym niŜ inne formy<br />
przemocy (na przykład, <strong>wobec</strong> dzieci czy kobiet). Jest takŜe mniej akceptowana. Z tego teŜ<br />
powodu jest trudna do wiarygodnego oszacowania na podstawie deklaracji, odpowiedzi na<br />
pytanie typu „czy w Pana(i) <strong>rodzinie</strong>….?”. Ponadto zaniŜone statystyki dotyczące przemocy<br />
<strong>wobec</strong> osób <strong>starszych</strong> i niepełnosprawnych są konsekwencją tego, Ŝe osoby te mają mało<br />
kontaktów społecznych. Osoby spoza rodziny czy bezpośredniego sąsiedztwa mogą nie<br />
wiedzieć o dokonanych aktach przemocy; a same ofiary nie zgłaszają tego zarówno z powodu<br />
ograniczonych kontaktów i słabej mobilności, jak i strachu przed zmianą warunków Ŝycia<br />
(gdyby w efekcie wniesionej skargi rodzina (lub sąd) zdecydowały o umieszczeniu ich w<br />
domu opieki). Tolerowaniu rodzinnej przemocy <strong>wobec</strong> osób <strong>starszych</strong> i niepełnosprawnych<br />
sprzyja takŜe społeczne przekonanie, Ŝe sposób Ŝycia w <strong>rodzinie</strong> jest sprawą prywatną i nikt<br />
obcy nie powinien w tę sferę ingerować.<br />
3
Change language