Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NR 2/2013<br />
DOŚWIADCZENIA<br />
Powszechna dyskusja o odpowiedzialności mediów,<br />
podejmowana przy okazji kolejnych informacji<br />
podawanych przez telewizje lub zamieszczanych<br />
w sieci czy też na stronach gazet, jest<br />
usankcjonowana kodeksem etyki dziennikarskiej.<br />
Sensacja a etyka<br />
Na całym świecie ów kodeks zawiera zapisy<br />
o konieczności odpowiedzialnego zdobywania<br />
i przedstawiania informacji przez media. W świecie,<br />
w którym to one zajmują potężną pozycję<br />
(która na dodatek jest coraz mocniejsza), pamiętanie<br />
o podstawach dziennikarskiej etyki staje się<br />
coraz istotniejsze. Jak napisał Bartłomiej Golka:<br />
Wpływ mediów rośnie i przytłacza inne źródła informacji<br />
– szkołę, rodzinę, kościoły. Zrozumienie<br />
tego faktu uświadamia nam, że problem etyki ludzi<br />
dysponujących tą potęgą porównywalny jest<br />
do problemu etyki naukowców zajmujących się fizyką<br />
nuklearną czy genetyką, jeśli nie większy.<br />
W rękach dziennikarzy znajdują się przecież<br />
środki umożliwiające manipulowanie świadomością<br />
milionów ludzi, a przecież dobór rąk bardzo<br />
często pozostaje kwestią przypadku wspieranego<br />
demagogicznymi sloganami o prawie każdego<br />
dziennikarza do niemal pełnej swobody czynienia<br />
tego, co uzna za stosowne 5 .<br />
Żeby zobrazować problem, posłużę się przykładem.<br />
Samolot Lufthansy z 91 osobami na pokładzie<br />
został porwany 13 października 1977<br />
roku. Maszyna kilkakrotnie lądowała na lotniskach<br />
w miastach Środkowego Wschodu, porywacze<br />
jednak nigdzie nie zatrzymali<br />
się dłużej. Po kilku godzinach<br />
kluczenia samolot wylądował<br />
w Mogadiszu, stolicy<br />
Somalii. Za porwaną<br />
maszyną krążył w tajemnicy<br />
samolot z elitarną<br />
niemiecką jednostką antyterrorystyczną –<br />
GSG 9. Zanim rozpoczęła się akcja odbicia<br />
zakładników, doszło do tragedii, za<br />
którą odpowiedzialność ponosili przedstawiciele<br />
mediów. Otóż, pilot porwanego<br />
samolotu Jurgen Schumann w tajemnicy<br />
przed porywaczami zdołał<br />
przekazać drogą radiową informację o terrorystach.<br />
Dotarli do niej dziennikarze i natychmiast<br />
opublikowali, ujawniając jej źródło.<br />
Pilot przypłacił życiem beztroskę dziennikarzy.<br />
Historia ta pokazuje dobitnie, jak wielka<br />
odpowiedzialność spoczywa na mediach i jak<br />
wiele krzywdy może wyrządzić dziennikarska<br />
pogoń za sensacją.<br />
Innym aspektem odpowiedzialności mediów<br />
jest kwestia „manipulacji strachem”. Jak twierdzi<br />
Tomasz Białek, skala obecnego terroryzmu<br />
sprawia, że media interesują się np. różnymi<br />
oświadczeniami organizacji terrorystycznych,<br />
nawet jeżeli zamach nie nastąpił. Koronny<br />
przykład takiej sytuacji to przekazywanie<br />
w pewnych odstępach czasu oświadczeń<br />
Al-Kaidy czy jej lidera Osamy bin Ladena.<br />
W ten sposób media, przekazując je, nieświadomie<br />
(lub świadomie) uczestniczą w stosowaniu<br />
jednej z metod terrorystycznych, jaką jest<br />
zastraszanie społeczeństwa. Z wielu informacji<br />
wynika też, że brak zainteresowania mediów<br />
może wpłynąć na wstrzymanie przez terrorystów<br />
jakiegoś aktu terroru.<br />
W ten sposób<br />
Terroryzm<br />
jest zjawiskiem<br />
niezwykle medialnym<br />
114<br />
przegląd wojsk lądowych
Change language