PokaÅ¼ treÅÄ!

More documents

Recommendations

Info

8. Testy do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska 111 adaptowany do badania ścieków i wody do picia. Test TRAD-SHM jest natomiast używany do oceny mutagenności związków chemicznych i promieniowania, jak również do monitorowania zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Polega on na obserwacji somatycznych mutacji genowych w komórkach włosków pręcików w kwiatach trzykrotki pod wpływem czynników toksycznych (fizycznych i chemicznych) występujących w środowisku. Mutagenność jest oceniana na podstawie częstości występowania somatycznych mutacji genowych (Sadowska i in., 2000). 8.2.4. Testy z muszką owocową Drosophila melanogaster Testy z muszką owocową Drosophila melanogaster stanowią uzupełnienie testów bakteryjnych. Służą też do ich weryfikacji. W testach wykorzystuje się zarówno komórki płciowe, jak i somatyczne. Muszki owocowe w przeciwieństwie do bakterii do metabolizowania substancji chemicznych nie wymagają obecności frakcji S-9. Obecność enzymów o działaniu zbliżonym do ludzkich pozwala z dużym prawdopodobieństwem przenosić wyniki uzyskane w badaniach z muszkami na ludzi (Sadowska i in., 2000). W testach z wykorzystaniem Drosophila melanogaster można wykryć aberracje chromosomowe, rekombinacje i mutacje genowe. Test na obecność recesywnych mutacji letalnych SLRL (ang. sex-linked recessive lethals) opiera się na indukcji zmian genetycznych w dużej części genomu. Procedura umożliwia wykrycie mutacji zarówno punktowych, jak i małych delecji w liniach komórek rozrodczych owadów, w tym mutacji postępowych i mutacji w około 800 loci na chromosomie X, co stanowi około 80% wszystkich loci na chromosomie X. W przybliżeniu 1/5 całego genomu haploidalnego to chromosom X. Mutacje w chromosomie X u muszki D. melanogaster wyrażają się fenotypowo u samców ze zmutowanym genem. Jeśli mutacja jest letalna, a organizmy są homozygotami, to o jej występowaniu świadczy brak jednej z dwóch klas potomnych samców, zwykle wydawanych przez heterozygotyczne samice. Test SLRL opiera się na wykrywaniu obecności specjalnych markerów i zmienionych chromosomów (OECD, 1984b). Test SMART (ang. somatic mutation and recombination test) umożliwia badanie mutacji somatycznych i rekombinacji na muszkach owocowych Drosophila melanogaster. Badania polegają na obserwacji komórek, z których wyrasta po kilka włosków (mutacja mwh) i takich, z których wyrasta pojedynczy zdeformowany włosek (mutacja flr). Zaletą testu SMART jest to, że mimo niewielkiego kosztu (test nie wymaga specjalistycznego sprzętu), porównywalnego do kosztu testów bakteryjnych, umożliwia ocenę działania mutagennego substancji za pomocą organizmów eukariotycznych, wadą – stosunkowo duża ilość badanej próbki potrzebna do badań oraz podawanie jej larwom drogą pokarmową, nienaturalną dla zanieczyszczeń atmosfery. Analiza mikroskopowa zdeformowanych włosków jest bardzo praco- i czasochłonna. Z tych powodów test ten jest niezbyt rozpowszechniony (Bubak, 2001).
112 Biologiczne metody oceny skażenia środowiska 8.2.5. Test wykrywający mutacje genowe w komórkach ssaków in vitro Metoda wykrywania mutacji genowych w komórkach ssaków in vitro jest stosowana jako test przesiewowy w celu wyróżnienia potencjalnych mutagenów i kancerogenów dla ssaków przez wykrycie różnych zaburzeń genetycznych. Wiele substancji dających w tym teście wynik pozytywny to substancje wywołujące raka u ssaków, jednak nie ma pełnej zgodności między wynikami otrzymanymi w tym teście a rakotwórczością. Odpowiednie linie komórek obejmują komórki chłoniakowe myszy L5178Y, linie komórek świnki morskiej CHO, CHO-AS52 i V59 oraz ludzkie komórki limfoblastyczne (OECD, 1997a). W teście wymagana jest aktywacja metaboliczna. 8.3. Badania cytogenetyczne W ocenie mutagenezy środowiskowej duże znaczenie mają testy cytogenetyczne, ponieważ związki chemiczne oddziałujące na DNA powodują różne anomalie chromosomowe (Segner i Lenz, 1993). Do czułych i często stosowanych metod należą testy: wymiany chromatyd siostrzanych (SCE), wykrywania aberracji chromosomów (CA) oraz test mikrojądrowy. Testy te wykonywane są bezpośrednio na zwierzętach (ssakach) lub na różnych typach izolowanych i hodowanych komórek, takich jak szpiku kostnego, nabłonkowych, płciowych, limfocytach krwi obwodowej, fibroblastach i liniach komórkowych CHO, V79 < L5178Y. 8.3.1. Test aberracji chromosomowych Test aberracji chromosomowych służy do wykrywania związków klastogennych powodujących łatwo dające się zaobserwować w stadium metafazy, złamania chromosomów, translokacje, delecje, powstawanie fragmentów acentrycznych oraz chromosomów policentrycznych. Test aberracji chromosomowych w hodowanych komórkach jest używany od wielu lat i okazał się czułym narzędziem do wykrywania czynników genotoksycznych. Badanie ma charakter testu przesiewowego wykrywającego potencjalne mutageny i kancerogeny dla ssaków. Wiele substancji wywołujących aberracje w tym teście jest kancerogenami dla ssaków, jednak nie ma ścisłej zgodności między otrzymanymi wynikami a działaniem kancerogennym (OECD, 1997b). Uszkodzenia są obserwowane pod mikroskopem w chromosomach komórek w metafazie mitotycznej. Badania prowadzi się na hodowlach komórkowych jajnika chomika chińskiego lub ludzkich limfocytów zarówno bez, jak i z aktywacją metaboliczną. Zależnie od fazy, w której znajduje się komórka, mutacje w chromosomach
Page 2 and 3:
Teodora Małgorzata Traczewska Biol
Page 4:
Najbliższym, którzy odeszli
Page 7 and 8:
6 4.1.1. Testy z zastosowaniem orga
Page 10 and 11:
Przedmowa Środowisko to według us
Page 12:
Przedmowa 11 Składam serdeczne pod
Page 15 and 16:
14 Biologiczne metody oceny skażen
Page 17 and 18:
16 Biologiczne metody oceny skażen
Page 20 and 21:
2. Metody stosowane w biologicznej
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
3. Toksykologiczna ocena jakości w
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63: 3. Toksykologiczna ocena jakości w
Page 68 and 69: 3.5.1. Rozrodczość Daphnia magna
Page 74 and 75: 4. Badanie toksyczności osadów de
Page 82: 4. Badanie toksyczności osadów de
Page 85 and 86: 84 Biologiczne metody oceny skażen
Page 101 and 102: 100 Biologiczne metody oceny skaże
Page 111: 110 Biologiczne metody oceny skaże
Page 163 and 164:
162 Biologiczne metody oceny skaże
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 180 and 181:
10. Uwagi końcowe W rezultacie roz
Page 182 and 183:
10. Uwagi końcowe 181 biologicznie
Page 184 and 185:
10. Uwagi końcowe 183 procesach te
Page 186:
10. Uwagi końcowe 185 chwiania hom
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 202 and 203:
Zestawienie przywołanych norm U.S.
Page 204 and 205:
Zestawienie przywołanych norm 203
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Spis tabel Tabela 1. Rodzaje biosen
show all

PokaÅ¼ treÅÄ!

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

PokaÅ¼ treÅÄ!