Anna DemuthTherefore, obtained results actually rather frightening, have “a silver lining”. Poznań AWF graduates declare higheramount of physical activity than other participants do, more of them undertake moderate and intense efforts andspend more time on practicing chosen physical exercises.WstępJednym z najważniejszych zadań zdrowia publicznegojest zachęcanie milionów kobiet i mężczyzn, którzyprowadzą siedzący tryb życia do zwiększenia systematycznejaktywności fizycznej. Promocja racjonalnego regularnegowysiłku fizycznego powinna być przedmiotempolityki zdrowotnej, realizowanej konsekwentnie przezwładze państwowe i samorządowe. Propagatorami aktywnościfizycznej winni być, w moim przekonaniu, absolwenciuczelni sportowych oraz władze samorządowedanego regionu. Specjaliści z zakresu kultury fizycznej– to osoby świadome potrzeb i konieczności ruchu w życiuwspółczesnego człowieka, a jednocześnie świadomenegatywnych skutków otyłości. Przedstawiciele tzw.regionalnej elity władzy, posiadając siłę opiniotwórczą,mogą natomiast wpływać korzystnie na ogólnospołecznerozumienie potrzeb związanych z preferowaniem aktywnegostylu życia, a ich postawa wobec aktywnościfizycznej może być wzorem do naśladowania bądź negowania,jeśli okaże się bierna [1].Pojęcie elit społecznych nie zostało dotychczasprecyzyjnie zdefiniowane. Punktem wyjścia współczesnychujęć teoretycznych jest definicja socjologaVilfreda Pareto (1848–1923), według którego pojęcie„elita”, tj. klasa wybrana, klasa wyższa i arystokracja(w znaczeniu etymologicznym: aristos – najlepsi) odnosisię do ludzi, którzy „w swej dziedzinie działaniaosiągają najwyższe wskaźniki”. Elita – to ludzie uszeregowani„według stopnia ich wpływów, władzy polityczneji społecznej”, a „dopóki równowaga społeczna jestzachowana, dopóty większość jednostek, które ją [tj.elitę] tworzą, wydaje się obdarzona pewnymi cechamii zdolnościami zarówno dobrymi, jak i złymi, zapewniającymijej władzę” [1–3]. Z kolei W Wielkim słownikupoprawnej polszczyzny odnajdujemy definicję pojęciaelity jako „grupy ludzi wyróżniających się w danejzbiorowości” lub jako „grupy ludzi odgradzających sięod ogółu w przeświadczeniu o swej wyższości”[4]. Wniniejszej pracy pojęcie elit zdefiniowano jako „zespółosób zajmujących najwyższe pozycje w danym systemiespołecznym, w różnych dziedzinach społecznejdziałalności – osób, których osiągnięcia i pozycja sąwyróżniające się w skali tego społeczeństwa lub społeczności”[5].Celem doniesienia jest określenie związku międzyaktywnością fizyczną a występowaniem nadwagi i otyłościu absolwentów uczelni sportowej i przedstawicieliwielkopolskiej elity społecznej 1 .Materiał i metoda badańPodstawę materiałową doniesienia stanowią badaniaankietowe przeprowadzone wśród absolwentów poznańskiejAWF, którzy 35 i 40 lat temu ukończyli studiawyższe oraz wśród przedstawicieli wielkopolskiej elitywładzy – osób zajmujących strategiczne pozycje w organizacjachbiurokratycznych i administracji państwowej,których wiek wahał się w graniach 50–65 lat.Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankietyskładający się z czterech grup pytań, przy czym w niniejszejpracy do analizy wykorzystano dane dotycząceuczestnictwa w sporcie i rekreacji fizycznej oraz danez krótkiej wersji Międzynarodowego KwestionariuszaAktywności Fizycznej [6]. W badaniach własnych poziomaktywności fizycznej badanych wyrażano w jednostkachMET [7–9].Przypomnijmy na wstępie, że badacze pracującypod kierunkiem Ainsworth podjęli próbę opracowaniakompendium – klasyfikacji wydatków energetycznychludzkiej aktywności fizycznej podczas codziennej aktywnościdomowej, pracy zawodowej, rekreacji i wypoczynku,uprawiania sportów oraz osobistych czynnościczłowieka [10]. Każdej aktywności wspomniani badaczeprzypisali odpowiednią jednostkę intensywnościopartą na szybkości wydatku energetycznego, określanegojako MET. Intensywności aktywności są przeznich ujmowane jako wielokrotności MET lub w postacistosunku szybkości wydzielania energii w procesachmetabolicznych podczas wykonywania określonej aktywnoścido szybkości wydzielania energii podczasspoczynku (RMR). Jednostkę MET wspomniani autorzydefiniują jako wydatek energetyczny podczasspokojnego siedzenia. Dla przeciętnej dorosłej osobywynosi on w przybliżeniu 3,5 ml tlenu/kilogram ciężaruciała/minutę lub 1 kcal/kilogram ciężaru ciała/godzinę.Opierając się na przeglądowej pracy Ainsworthi współpracowników, która dotyczy klasyfikacji aktyw-1Projekt naukowy zrealizowany w ramach grantu nr N40402932/0534.– 48 –
Wpływ aktywności fizycznej na wielkość wskaźnika masy ciałaności fizycznej, przypisano poszczególnym aktywnościom,wskazanym przez respondentów, odpowiedniewielkości MET. Takie postępowanie pozwoliło na wyłonienietrzech zasadniczych grup osób w każdej zbiorowości,czyli osobników:a) mało aktywnych, u których strata energii podczaswysiłku fizycznego nie przekraczała 5 MET;b) aktywnych, u których strata energii podczas wysiłkufizycznego wynosiła 5,1–9 MET;c) bardzo aktywnych, u których starta energii podczaswysiłku fizycznego przekraczała 9,1 MET.Na podstawie wysokości i masy ciała wyznaczononastępnie wskaźnik BMI, który bardzo dobrze korelujez masą ciała i otłuszczeniem, wykazując równocześniestosunkowo małą zależność od wysokości ciała [11,12]. Dla wszystkich wymienionych cech obliczono wielkościpodstawowych charakterystyk statystycznychz uwzględnieniem poziomu aktywności fizycznej orazpłci badanych.Analiza wynikówCharakterystykę badanych osób z uwzględnieniem występowanianadwagi i otyłości przedstawiono w tabeli 1.Przeciętne wielkości względem masy ciała u badanychabsolwentów są wyższe zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn,aniżeli odnotowane w grupie osób zajmującychstrategiczne pozycje w wielkopolskich organizacjachbiurokratycznych. Różnice są statystycznie istotne.U badanych absolwentek odnotowano zbliżony odsetekkobiet charakteryzujących się nadwagą oraz prawidłowymiwielkościami proporcji wagowo-wzrostowych.Do nieco innych wniosków prowadzi analiza częstościrozpatrywanego wskaźnika w grupie przedstawicielekelity władzy. Okazuje się bowiem, że ponad ¾ ogółukobiet wchodzących w skład wielkopolskiej elity władzycharakteryzują prawidłowe wielkości składnika BMI.Uwagę zwracają frakcje analizowanych miarotłuszczenia w grupach męskich. Największe różniceobserwuje się między liczbą osób z nadwagą orazo prawidłowych proporcjach wagowo-wzrostowych.Absolwenci poznańskiej AWF znacznie częściej wykazująnadwagę, a rzadziej prawidłową wielkość BMIaniżeli elita władzy. Największe kontrasty między analizowanymigrupami obserwuje się w poziomie aktywnościfizycznej wyrażonej w jednostkach MET. Zarównoabsolwentki, jak i absolwenci znacząco przewyższająelitę władzy pod kątem deklarowanego udziału w spacerachoraz ćwiczeniach fizycznych.W toku dalszej analizy zebranego materiału wyodrębnionofrakcje osób, które w ciągu ostatniegotygodnia wykonywały w wolnym czasie wysiłki o niskiej(głównie spacery), umiarkowanej i znacznej intensywności(tab. 2). Odsetek osób spacerujących wewszystkich analizowanych grupach był bardzo zbliżony,natomiast czas poświęcony na uprawianie tej formy aktywnościwyraźnie wyróżnia na korzyść absolwentówpoznańskiej AWF. Odmienne zjawisko zaobserwowanow przypadku wysiłków umiarkowanych. OdnotowanoTabela 1. Charakterystyka badanej grupy z uwzględnieniem nadwagi i otyłościTable 1. The characteristic of the researched group regarding overweight and fatnessCharakterystykaCharacteristicPrzeciętna AFw METWeek averageAF in METBMI Norma [%]NadwagaObesity [%]OtyłośćFAT [%]KobietyWomenMężczyźniMenAbsolwenciGraduatesn=61ElitaEliten=69AbsolwenciGraduatesn= 35ElitaEliten=3310,21 25,75 40,98 47,54 11,485,36 23,49 71,11 22,22 6,6710,17 27,71 25,71 60,00 14,296,29 25,20 43,75 43,75 12,50– 49 –
- Page 1 and 2: KOMITET REHABILITACJI, KULTURY FIZY
- Page 3 and 4: ANTROPOMOTORYKAISSN 1731-0652KOMITE
- Page 5 and 6: NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009SPIS
- Page 7 and 8: NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009OD R
- Page 9: Od Redakcjitody trafności testu wy
- Page 12 and 13: Informacje dla autorówscripts sub
- Page 14 and 15: Information for the AuthorsExamples
- Page 17 and 18: NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009THE
- Page 19 and 20: The study of physical activity on B
- Page 21 and 22: The study of physical activity on B
- Page 23 and 24: The study of physical activity on B
- Page 25 and 26: The study of physical activity on B
- Page 27: The study of physical activity on B
- Page 30 and 31: Władysław Machnacz, Andrzej Dudko
- Page 32 and 33: Władysław Machnacz, Andrzej Dudko
- Page 34 and 35: Władysław Machnacz, Andrzej Dudko
- Page 36 and 37: Mirosław Mrozkowiaktions; this is
- Page 38 and 39: Mirosław MrozkowiakTabela 1.Objaś
- Page 40 and 41: Mirosław MrozkowiakPowierzchnia st
- Page 42 and 43: Marzena Paruzel-Dyja, Janusz IskraR
- Page 44 and 45: Marzena Paruzel-Dyja, Janusz IskraT
- Page 46 and 47: Marzena Paruzel-Dyja, Janusz Iskraw
- Page 50 and 51: Anna DemuthTabela 2. Odsetek osób
- Page 52 and 53: Anna DemuthTabela 4. Aktywność fi
- Page 55 and 56: NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009PRÓ
- Page 57 and 58: Próba opracowania metody trafnośc
- Page 59 and 60: Próba opracowania metody trafnośc
- Page 61 and 62: Próba opracowania metody trafnośc
- Page 63: Próba opracowania metody trafnośc
- Page 66 and 67: Edward Mleczko, Jerzy JanuszewskiRe
- Page 68 and 69: Edward Mleczko, Jerzy Januszewskikr
- Page 70 and 71: Edward Mleczko, Jerzy Januszewskicz
- Page 72 and 73: Edward Mleczko, Jerzy Januszewski
- Page 74 and 75: Edward Mleczko, Jerzy JanuszewskiTa
- Page 76 and 77: Edward Mleczko, Jerzy Januszewskimo
- Page 78 and 79: Edward Mleczko, Jerzy Januszewskizw
- Page 81: PRACE PRZEGLĄDOWEREVIEW PAPERS
- Page 84 and 85: Janusz M. Morawskigicznych ma podł
- Page 86 and 87: Janusz M. Morawskikolanowym, 0 2. D
- Page 88 and 89: Janusz M. Morawskistatystycznie w f
- Page 90 and 91: Janusz M. MorawskiRyc. 5. Przebiegi
- Page 92 and 93: Janusz M. MorawskiRyc. 11. Krzywa k
- Page 94 and 95: Janusz M. MorawskiRyc. 13. Prosty u
- Page 96 and 97: Janusz M. MorawskiRyc. 17. Tłumien
- Page 98 and 99:
Janusz M. Morawskion dotyczyć tak
- Page 101 and 102:
NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009PRZE
- Page 103 and 104:
Przegląd prac szkoły Profesora Pe
- Page 105 and 106:
Przegląd prac szkoły Profesora Pe
- Page 107 and 108:
Przegląd prac szkoły Profesora Pe
- Page 109 and 110:
Przegląd prac szkoły Profesora Pe
- Page 111 and 112:
Przegląd prac szkoły Profesora Pe
- Page 113:
POLEMIKI I DYSKUSJEDISCUSSIONS
- Page 116 and 117:
Wacław Petryńskireprezentatywnej.
- Page 118 and 119:
Wacław PetryńskiJak wynika ze wsp
- Page 120 and 121:
Józef Drabiknych, biochemicznych i
- Page 122 and 123:
Józef Drabikjęcia w tytule), trze
- Page 125:
RECENZJEREVIEWS
- Page 128 and 129:
Zbigniew Czajkowskiziom światowy i
- Page 130 and 131:
Zbigniew Czajkowskiścią na podsta
- Page 132 and 133:
Zbigniew CzajkowskiTyszlera, Lwa Ku
- Page 135:
NR 46 AN TRO PO MO TO RY KA2009KONK