Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NR 2/2013<br />
szkolenie<br />
nictwach encyklopedycznych definicjach fortyfikacji.<br />
W ujęciu anglojęzycznym fortyfikacje<br />
są to zaprojektowane zawczasu wojskowe urządzenia<br />
i konstrukcje, które buduje się dla obrony<br />
lub niedopuszczenia do fizycznego zajęcia<br />
miejsc (rejonów rozmieszczenia) w terenie<br />
przez przeciwnika 15 . Fortyfikacje zaś we francuskim<br />
ujęciu zagadnienia użycia potencjału<br />
militarnego są postrzegane jako zapobiegawczy<br />
środek służący wspieraniu zarówno żywotności<br />
i mobilności, jak i kontrmobilności. Prace<br />
i czynności inżynieryjne realizuje się zatem<br />
w celu poprawy określonych współczynników<br />
odnoszących się do żywotności i manewrowości<br />
własnych wojsk oraz dla utrudniania jakichkolwiek<br />
działań sił i środków przeciwnika w terenie<br />
16 . Nieco inne jest niemieckie podejście do<br />
fortyfikacji zarówno stałych, jak i polowych.<br />
Uważane są za urządzenia (konstrukcje) chroniące<br />
ich użytkowników przed obserwacją i destrukcyjnym<br />
oddziaływaniem przeciwnika 17 .<br />
Szerzej pojęcie fortyfikacji definiują rosyjskie<br />
encyklopedie. Zgodnie z nimi jest to dziedzina<br />
inżynierii wojskowej zajmująca się teorią<br />
i praktyką umacniania terenu zarówno w czasie<br />
pokojowego przygotowania teatru działań wojennych<br />
i obszaru państwa, jak i w czasie ,,W”<br />
w celu zwiększenia zdolności bojowych sił<br />
zbrojnych i ich efektywności oraz ochrony<br />
wojsk, organów dowodzenia, ludności i obiektów<br />
gospodarki narodowej przed oddziaływaniem<br />
środków rażenia przeciwnika 18 .<br />
Jednym z najistotniejszych czynników decydujących<br />
o zmianach zachodzących w budownictwie<br />
obronnym są techniczne środki walki 19 .<br />
Pod wpływem ich rozwoju stałe bu dowle fortyfikacyjne<br />
ulegały ciągłej ewolucji, a w momentach,<br />
gdy pojawiły się nowe lub udoskonalone<br />
rodzaje i typy narzędzi bojowych, ulegały gwałtownym<br />
przeobrażeniom.<br />
Punkt ciężkości w bu downictwie fortyfikacji<br />
stałych przesunął się z obiektów wznoszonych<br />
w strefach przygranicznych oraz służących<br />
ochronie zasadniczej masy wojsk na budowle<br />
obronne zabezpieczające działanie wojsk rakietowych,<br />
lotnictwa, floty i wojsk obro ny przeciwlotniczej,<br />
a także chroniące cywilów i zabezpieczające<br />
funkcjonowanie zakładów przemysłowych,<br />
transportu i łączności. Budowle obronne<br />
służące ochronie wymienionych elementów powinny<br />
mieć charakter obiektów podziemnych<br />
umieszczonych na znacznej głębokości pod powierzchnią<br />
ziemi, ewentualnie masywnych budowli<br />
o konstrukcji żelazobetonowej typu wykopowego,<br />
których stropy będą się znaj dować na<br />
poziomie powierzchni gruntu 20 .<br />
Ciągły postęp w dziedzinie uzbrojenia wojsk<br />
oraz nowe koncepcje prowadzenia konfliktów<br />
zbrojnych powodują, że wykorzystanie stałych<br />
obiektów przystosowanych na potrzeby ochrony<br />
żołnierzy jednostek operacyjnych, niezwykle mobilnych,<br />
przechodzących do obrony w często<br />
zmieniających się warunkach – stoi pod dużym<br />
znakiem zapytania. Główny ciężar ochrony wojsk<br />
operacyjnych spoczywa na polowych obiektach<br />
fortyfikacyjnych lub przysposobieniu znajdujących<br />
się w rejonie obrony brygady stałych obiektów<br />
fortyfikacyjnych oraz innych budynków (budowli),<br />
ukryć naturalnych itp. Fakt ten potwierdzają<br />
najnowsze doświadczenia z realizacji<br />
rozbudowy fortyfikacyjnej terenu w działaniach<br />
wojsk operacyjnych. Przykładem fortyfikowania<br />
pozycji obronnych, rejonów rozmieszczenia<br />
wojsk, stanowisk ogniowych itp. może być wojna<br />
wietnamska prowadzona w latach 1960–1973 21<br />
oraz wojna w rejonie Zatoki Perskiej.<br />
15 Zob. International Encyclopaedia of Military History. T. 1.<br />
Red. James C. Bradford. Wydawnictwo Routledge, Nowy<br />
Jork – Londyn 2006, s. 284.<br />
16 Zob. Encyclopaedia Universalis. T. 9. Wydawnictwo<br />
France SA. Paryż 1990, s. 123.<br />
17 Zob. Brockhaus Enzyklopädie in vierundzwanzig Bänden.<br />
Band 3. Wydawnictwo F.A. Brockhaus. Mannheim 1987, s. 453.<br />
18 Zob. Sowietskaja wojennaja encykłopedia. Wydawnictwo<br />
Wojenne, Moskwa 1980, s. 45.<br />
19 Charakterystykę niektórych rodzajów środków walki wraz<br />
z ich rażącym oddziaływaniem na obiekty fortyfikacyjne podano<br />
w: Fortyfikacja polowa. SG/SWInż, Warszawa 1995,<br />
s. 15–19.<br />
20 Więcej w: R. Bochenek: Od muru chińskiego do linii Maginota.<br />
Wydawnictwo MON, Warszawa 1964; M. Rogalski,<br />
M. Zaborowski: Fortyfikacja wczoraj i dziś. Wydawnictwo<br />
MON, Warszawa 1978.<br />
21 Por. M. Rogalski, M. Zaborowski: Fortyfikacja..., op.cit.,<br />
s. 491, 492.<br />
50<br />
przegląd wojsk lądowych
Change language