PokaÅ¼ treÅÄ!

More documents

Recommendations

Info

9. Biomonitoring elementów środowiska naturalnego 173 • zmniejszenie grubości skorupy jaj po zetknięciu z pestycydami (DDT, DDE), • indukcja monooksygenaz w rezultacie kontaktu z WWA, • powstawanie adduktów DNA i hemoglobiny w wyniku kontaktu z WWA. Tabela 37. Wybrane biomarkery zestawione w kolejności malejącej specyficzności wobec substancji zanieczyszczających (za Walker i in., 2002) Biomarker Zanieczyszczenie Uwagi do procedur analitycznych Hamowanie wystarczająco wiarygodny, ołów ALAD by zastąpić analizę chemiczną Indukcja metalotionein kadm trudniejsza do mierzenia niż poziom kadmu Zmniejszanie grubości DDT, DDE, Dikofol łatwy do zmierzenia stopień ścienienia skorupy jaja skorupy jaja Hamowanie fosfor organiczny, AChE karbaminany łatwiejsze i bardziej wiarygodne niż analizy chemiczne Indukcja monooksygenaz węgiel organiczny, WWA równoważnik dioksyny łatwiej mierzalny niż zastosowanie analiz chemicznych Profile porfiryn węgiel organiczny dobrze rozwinięta metodyka rozdziału na chromatografie cieczowym wysokiej rozdzielczości Profile retinolu węgiel organiczny daje podstawy do wykazania narażenia na specyficzne związki chemiczne (Shugart, 1994). Znaczna zmienność naturalna, wzajemne proporcje bardziej wiarygodne niż wartości bezwzględne Addukty DNA szereg dostępnych testów, w większości WWA i hemoglobiny lecz komplikują je mechanizmy naprawcze Indukcja indukcja tego białka (żółtkowego) u samców ryb jest związki estrogenne witellogenin czułym wskaźnikiem obecności związków estrogennych Inne enzymy surowicy Reakcje immunologiczne metale, węgiel organiczny, WWA metale, węgiel organiczny, WWA badany jest szereg różnych systemów enzymatycznych dostępnych jest wiele różnych testów 9.5. Ocena skutków działania substancji chemicznych na środowisko W polskim prawodawstwie obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez nowe substancje (Dz.U. Nr 52, poz. 467).
174 Biologiczne metody oceny skażenia środowiska W paragrafie 1 rozporządzenia omówiono etapy oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez nowe substancje chemiczne (Dz.U. Nr 52, poz. 467). Proces ten składa się z czterech etapów: 1. Identyfikacja potencjalnych szkodliwych zmian w stanie zdrowia człowieka lub w środowisku powstających w wyniku działania nowej substancji lub identyfikacja skutków jej działania, wynikających z jej swoistych właściwości (identyfikacja zagrożeń). 2. Oszacowanie zależności między dawką lub poziomem narażenia a stopniem nasilenia lub częstością występowania zmian lub skutków (ocena zależności dawka (stężenie)–efekt lub dawka (stężenie)–odpowiedź) w przypadkach, w których zachodzi potrzeba dokonania takiej oceny. 3. Określenie emisji, szlaków i szybkości rozprzestrzeniania się lub przemieszczania w środowisku substancji lub produktów jej przemian albo jej rozkładu w celu oszacowania stężeń lub dawek, na które są lub mogą być narażone określone populacje ludzi lub które zanieczyszczają lub mogą zanieczyścić określone elementy środowiska (ocena narażenia); podczas oceny narażenia uwzględnia się te populacje lub te elementy środowiska, których narażenie lub zanieczyszczenie jest znane lub można je przewidzieć w świetle dostępnej informacji o substancji ze szczególnym uwzględnieniem wytwarzania, stosowania, transportu, przechowywania, sporządzania preparatów lub innych form przetwarzania oraz usuwania lub odzysku. 4. Szacunkowa ocena stopnia nasilenia lub częstości pojawiania się szkodliwych zmian w stanie zdrowia człowieka lub środowisku w wyniku rzeczywistego lub przewidywanego narażenia na substancje albo rzeczywistej lub przewidywanej wielkości zanieczyszczenia środowiska substancją lub szacunkową ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia szkodliwych skutków działania substancji, wynikających z jej swoistych właściwości (charakterystyka ryzyka); charakterystyka ryzyka może objąć oszacowanie wielkości ryzyka, będące ilościowym wyrażeniem prawdopodobieństwa występowania takich zmian. Paragraf drugi, dotyczący sposobu dokonywania oceny ryzyka dla środowiska przywołuje załącznik nr 3. Ocena ta składa się z pięciu etapów: 1. Identyfikacji zagrożeń. W przypadku nowej substancji, niezakwalifikowanej jako niebezpieczna dla środowiska, rozważa się, czy istnieją podstawy do charakterystyki ryzyka, takie jak: dane dotyczące zdolności do bioakumulacji, kształt krzywej zależności toksyczności od czasu na podstawie badań ekotoksykologicznych, informacje o innych rodzajach szkodliwego działania, uzyskane z analiz toksykologicznych, umożliwiające zakwalifikowanie jej jako mutagennej, bardzo toksycznej, toksycznej lub szkodliwej oraz dane na temat analogów strukturalnych nowej substancji. 2. Ocena zależności dawka (stężenie)–skutek lub dawka (stężenie)–odpowiedź. Etap ten dotyczy sposobu oszacowania stężenia nowej substancji w określonych elementach lub przedziałach środowiska, poniżej którego nie należy się spodziewać wystąpienia szkodliwych zmian w środowisku (PNEC). Jego wartość ustala się na pod-
Page 2 and 3:
Teodora Małgorzata Traczewska Biol
Page 4:
Najbliższym, którzy odeszli
Page 7 and 8:
6 4.1.1. Testy z zastosowaniem orga
Page 10 and 11:
Przedmowa Środowisko to według us
Page 12:
Przedmowa 11 Składam serdeczne pod
Page 15 and 16:
14 Biologiczne metody oceny skażen
Page 17 and 18:
Page 20 and 21:
2. Metody stosowane w biologicznej
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
3. Toksykologiczna ocena jakości w
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
3.5.1. Rozrodczość Daphnia magna
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
4. Badanie toksyczności osadów de
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 Biologiczne metody oceny skaże
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124: 122 Biologiczne metody oceny skaże
Page 173: 172 Biologiczne metody oceny skaże
Page 180 and 181: 10. Uwagi końcowe W rezultacie roz
Page 182 and 183: 10. Uwagi końcowe 181 biologicznie
Page 184 and 185: 10. Uwagi końcowe 183 procesach te
Page 186: 10. Uwagi końcowe 185 chwiania hom
Page 202 and 203: Zestawienie przywołanych norm U.S.
Page 204 and 205: Zestawienie przywołanych norm 203
Page 212 and 213: Spis tabel Tabela 1. Rodzaje biosen
show all

PokaÅ¼ treÅÄ!

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

PokaÅ¼ treÅÄ!