ऋतुगंध ग्रीष्म 2012 – 13आिक्तक्तरसहत, ममतवरसहत आसण ज्वररसहत होऊन काया करावं. यात आिक्तक्त ही "पुढे समळणार् या फळाशी’, म्हणजेच "भसवष्यकाळाशी’ िंबंसधत आहे,ममतव आपल्या िध्याच्या नातेिंबंधांशी, मनोबंधनांशी म्हणजेच "वतामानकाळाशी’ तर ज्वर म्हणजे पूवीच्या घिनांमुळे आिेिा "मनस्ताप’ हा "भूतकाळाशी’िंबंसधत आहे (इसत स्वामी सचन्मयानंद).गोंदविेकर महाराजांनी म्हििय, "आरशावर िेप अििा तर चेहरा सदिणार नाही. वाईि कमा के ल्याचा िंस्कार हा सचखिाच्या िेपािारखा अितो. तर ितकमासकं वा उपािना के ल्याचा िूक्ष्म अहंकार कस्तुरीच्या िेपािारखा अििा तरी तो देखीि आतमदशान, आतमज्ञान होण्यािाठी िागणार् या अंत:करणाच्यास्वच्छतेि तेवढाच हासनकारक अितो! यािाठीच "..मा फिेषु कदाचन' हा इशारा सदिेिा आहे. तपोबिाने श्रेष्ठ झािेिे महसषा सवश्वासमत्र आपल्याअहंकारामुळे क्रोसधत होत अित व म्हणूनच ते वसिष्ठ ऋषींिारखे "ब्रह्सषा' गणिे जात नित. आपल्या हातून कमा घडत अितांना, एका आरतीत म्हिियतशी भावना अिणे उत्तम "तेरा तुझको अपाण, क्या िागे मेरा...'"सनयतं कु रु कमा तवं..' सकं वा "नेसमिे तू करी कमा' या बाबतीत िव ात उत्तम उदाहरण म्हणजे िैसनक, पोिीि, िंरक्षक. ते िमोरच्या िैन्याचा प्रसतकार करताना,तिंच एखायाशा सन:शस्त्र ितयाग्रहॎाची उचिबांगडी करतांना, आपिं "सनयतं कमा' करीत अितात. तया वेळी तयांच्या मनात पूवीचे हेवेदावे, उयाशाचे मानमरातबयातिं काहीही नितं, आसण आज तया व्यक्तीिंबंधी वािणारं ममतव सकं वा िहानुभूतीही निते. पण हाच िैसनक जेव्हां जसमनीच्या प्रश्नावरून आपल्याशेजार् याशी तंिा उभा करतो तेव्हां तयाच्या हातून होणारं कमा ‘सनयतं कु रु' नितं.जिं उच्च पदवीधर होण्यािाठी अगदी पसहिीपािून बारावीपयांत व पुढेही सशकावं िागतं, तिंच ब्रह्प्राप्तीिाठी ितकमा करून आपिं सचत्त "तयार’ करावंिागतं.िवा मानवांत ितव, रज, तम गुण अितात, फक्त तयांचं प्रमाण वेगवेगळं अितं आसण ितत िाधनेने, ितकम ाने, ितवगुणाचा प्रभाव वाढवता येतो. पणरजोगुण आसण तमोगुण नष्ट् होत नाहीत. म्हणूनच आपण अगदी ऋषीमुनी सकं वा ऋसषतुल्य व्यक्ती देखीि रागाविेल्या, मोहात पडिेल्या पाहतो आसणपुराणातीि कथाही वाचतो. मनुष्यातीि ितवगुण तयािा शांत ठेवतो, तर रजोगुण तयािा कमा करण्याि प्रवृत्त करीत अितो. हा रजोगुण जेव्हां "शबि’, म्हणजेअशुदॎ अितो तेव्हां तो मनुष्य उपभोगात रमतो, कु कमा करतो. तमोगुण मात्र तयािा अज्ञानाच्या पििाखािी, सनद्रावश झािेल्या मनुष्यागत सववश करतो.आश्चयााची गोष्ट् पाहा. एखायाशा महानगरातीि नगरजन आपापल्या स्वाथाात गुंतल्यािारखे वागत अितात, पण भूकं प झािा, असतवृष्ट्ी झािी, डोंगरिाि आिीतर हेच िोक सन:स्वाथीपणे आसथाक, शारीररक, मानसिक मदत करण्याि पुढे येतात. मोठ्या िंकिाचे वेळी तयांच्यातिा ितवगुण प्रभावशािी होतो. माणिंतीच अितात आसण िंकि दूर झाल्यावर ती पुन्हा पूवावत वागतांना सदितात. इथेच आशेि जागा आहे. जो प्रयतन करतो तयािा मनाची ही "चांगिी अवस्था’िाततयाने, सनदान दीघा काळ ठेवणे शक्य होतं.इथे "ितत’ अिा उल्लेख के िा. तयाचं खाि कारण आहे. एखादी व्यक्ती िंकि आल्यावरच प्राथाना करणार अिेि सकं वा दैनंसदन जीवनांत तािभर मन िावूनपूजा करीत अिेि आसण इतर िवाकाळ काम क्रोध िोभ मोह मद मतिर या षसडरपूंच्या आधीन अिेि तर उन्नती कशी िाधणार? यािाठी हे ितकमा "िततं’करणं आवश्यक आहे, तिंच वर म्हिल्यानुिार "आिक्तक्तरसहत’ करणं आवश्यक आहे, हे गीता िांगते--तस्मादिक्त: िततं कायां कमा िमाचर ॥ अिक्तो हॎाचरन्कमा परमाप्नोसत पूरुष:॥ ३-१९ ॥अनुवाद- म्हणूसन सनतय सन:िंग करी कताव्य कमा तू॥ सन:िंग कररता कमा कै वल्यपद पावतो ॥पूवी चांगिी नीसतमत्ता अििेल्या िमाजाचा र् हाि होतांना आपण पाहतो तेव्हां तया िमाजाच्या नेतयांच्या आचरणाकडे पाहावं आसण गीतेचं वचन आठवावं -महाराष्ट्र मंडळ सिंगापूर 29 शासिवाहन शके 1934
ऋतुगंध ग्रीष्म 2012 – 13ययाशदाचरसत श्रेष्ठस्तत्तदेवेतरो जन: ॥ ि यतप्रमाणं कु रुते िोकस्तदनुवताते ॥ ३-२१॥अनुवाद- जे जे आचरतो श्रेष्ठ ते ते सच दुिरे जन ॥ तो मान्य कररतो जे जे िोक चािसवतात ते ॥नेतयांप्रमाणे ज्ञानी, सवद्वान व्यक्तींनीही जबाबदारीने वागणं आवश्यक आहे. ितकमे, तीही "िततं’ करून तयांना ज्ञान प्राप्ती झािी अिून तयांची अवस्था "पाण्यानेपूणापणे भरिेल्या घड्यािमान’ अिते आसण तयांना आणखी िाधना करणं अनावश्यक अितं. पण म्हणून तयांनी "ररकाम्या घड्यागत’ अििेल्या िोकांनाही"िाधना करणं व्यथा आहे, मी तुम्हािा ज्ञान देतो’ अिं म्हणणं सहतावह नाही. उिि, तयांना "भक्तक्तमाग ाने, कमायोगाने प्रगती िाधत राहा’ अिं िांसगतिं तर तेही"िततं’ ितकमे करू िागतीि.माधव भावेदुरुस्तीगीतेत भगवान श्रीकृ ष्ण म्हणतात,मन्मना भव मदॎक्तो मयाशाजी मां नमस्कु रुमामेवैष्यसि युक्तवैवमातमानं मतपरायण: ॥ ९.३४ ॥(अथा – माझाच सवचार कर, माझा भक्त हो, माझे यजन कर, माझी उपािना कर. अिा तू माझ्यामध्ये एकसचत्त होऊन रासहिािम्हणजे तू मिा येऊन समळशीि.)विंत अंकातीि ‘गीतेची िुिभ सशकवण’ या िेखात वरीि पररच्छेदात ‘यजन’ ऐवजी ‘भजन’ छापिे गेिे तयाबद्ि क्षमस्व.महाराष्ट्र मंडळ सिंगापूर 30 शासिवाहन शके 1934