VOTRA_nr2 (1) me ndryshime

Trajtimi i hershëm i autizmit,
një hap më afër suksesit
Jaser Veseli
prishtinË, kosovË
P
rindërit e fëmijëve
me autizëm kanë një
barrë të përjetshme
për kujdesin e tyre,
një temë që e diskutuam edhe
në edicionin e parë të revistës.
Por, edhe pse ata mundohen
maksimalisht t’i përkushtohen
fëmijës së tyre, jo rrallë ndodh
që të bëjnë edhe gabime të
paqëllimshme, që vonojnë
trajtimin e suksesshëm të tyre.
Prindërit shpesh i izolojnë
fëmijët me autizëm me mendimin
se i mbrojnë nga rrethi,
duke ndikuar negativisht në
zhvillimin e tyre. Ata, po ashtu
shpesh ngurrojnë ta pranojnë
problemin, duke u vonuar
kështu në trajtimin e tyre.
Shpeshherë prindërit
shpesh nuk komunikojnë
mjaftueshëm me psikologët
dhe ngurrojnë të ndajnë
përvojat e tyre me prindër
të tjerë ose të bëhen pjesë e
forumeve ku diskutohet tema
e autizmit. Këto dhe përvoja
të ngjashme, me ne i ndan
Sunita Kurti, mbikëqyrëse e
punës terapeutike në qendrën
“Autizmi” me seli në Prishtinë.
A ka prindër që tërhiqen nga
trajtimi pas një periudhe,
duke menduar se fëmija i
tyre është trajtuar ose nuk
ka nevojë për përmirësim?
Prindërit ndodh të bëjnë kësi
të them ‘gabime’, pasi fëmijët
me autizëm kanë nevojë
për trajtim një kohë të gjatë,
disa madje edhe për gjithë
jetën. Kjo sigurisht varet nga
shkalla e autizmit. Ka prindër
që shohin një përmirësim
të vogël dhe vendosin ta
zvogëlojnë orarin. Sigurisht,
kjo edhe arsyetohet në disa
raste për shkak të uljes së
shpenzimeve, sidomos për
prindërit të cilët nuk i kanë
kushtet e mira financiare.
Por raste kur prindërit
janë tërhequr për shkak të
këshillimeve tona nuk kemi.
A ngurrojnë prindërit t’i
sjellin fëmijët në trajtim?
Ne organizojmë edhe aktivitete
të tjera për fëmijët me autizëm,
jashtë qendrës së trajtimit
dhe shpesh ftojmë prindërit
t’i ndjekin ato. Ka nga ata që
nuk duan të vijnë, për shkak
se nuk duan që të tjerët t’i
shohin se ata kanë fëmijë me
këtë problem. Disa nuk duan
të fotografohen, xhirohen ose
këto të shfaqen nëpër media.
Si është raporti me prindërit
e fëmijëve me autizëm?
Sinqerisht, një punë shumë
e madhe e jona është edhe
raporti me prindërit. Pjesa
më e madhe kur e kuptojnë
se fëmija i tyre ka autizëm,
fillimisht kalojnë një gjendje
“shoku” për ta pranuar një
fakt të tillë. Me këtë gjendje
ata vijnë te ne dhe presin që
të bëjmë mrekulli brenda një
kohe të shkurtër, një, dy ose
tre muaj.
Ka pasur raste kur
prindërit fillimisht
kanë qenë të
pakënaqur me
trajtimin, pasi
metoda që përdorim
ne, ABA, kalon në
disa faza. Faza e
parë është ajo kur
fëmijët vetëm duhet
të luajnë, me qëllim
që të përshtaten
me terapistin, për
të krijuar bindjen se ai është
person i mirë për ta. Por ka
prindër, në veçanti ata me
vështirësi ekonomike, që e
shohin këtë si humbje kohe,
se fëmija i tyre vetëm luan në
qendër dhe se nuk trajtohet.
Këto pritje të mëdha të tyre
vijnë edhe për shkak se
ata nuk janë mirinformuar
saktësisht se çfarë gjendjeje
është autizmi, se është një
çrregullim që e përcjell
personin gjithë jetën.
Simptomat edhe mund
të zbuten dhe fëmija
mund të shkojë edhe
në shkollë, por autizmi,
që as nuk mund të
quhet sëmundje, pasi
nuk është e tillë, nuk
do të eliminohet kurrë
plotësisht.
Sa e vështirë është për
prindërit vendosja e
raportit me fëmijët e
tjerë brenda familjes?
Sfidë tjetër për prindërit
që kanë fëmijë me
autizëm është edhe
raporti që ata ndërtojnë
me fëmijët e tjerë të
tyre që nuk e kanë
këtë problem. Kjo për
Prindërit tashmë nuk ngurrojnë të marrin
masa për diagnostikimin e hershëm të
fëmijëve dhe trajtimin e tyre.
Shumë prindër vijnë edhe te ne, edhe pse
e dinë se nuk bëjmë diagnostikim, por vijnë
konsultohen.
shkak se fëmijët e tjerë nuk e
gëzojnë vëmendjen që merr
fëmija me autizëm.
Kjo ndodh për faktin se
prindërit ndiejnë një faj të
brendshëm që ai/ajo është me
autizëm dhe i përkushtohen
më shumë atij fëmije. Në
anën tjetër, fëmijët e tjerë
të tyre mbeten mënjanë,
gjë e cila vërehet sidomos
kur fëmijët arrijnë moshën
e adoleshencës, një
fazë tjetër delikate për
prindërit.
Rastet e trajtimit
të suksesshëm në
qendrën e shoqatës
“Autizmi” nuk
mungojnë. Mësuam se
mes tyre është edhe një
fëmijë që brenda një viti
nga një person që nuk
flet fare, ka arritur të
mësohet të flasë dhe madje
të imitojë të tjerët.
Po, kur ka ardhur në fillim ,
fëmija nuk ka folur asnjë fjalë.
Por tani ai flet, flet aq sa ka
nevojë, i bën kërkesat e tij
me fjalë, përgjigjet për atë
që e pyet dhe edhe imiton
të tjerët. Ky është një rast i
veçantë i suksesit në qendrën
tonë, por ka edhe fëmijë të
22 magazine.com
DIMËR 2016-2017 DIMËR 2016-2017 magazine.com 23