Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
për këtë mundësi dhe të<br />
ndihmojnë që fëmijët e tyre<br />
të ndjekin gjuhën shqipe?<br />
Mendoj se një rol të madh<br />
në këtë drejtim luajnë <strong>me</strong>diat<br />
dhe <strong>me</strong> plot bindje them se<br />
ato kanë rënë nga provimi<br />
në këtë pikë. Duhet që në<br />
fund të qershorit, kur mbyllet<br />
viti shkollor, dhe ndoshta në<br />
fillim të shtatorit kur fillon viti,<br />
<strong>me</strong>dia të bëjë fushata ndërgjegjësimi,<br />
sepse mësimi i<br />
gjuhës amtare e ndihmon<br />
integrimin e fëmijëve.<br />
Shpesh jemi dëshmitarë<br />
kur fëmijët e diasporës<br />
flasin <strong>me</strong>s vetes gjuhën<br />
e huaj edhe kur vijnë në<br />
vendlindje. Sa <strong>me</strong>ndoni<br />
se ruhet gjuha shqipe nga<br />
shqiptarët e diasporës?<br />
Rreth kësaj mund të flas<br />
vetëm në bazë të përvojës<br />
personale. Në rrethin që<br />
unë njoh shoh se shumë<br />
syresh në komunikimin e<br />
përditshëm flasin gjuhën<br />
e vendit ku jetojnë dhe jo<br />
gjuhën amtare. Këtë e kam<br />
vërejtur edhe nga testet që<br />
kam bërë nëpër shkolla, ku<br />
nxënësit që mësojnë gjuhën<br />
shqipe tek unë, deklarojnë<br />
se flasin gjuhën gjermane<br />
në komunikim <strong>me</strong> të afërmit<br />
e tyre në rrethin kur jetojnë.<br />
Por kur vijnë për vizitë në<br />
vendlindje, ata thonë se flasin<br />
shqip, dhe <strong>me</strong>ndoj se kjo<br />
i ndihmon ta ruajnë gjuhën<br />
amtare dhe lidhjen <strong>me</strong> vendlindjen.<br />
Në këtë aspekt edhe<br />
Ministria e Diasporës <strong>me</strong>ndoj<br />
se ka bërë një punë të mirë<br />
në vazhdimësi kur organizon<br />
ekskursione dhe vizita të<br />
nxënësve në shumë vende<br />
nëpër Kosovë. Kështu do<br />
të duhej të ndodhte edhe<br />
në Shqipëri dhe Maqedoni,<br />
pasi kjo forcon lidhjen <strong>me</strong><br />
vendlindjen dhe ruan edhe<br />
gjuhën.<br />
Përveç mësimit të gjuhës<br />
amtare nëpër shkolla, a organizohen<br />
edhe aktivitete<br />
të tjera që ndihmojnë ruajtjen<br />
dhe forcimin e gjuhës<br />
amtare në diasporë?<br />
Ka shumë aktivitete,<br />
veçanërisht kulturore. Ne,<br />
si mësues të gjuhës shqipe,<br />
së bashku <strong>me</strong> disa shoqata<br />
të tjera në të gjithë Austrinë<br />
marrim pjesë në festimin e<br />
festave tona kombëtare. Nxënësit<br />
përgatiten për to për<br />
disa muaj, dhe gjatë këtyre<br />
aktiviteteve ne flasim shqip.<br />
Ne festojmë 7 Marsin, 28<br />
Nëntorin, 17 Shkurtin, festën<br />
e abetares, marrim pjesë<br />
në progra<strong>me</strong> ndërkulturore,<br />
luajmë drama në gjuhën<br />
shqipe, por edhe në gjuhën<br />
gjermane.<br />
Për çfarë janë të interesuar<br />
më shumë prindërit, për të<br />
ndjekur mësimin e gjuhës<br />
shqipe, apo për të ndjekur<br />
aktivitetet kulturore që organizohen<br />
nga komuniteti<br />
shqiptar në diasporë?<br />
Sipas asaj që unë shoh,<br />
prindërit janë shumë të<br />
ngarkuar <strong>me</strong> punë dhe nuk<br />
kanë shumë kohë të <strong>me</strong>ndojnë<br />
se në cilat aktivitete<br />
është më mirë t’i angazho-<br />
jnë fëmijët. Por një gjë e<br />
di, prindërit të cilët janë të<br />
interesuar që fëmijët e tyre<br />
të ndjekin mësimin e gjuhës<br />
shqipe, bëjnë të mundur<br />
përfshirjen e fëmijëve edhe<br />
në aktivitete të tjera kulturore<br />
ose sportive. Në<br />
Vjenë, ne kemi raste ku<br />
nxënësit tanë tani luajnë<br />
në ekipe shumë të mëdha,<br />
shfaqin talente të ndrysh<strong>me</strong><br />
dhe bëhen shembull për<br />
fëmijët e tjerë. Me shumë<br />
prej tyre, të cilët kanë qenë<br />
nxënësit e mi dhe tani janë<br />
të suksesshëm në fusha<br />
të ndrysh<strong>me</strong>, sigurisht që<br />
mburrem edhe unë, veçanërisht<br />
për faktin se ata e flasin<br />
shumë mirë gjuhën shqipe<br />
dhe janë kombëtarisht, por<br />
edhe profesionalisht shumë<br />
të formësuar.<br />
Sa ndikojnë <strong>me</strong>diat shqipe<br />
në ruajtjen e gjuhës te<br />
popullata shqiptare në<br />
diasporë?<br />
Mediat kanë ndikim të madh.<br />
Sidomos përcjellja e emisioneve<br />
televizive në gjuhën<br />
shqipe i ndihmon shumë<br />
fëmijët. Unë e vërej se nxënësit<br />
që shikojnë filma<br />
vizatimorë në gjuhën shqipe<br />
<strong>me</strong> kënaqësi i tregojnë ato<br />
në orët e mësimit. Por fatkeqësisht,<br />
një pjesë e madhe<br />
e familjeve nuk i edukojnë<br />
fëmijët <strong>me</strong> emisione dhe progra<strong>me</strong><br />
edukative në gjuhën<br />
shqipe, por i lënë të shohin<br />
CD dhe videoxhiri<strong>me</strong> që kanë<br />
përmbajtje banale dhe <strong>me</strong>ndoj<br />
se kjo gjë duhet të ndryshojë.<br />
Interneti sot përdoret gjerësisht<br />
edhe nga fëmijët.<br />
Çfarë ndikimi <strong>me</strong>ndoni se<br />
ka ai në mësimin dhe ruajtjen<br />
e gjuhës shqipe?<br />
Unë shpesh bisedoj <strong>me</strong> nxënësit<br />
për këtë dhe shumica<br />
e tyre e përdorin gjerësisht<br />
internetin për të komunikuar<br />
<strong>me</strong> familjarët dhe miqtë e<br />
tyre në vendlindje. Ky është<br />
një indikator që nxënësit<br />
mund të mësojnë gjuhën<br />
shqipe edhe për<strong>me</strong>s internetit,<br />
pavarësisht gabi<strong>me</strong>ve<br />
që mund të bëjnë. Më mirë<br />
ta mësojnë edhe <strong>me</strong> gabi<strong>me</strong>,<br />
sesa të mos e mësojnë fare.<br />
Unë jam i <strong>me</strong>ndimit se internetit<br />
duhet t’i kushtojmë më<br />
shumë rëndësi edhe institucionalisht.<br />
Në Austri është<br />
një ueb-faqe, të cilën ne e<br />
shfrytëzojmë edhe në orët<br />
mësimore, ku edhe fëmijët<br />
shqiptarë mund të hyjnë dhe<br />
të mësojnë në gjuhën shqipe.<br />
Cili <strong>me</strong>ndoni se do të<br />
jetë trendi i ruajtjes dhe<br />
përdorimit të gjuhës shqipe<br />
në diasporë?<br />
Është vështirë të<br />
parashikohet kjo, por unë<br />
jam i bindur se edhe për<br />
disa breza gjuha shqipe do<br />
të flitet, do të shkruhet dhe<br />
do të mësohet nga shqiptarët<br />
e mërgatës. Lidhjet <strong>me</strong> vendlindjen<br />
tani janë edhe më të<br />
fuqish<strong>me</strong>, për<strong>me</strong>s formave<br />
elektronike, për<strong>me</strong>s internetit,<br />
për<strong>me</strong>s vizitave. Është një<br />
përparësi e madhe që kemi<br />
edhe detin, ku shqiptarët<br />
anembanë takohen dhe flitet<br />
shqip. Madje, shumë shqiptarë<br />
<strong>me</strong> krenari ftojnë edhe<br />
miqtë e tyre të huaj të vizitojnë<br />
vendin tonë dhe u mësojnë<br />
atyre edhe fjalë shqipe<br />
kur vijnë në Shqipëri.<br />
50 magazine.com<br />
DIMËR 2016-2017 DIMËR 2016-2017 magazine.com 51