Światowa gospodarka żywnościowa. Batalia o przyszłość rolnictwa

Światowa gospodarka żywnościowaspodarstwach przemysłowych natomiast zwierzęta osiągnęły status czystego towaru, całkowicieodciętego od ekosystemu rolnego. Zamieniono je w przedmioty służące potrzebomczłowieka, pozbawiono wszelkich praw, a ich los nie podlega moralnej refleksji. Zamknięte sąw warunkach niewyobrażalnego niegdyś zagęszczenia, ich podstawowe potrzeby podlegająpresji minimalizacji kosztów, a sposób ich traktowania objęty jest najsłabszą ochroną prawną,jak to tylko możliwe. W niektórych państwach (także w Stanach Zjednoczonych, a więcu głównego światowego producenta i eksportera) drób prawnie uznany został za własnośćhodowcy i nie istnieją żadne możliwe do wyegzekwowania legalne środki jego ochrony, zaśminimum prawnego zabezpieczenia przysługującego innym zwierzętom hodowlanym częstopozostaje prawem jedynie na papierze.Fermy hodowlane zaczęły powstawać w latach 20. XX wieku. Forpocztą były stosunkowoniewielkie fermy kurze na zachodzie Stanów Zjednoczonych, które – jak się okazało –przynosiły znaczny dochód. W latach 30. John Tyson, pionier w tej dziedzinie, opracował zintegrowanysystem karmienia drobiu (przy użyciu tzw. wertykalnych klatek bateryjnych umożliwiającychsprawne karmienie i pojenie), wylęgu jaj, dojrzewania kurcząt, uboju i przetwarzania.Ten model jest obecnie szeroko rozpowszechniony w przemysłowej produkcji drobiu. Od lat50. i 60. XX wieku proces przejmowania przez koncerny „nakładów” (pasza i kurczęta) i „produkcji”(jaja, mięso) oraz podzlecania „rolnikom” chowu (tj. doprowadzenia ptaków do stanudojrzałości) zaczął przybierać na sile. Podobnie jak w przypadku nasion, również kury podlegałycoraz dalej idącym genetycznym manipulacjom, które miały zwiększyć ich wydajność.W efekcie powstały odmiany definiowane ze względu na ich przydatność produkcyjną: nioskii brojlery. W ten sposób z pomocą inżynierii genetycznej całkowicie utowarowiono życie istotczujących. Nioski umieszcza się w klatkach – niewielkich metalowych zagródkach, w którychnie mogą nawet rozłożyć skrzydeł ani się obrócić – i zmusza do życia w stałym oświetleniu,żeby przyspieszyć tempo składania jaj, natomiast brojlery gęsto upycha się w długich halachdrobiarskich. Skala chowu fermowego osiągnęła taki punkt, że dziś w przeciętnej hali żyjenawet 10 tys. ptaków.Skutkiem ubocznym zagęszczenia są problemy behawioralne i zagrożenie chorobami, aleproponowane rozwiązania to bynajmniej nie poprawa warunków na zatłoczonych fermach. Teograniczenia biologiczne obchodzi za pomocą rozwiązań technologicznych, tzn. taśmowego okaleczania,stosowania farmaceutyków i montażu ogromnych wentylatorów. Żeby ptaki nie mogłysię podziobać (tzn. spowodować uszkodzenia własności) podczas walk, które toczą wskutekstresu wynikającego z życia w nienaturalnych warunkach, opracowano system przycinania dziobówjednodniowym pisklakom. Zabieg przeprowadza się szybko i bez znieczulenia, a ponieważdzioby są mocno unerwione, wywołuje on traumę i może prowadzić do chronicznego bólu.Nioski z kolei zostały genetycznie przystosowane do produkcji jaj, nie zaś do tego, by przybierałyna wadze, dlatego samce traktuje się jako nieopłacalny produkt uboczny, którego należysię pozbyć w możliwie najmniej kosztowny sposób. Oznacza to, że powszechnie miażdży się jeżywcem i przerabia na nawóz albo porzuca w stertach, żeby zdechły. Zgromadzone w kloakachi lagunach ściekowych odchody z ferm bywają wykorzystywane jako nawóz, choć – jak wspominaliśmyw rozdziale 1. – ich ilość znacznie przekracza zapotrzebowanie okolicznych pól.66