ciekawe realizacje Centrum kulturalno- -handlowo-rozrywkowe Manufaktura w Łodzi 80 INŻYNIER BUDOWNICTWA Artykuł o Manufakturze na str. 74
ciekawe realizacje Oczyszczalnia roślinno-wodna Układy oczyszczania ścieków naśladujące naturalne procesy samooczyszczania się wód skutecznie przyczyniają się do efektywnego oczyszczania ścieków i ochrony czystości wód powierzchniowych. Wysokie tempo rozwoju wiejskich systemów zaopatrzenia w wodę, związane z sukcesywnym zwiększaniem się na wsi liczby zabudowań i coraz wyższym standardem wyposażenia w urządzenia sanitarne, powoduje stały wzrost ilości odprowadzanych ścieków z wiejskich jednostek osadniczych. Stwarza to konieczność modernizacji już istniejących lub budowy nowych systemów kanalizacji i oczyszczania ścieków na terenach wiejskich [1, 2, 6, 10]. Potrzeba usuwania zanieczyszczeń ze ścieków wynika z konieczności racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi, właściwej ochrony wód przed nadmiernym zanieczyszczeniem oraz utrzymania ich odpowiedniego stanu sanitarnego [1, 6, 8]. Głównym zadaniem procesu oczyszczania ścieków jest doprowadzenie ich do takiego stanu, aby stężenie i rodzaj zanieczyszczeń mieściły się nie tylko w dopuszczalnych granicach, ale także aby w końcowej fazie usuwania zanieczyszczeń wykorzystać w maksymalny sposób naturalny proces samooczyszczania. Jest to uzasadnione względami ekonomicznymi oraz właściwym, oszczędnym gospodarowaniem wodą. Aby warunek ten mógł być spełniony, a proces samooczyszczania stanowił faktycznie końcowy etap oczyszczania ścieków, muszą być spełnione określone warunki. Najważniejszym warunkiem jest sprawne działanie ekosystemu, tzn. funkcje metaboliczne biocenozy i obieg materii w łańcuchu troficznym muszą się odbywać bez zakłóceń [3, 4, 5, 7]. Najczęstszą przyczyną niespełnienia tego warunku jest nadmierne obciążenie odbiornika ściekami lub jego degradacja przez wprowadzanie ze ściekami substancji wysokotoksycznych. Przykładem mogą tu być metale ciężkie, substancje promieniotwórcze lub substancje ropopochodne. Ten stan powoduje częściowe lub całkowite zniszczenie ekosystemu i biologicznego procesu samooczyszczania. Nadmiar zanieczyszczeń wprowadzany do odbiornika spowodowany jest w głównej mierze niewystarczającą liczbą dobrze pracujących oczyszczalni ścieków [6, 7, 9, 11]. Współczesne metody oczyszczania Hiacynt wodny, Wikipedia ścieków charakteryzują wieloetapowe procesy, które można podzielić na proces: mechaniczny, biologiczny, chemiczny oraz na procesy łączne [1, 5, 7, 8, 11, 13]. Wymienione wyżej metody podlegają różnym modyfikacjom, do których należy m.in. metoda hydrobotaniczna oczyszczania ścieków. Hydrobotanicze oczyszczanie ścieków opiera się na wykorzystaniu w procesie oczyszczania procesów sorpcji biologicznej za pomocą odpowiednio dobranych roślin [3, 4, 11, 13]. Przykładem metody hydrobotanicznego oczyszczania ścieków jest oczyszczalnia roślinno-wodna. Materiał i metody Badania przeprowadzono w zaprojektowanej i skonstruo-wanej laboratoryjnej oczyszczalni roślinno-wodnej, która wykorzystuje energię słoneczną i całościowe procesy biologiczne charakterystyczne dla środowiska roślin usadowionych stacjonarnie w układzie hydroponicznym. Procesy te opierają się w głównej mierze na biologicznej redukcji organicznych składników ścieków poprzez pobieranie ich przez system korzeniowy roślin. W zaprojektowanej laboratoryjnej oczyszczalni roślinno-wodnej ścieki przechodzą przez zespół zbiorników – reaktorów biologicznych, w których w procesie oczyszczania ścieków uczestniczy system korzeniowy roślin, kształtująca się w bioreaktorze mikroflora bakteryjna oraz fito- i zooplankton. Przepływ ścieków pomiędzy poszczególnymi zbiornikami odbywa się zgodnie z zasadami hydrodynamiki. Przepływ ścieków pomiędzy poszczególnymi zbiornikami regulowano za pomocą regulatora przepływu, zainstalowanego na wypływie z każdego zbiornika. Badania przeprowadzono z udziałem ośmiu roślin wodnych, tj. trzciny wodnej (Phragmites australis), pałki szerokolistnej (Typha latifolia), hiacynta wodnego (Eichhornia crassipes), pistii rozetkowej (Pistia stratiotes), osoki aloesowatej (Stratiotes aloides), rzęsy drobnej (Lemna minor), moczarki kanadyjskiej (Elode canadensis) i rogatka sztywnego (Ceratophyllum demersum). W badaniach wykorzystano ścieki surowe i oczyszczone. Ściek syntetyczny sporządzono wg [14] i zgodnie z PN-87/C-04616.10 odpowiadają swoim składem wymaganiom stawianym przeciętnym ściekom bytowo-gospodarczym (komunalnym). Wykonano oznaczenia: BZT5 – zgodnie z PN-84/C-04579.04 metodą manometryczną, ChZT – zgodnie z PN-85/C-04578.03 metodą dwuchromianową, azotu ogólnego – zgodnie z PN-84/C-04576.01, fosforu ogólnego – zgodnie z PN--84/C-04573.01, ogólnej liczby bakterii i grzybów w ściekach surowych i oczyszczonych metodą płytkową – zgodnie z PN--75/C-04615.03. listopad 09 [67] 81