Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A po bëhet gjuha shqipe, gjuhë e dytë<br />
nga shqiptarët e diasporës?<br />
Intervistoi Jaser Veseli<br />
N<br />
ë vendin ku<br />
lindën dhe<br />
u rritën yjet<br />
e muzikës<br />
klasike, ku malet e larta<br />
<strong>me</strong> dëborë na kujtojnë<br />
Shqipërinë etnike dhe ku<br />
qytetet moderne na tregojnë<br />
se Austria është <strong>me</strong>s<br />
PrishtiNË, kosovË<br />
vendeve <strong>me</strong> standardin më<br />
të lartë të jetesës në botë,<br />
jetojnë mbi dymbëdhjetë mijë<br />
fëmijë shqiptarë ku prej tyre<br />
vetëm një e pesta e kanë<br />
vendosur të ulen në bankat<br />
e shkollave shqipe për të<br />
mësuar gjuhën e të parëve<br />
të tyre, sado që këto shkolla<br />
financohen dhe mbështeten<br />
nga vetë institucionet<br />
shtetërore austriake.<br />
Në anën tjetër, përparimi<br />
i teknologjisë, duke përfshirë<br />
këtu internetin, e ka<br />
bërë më të lehtë komunikimin<br />
<strong>me</strong>s shqiptarëve dhe<br />
si rrjedhojë edhe ruajtjen e<br />
gjuhës shqipe. Por interneti<br />
ndikon njëkohësisht edhe<br />
në shtrembërimin e gjuhës<br />
dhe përdorimin e tepruar të<br />
barbarizmave dhe fjalëve<br />
banale, që shpesh janë edhe<br />
fjalët që kapen më lehtë nga<br />
fëmijët shqiptarë të diasporës.<br />
Këto dhe tema të tjera kemi<br />
diskutuar në këtë intervistë<br />
<strong>me</strong> z.Hazir Meh<strong>me</strong>ti, mësues<br />
i gjuhës shqipe në Vjenë<br />
dhe autor i shumë librave<br />
dhe teksteve. Ai është edhe<br />
autori i Abetares Ahqipe në<br />
Austri, i vetmi libër shqiptar<br />
që përdoret zyrtarisht në<br />
shkollat e këtij vendi.<br />
Hazir Meh<strong>me</strong>ti është mësimdhënës<br />
në një prej shkollave<br />
më të mira në botë (e<br />
shpallur e dyta në Austri dhe<br />
e treta në Europë), si pjesë<br />
e një projekti europian, ku<br />
gjuhën tonë e mësojnë jo<br />
vetëm shqiptarët, por edhe<br />
të interesuar <strong>me</strong> kombësi të<br />
tjera.<br />
Na tregoni në fillim, si<br />
është i organizuar mësimi i<br />
gjuhës shqipe në Austri?<br />
Mësimi i gjuhës shqipe në<br />
Austri zhvillohet në kuadër të<br />
sistemit mësimor shtetëror, i<br />
programuar, i financuar dhe i<br />
siguruar nga qeveria. Austria,<br />
bashkë <strong>me</strong> Finlandën dhe<br />
Suedinë, janë vende shembull<br />
për sa i takon mësimit<br />
të gjuhëve të huaja. Kjo do<br />
të thotë se ne nuk mund të<br />
flasim për një shkollë shqipe<br />
në aspektin klasik, por për<br />
mësimin e gjuhës shqipe,<br />
gjuhës amtare, në një vend<br />
si Austria.<br />
Cilët janë hapat që duhen<br />
ndjekur që një fëmijë të<br />
shkojë në shkollën shqipe<br />
dhe të mësojë gjuhën amtare?<br />
Në Austri, prindi është faktori<br />
kryesor, i cili në mo<strong>me</strong>ntin<br />
e regjistrimit plotëson një<br />
formular, ku mund të shprehë<br />
dëshirën që fëmija i tij<br />
të mësojë gjuhën amtare.<br />
Pastaj, në varësi të numrit<br />
të fëmijëve brenda një<br />
shkolle krijohen edhe grupet<br />
e fëmijëve. Këto grupe<br />
duhet të kenë të paktën<br />
dymbëdhjetë nxënës. Më<br />
pas caktohet edhe numri i<br />
orëve dhe detajet e tjera.<br />
Në rastet kur ka më pak<br />
fëmijë brenda një shkolle,<br />
të themi dy-tre, atëherë ata<br />
grumbullohen në një shkollë<br />
tjetër <strong>me</strong> më shumë fëmijë<br />
dhe e organizojnë mësimin<br />
aty. Të gjitha tekstet janë<br />
të siguruara nga shteti,<br />
ekziston edhe mundësia e<br />
porositjes së teksteve shtesë,<br />
edhe jashtë katalogut<br />
të teksteve bazë në gjuhën<br />
amtare.<br />
Në ç’nivel është interesimi<br />
i shqiptarëve të diasporës,<br />
në Austri, për të mësuar<br />
gjuhën shqipe?<br />
Me gjithë këto favore në<br />
Austri, vijueshmëria e fëmijëve<br />
shqiptarë për të mësuar<br />
gjuhën amtare nuk është<br />
aq e kënaqsh<strong>me</strong> dhe është<br />
vetëm rreth 20 për qind.<br />
Numri i përgjithshëm i fëmijëve<br />
që janë deklaruar se<br />
kanë gjuhën shqipe si gjuhë<br />
amtare është rreth 12 500,<br />
por <strong>me</strong>gjithatë nëpër shkolla<br />
mësojnë vetëm rreth 2500<br />
nxënës. Prindërit shpesh<br />
mundohen të argu<strong>me</strong>ntojnë<br />
gabimisht, se gjuha amtare<br />
pengon mësimin e gjuhës<br />
vendase dhe pengon<br />
integrimin. Por, në fakt,<br />
është e kundërta, pasi të<br />
gjitha hulumti<strong>me</strong>t shkencore<br />
tregojnë se mësimi i gjuhës<br />
amtare ndihmon mësimin e<br />
gjuhës së vendit ku fëmija do<br />
të integrohet.<br />
Çfarë mund të bëhet që<br />
prindërit shqiptarë në<br />
diasporë të vetëdijesohen<br />
48 magazine.com<br />
DIMËR 2016-2017 DIMËR 2016-2017 magazine.com 49
Change language