Jan Wanago

WSTĘPJuż od kilku lat prowadziłem rozmowy ze ZbyszkiemBabiarzem-Zychem na temat wydania indywidualnegotomiku wierszy Janowi Wanadze, gdyż to jeden z ostatnichnaszych autentycznych poetów ludowych. Uważałem, żePan Janek na to zasługuje. Jest to człowiek sceny, nawiązującyszybko żywy kontakt z publicznością. Sam miałemokazję przekonać się na wspólnym spotkaniu autorskimw Białym Borze, że poeta Wanago potrafi być atrakcyjnytakże dla najmłodszego pokolenia odbiorców literatury.Przez dwa miesiące udało mi się prześledzić prawiewszystkie dostępne publikacje autora. Czasami zapałopadał, gdy widziałem kilka wariacji na jeden temat wzależności od okazji i zapotrzebowania. To dowodzi, żeJan Wanago nie szanuje swojego talentu. Jak się to potoczniemówi, idzie na ilość, buduje swoje (fraszki przedewszystkim) na rymie, stąd mało w nich oryginalności,czasem nawet logiki. Sam słyszałem, jak poeta chwaliłsię komuś, że po jednym spacerze po cmentarzu napisałponad 400, słownie: czterysta epitafiów!!! Tak nie można.Nawet w epigramatach nie można być Pstrowskim.W miarę czytania innych utworów rodziła się wemnie teza, że Wanago jest bardziej liryczny niż satyryczny.Ocenę pozostawiam czytelnikowi zamieszczonych wtym tomiku utworów.Wspaniale było wziąć do ręki zeszyt z więziennymi zapiskamiautora sprzed pięćdziesięciu lat. To właśnie tamteutwory uważam za najlepsze. Musimy pamiętać, że Wanagoma wykształcenie podstawowe, że w roku 1959 nie docierałyza kraty najnowsze tomiki polskich młodych autorów. Poetaz Wrześnicy nie wiedział, co dzieje się w polskiej literaturze,korzystał z więziennej biblioteki, w której przeważały9