Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Te ushqyerit dhe dietat<br />
që ndihmojnë në trajtimin e prostatës<br />
çdo ditë e më pak vetëm në<br />
raste kur intervenimi endoskopik<br />
është i pamundur.<br />
Karcinoma e prostatës<br />
është kanceri më i shpeshtë<br />
te <strong>me</strong>shkujt pas moshës<br />
70-vjeçare, si dhe vrasësi i<br />
dytë për sa u përket sëmundjeve<br />
malinje pas karcinomës<br />
së mushkërive. Numri i të<br />
prekurve nga kjo sëmundje<br />
është më i madh në vendet<br />
e zhvilluara, kurse numri<br />
i atyre që vdesin nga sëmundja<br />
është më i lartë në<br />
shtetet e pazhvilluara ose<br />
në ato në zhvillim. Arsyeja<br />
e këtij feno<strong>me</strong>ni paradoksal<br />
qëndron në faktin që shtetet<br />
e zhvilluara kanë siste<strong>me</strong><br />
të zhvilluara shëndetësore<br />
dhe mundësojnë zbulimin<br />
e sëmundjes në stade të<br />
hersh<strong>me</strong>, kurse në ato të<br />
pazhvilluara sëmundja zbulohet<br />
në stade të avancuara<br />
atëherë kur interveni<strong>me</strong>t<br />
mjekësore për të shpëtuar<br />
jetën e pacientit janë<br />
të pamundura. Shumica e<br />
rasteve <strong>me</strong><br />
karcinomë në<br />
stadet e hersh<strong>me</strong><br />
janë pa shenja të veçanta,<br />
andaj pacientët nuk e shohin<br />
të arsyesh<strong>me</strong> të vizitojnë<br />
urologun. Nga ana tjetër,<br />
kur shenjat si gjakderdhja<br />
në urinë, pengesat në urinim,<br />
dhimbjet në eshtra dhe<br />
shumë të tjera fillojnë të<br />
shfaqen, sëmundja tashmë<br />
ka avancuar dhe prognoza e<br />
shërimit është mjaft e pafavorsh<strong>me</strong>.<br />
Për ta parandaluar një situatë<br />
të tillë <strong>me</strong>shkujt mbi moshën<br />
50-vjeçare duhet të konsultojnë<br />
urologun për vizitë rutinore.<br />
Standardi i artë për ekzaminim<br />
të pacientëve të tillë<br />
janë vlerat e PSA (Antigjeni<br />
Prostatë Specifik), ekzaminimi<br />
digitorektal dhe ultrazëri<br />
i prostatës për<strong>me</strong>s sondës<br />
transrektale. Për vetë faktin<br />
që karcinoma e prostatës<br />
nuk njihet për vetitë e saj<br />
të agresivitetit dhe në organizëm<br />
qëndron si një “vrasës<br />
i fshehtë“ - një vizitë<br />
rutinore urologjike<br />
mund ta shpëtojë jetën<br />
e pacientit. Karcinoma<br />
e prostatës edhe në rast të<br />
shfaqjes qëndron për disa<br />
vite brenda kapsulës së<br />
prostatës dhe nuk shpërndahet<br />
në indet e tjera ose<br />
në eshtra, andaj zbulimi <strong>me</strong><br />
kohë i saj mundëson edhe<br />
shpëtimin e jetës së pacientit.<br />
Edhe pse nuk dihet shkaktari<br />
i saktë, ekziston një<br />
grup i faktorëve të rrezikut<br />
që ndërlidhet <strong>me</strong> karcinomën<br />
e prostatës. Ndër ta faktori<br />
i racës - ajo paraqitet më<br />
shpesh te raca e zezë e më<br />
pak tek ajo e verdhë, faktori<br />
i moshës – paraqitet te<br />
moshat më të thyera, faktori i<br />
profesionit, aktivitetit seksual,<br />
alkoolit duhanpirjes, infeksioneve<br />
etj. Mendohet që<br />
mënyra e të ushqyerit ndikon<br />
dukshëm në shpeshtësinë e<br />
shfaqjes së karcinomës së<br />
prostatës.<br />
miratuar nga Dr. Liridon Selmani<br />
K<br />
ur një burrë<br />
është duke u<br />
mjekuar për<br />
kancerin e prostatës,<br />
trupi i tij punon dyfish<br />
prandaj krahas mjeki<strong>me</strong>ve<br />
nga mjeku, ecjes në distanca<br />
sa më të gjata dhe marrjes<br />
së rrezeve të diellit, është e<br />
domosdosh<strong>me</strong> edhe ndjekja<br />
e një diete rigoroze që ndikon<br />
pozitivisht jo vetëm në<br />
parandalimin e prostatës, por<br />
edhe në lehtësimin e simptomave<br />
të tij.<br />
Dy janë dietat të cilat <strong>me</strong>ndohet<br />
se ndikojnë pozitivisht<br />
në jetëgjatësinë e njeriut dhe<br />
në parandalimin e prostatës:<br />
Dieta tradicionale japoneze<br />
dhe dieta <strong>me</strong>sdhetare.<br />
Dieta japoneze kryesohet<br />
nga çaji jeshil, soja, peri<strong>me</strong>t,<br />
peshku, si dhe ushqi<strong>me</strong>t <strong>me</strong><br />
kalori dhe nivel yndyre të<br />
ulët.<br />
Kurse dieta <strong>me</strong>sdhetare<br />
kryesohet nga frutat dhe peri<strong>me</strong>t,<br />
hudhrat, domatet, vera<br />
e kuqe, vaji i ullirit dhe peshku.<br />
Të dyja dietat e përdorin<br />
fare pak ose aspak mishin e<br />
kuq.<br />
Përgjithësisht duhen marrë<br />
parasysh këto pari<strong>me</strong> nëse<br />
vendoset të ndiqet një dietë<br />
për prostatën:<br />
1- Të pakësohet përdorimi i<br />
yndyrave shtazore në ushqimin<br />
e përditshëm .<br />
Studi<strong>me</strong>t tregojnë se përdorimi<br />
<strong>me</strong> shumicë i mishit të<br />
kuq e stimulon rritjen e qelizave<br />
të kancerit të prostatës.<br />
2- Të shmanget përdorimi<br />
i yndyrave të dëmsh<strong>me</strong>, të<br />
cilat po ashtu si mishi i kuq<br />
stimulojnë rritjen e qelizave<br />
të kancerit. Ato ndodhen në<br />
margarinë, tek ushqi<strong>me</strong>t e<br />
skuqura, ëmbëlsirat etj.<br />
3- Të rritet konsumimi i peshkut<br />
të freskët, i cili është i<br />
pasur <strong>me</strong> o<strong>me</strong>ga-3 dhe acide<br />
yndyrore.<br />
Këtu futet kryesisht peshku<br />
nga ujërat e ftohta si salmoni,<br />
troftat, sardelet, peshku<br />
skumbri.<br />
Peshku duhet të konsumohet<br />
rreth 3 herë në javë dhe<br />
duhet të gatuhet i pjekur ose<br />
i zier, por absolutisht jo i<br />
skuqur ose i djegur.<br />
4- Të rritet ndjeshëm konsumimi<br />
i frutave dhe i peri<strong>me</strong>ve,<br />
sidomos i peri<strong>me</strong>ve<br />
të freskëta jeshile, por edhe<br />
frutat e pasura <strong>me</strong> vitaminë<br />
C si portokajtë, luleshtrydhet,<br />
manaferrat, pjepri, specat,<br />
spinaqi dhe limonët.<br />
5- Të pihet çaj jeshil disa<br />
herë gjatë javës.<br />
6- Të eliminohen nga dieta<br />
ushqi<strong>me</strong>t e kripura dhe të<br />
regjura.<br />
7- Të konsumohen vazhdimisht<br />
rrushi dhe prodhi<strong>me</strong>t<br />
e tij, përfshirë edhe verën e<br />
kuqe.<br />
8- Peri<strong>me</strong>t nga familja e<br />
lakrave si brokoli, lakra dhe<br />
lulelakra janë mbrojtëse të<br />
forta jo vetëm karshi kancerit<br />
të prostatës, por edhe karshi<br />
28 magazine.com<br />
DIMËR 2016-2017 DIMËR 2016-2017 magazine.com 29
Change language