Fizika 6-7-8-9 - Shtepia Botuese Uegen

min edhe ndryshe: Fuqia është madhësia fizike që matet me raportine punës së kryer, me kohën gjatë së cilës u krye kjo punë.• Mësimi 2: Avulli kryen punë pasi ka energji (1 orë)Mësimi bazohet në faktin që gazi i nxehtë (avulli i ujit) zotëronenergji dhe prandaj kryhen punë; qëllim është që të njihet si fakt!.Në shpjegim duhet mbështetur në një fakt që tash më nxënësie di: gazet kanë vetinë të zgjerohen vetvetiu dhe të mbushin tërësishenën ku ndodhen. Në këtë kuptim një gaz në një enë do tëushtrojë gjithmonë një forcë shtytëse. Kjo forcë është më e madhesa më i nxehtë të jetë gazi ose sa më i ngjeshur të jetë ai. Në qoftëse kjo forcë ve në lëvizje një trup (p.sh. fletët e turbinës apo pistonine cilindrit) atëherë ai kryen punë, ndryshe jo.Koncepti i energjisë lidhet me aftësinë për të kryer punë, çkashpjegon nga kjo pikëpamje trajtimet e mësipërme lidhur meveprimet e gazit të nxehur.• Mësimi 3: Rryma elektrike ka energji (1 orë)Për nivelin e nxënësve të klasës së VII, është e përshtatshmetë thuhet: rryma elektrike ka energji të cilën e shndërron në punë,si dhe: rryma elektrike ka energji të cilën e shndërron në nxehtësi.Këto pohime janë të mjaftueshëm për të formuar një ide parapraketë lidhjes që ekziston midis energjisë, punës dhe nxehtësisë.Nisur nga burimi i rrymës i jepet nxënësit ideja e shndërrimevetë energjisë: energjia e burimit shndërrohet në energji të rrymëselektrike, e cila shndërrohet në energji mekanike (nëpërmjet punës)ose në energji termike (nëpërmjet nxehtësisë).• Mësimi 4: Makina të thjeshta që kryejnë punë (1 orë)Futemi në mekanikë ku përfytyrimi i dukurive është më konkret,po ashtu edhe arsyetimi rreth dukurive. Shembujt të shpiengradualisht tek kuptimi i makinave. Vihet theksi tek pohimi:makinat lehtëson kryerjen e punës.Theksohet fakti që makinat janë të ndërtuara nga rrafshe tëpjerrët, pyka, vida, rrotulla, lloze dhe rrota me bosht, të cilat quhenmakina të thjeshta.Tek llozi duhet të dalë në pah që ai zvogëlon forcë duke shkaktuarhumbje në rrugë; sqarohet se edhe llozi, si çdo makinë, nukshton punën por lehtëson kryerjen e saj.MËSIMET E FIZIKËS 7 •23