Avrupa-Birligi-Kitabi

02
Avrupa Birliği I AKÇT’den AB’ye Avrupa Bütünleşmesi Tarihi
lan bütünleşme çerçevesinde günümüzde AB bütünleşik tek bir
ekonomik alan oluşturmuş durumda. Hatta üyelerin önemli bir
kısmı ortak bir para birimi kullanıyor ve üye devletlerin bütçeleri
de AB sisteminin denetimine açılmış durumda. Bütünleşme kapsamındaki
tüm üretimler ortak işaretlere, standartlara, kurallara
ve tarifelere tâbi. Her türlü ekonomik faaliyet birbirine bağlanmış
ulaşım ve iletişim sistemleriyle bir başkentten diğerine adeta
aynı ülke içindeymiş gibi hareket edebiliyor. Yine başlangıçtan
beri kapsanan her alanda sınırları çok iyi belirlenmiş kurallar
ve hukuk sistemi var. Öyle ki, “AB hukuku”nun geçmişteki tüm
hukuk anlayış ve uygulamalarını en gelişmiş şekilde yansıttığı
görüşü yaygın.
Öte yandan, belki de AB’yi neden devlet olarak adlandıramayacağımızın
da yanıtı olacak şekilde Avrupa bütünleşmesinin 27.
sayfada açıklanan ontolojik güvenliğin sağlanması konusunda
kayda değer adımlar atabildiğini söylemek zor. Birincisi, ortak bir
güvenlik sistemi (polis ve ordu) ya da dış politika (henüz) mevcut
değil. Kuruluş dönemindeki uluslararası güvenlik anlayışı çerçevesinde
ortak bir güvenlik sistemi ancak ABD’nin etkin olduğu
NATO yoluyla sağlanabilmekteydi. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden
günümüze dek kimi tartışmalar yapılsa da, bu açıdan önemli
bir değişiklik olmuş değil. İkincisi, ekonomik, kültürel ve toplumsal
boyutları olan işbirliği ve ortaklık ilişkisine rağmen henüz
ortak bir asabiye de oluşturulabilmiş değil. Aslında “Avrupa Vatandaşlığı”
kavramına yer veren Maastricht Antlaşması’ndan bu
yana bu yönde daha somut gelişmeler var. Ancak üye bir devletin
vatandaşı olunması durumunda kazanılan “Avrupa Vatandaşlığı”
AB hukuk sistemi içerisinde bile çok sınırlı haklar sağlıyor. Temel
konularda esas belirleyici olan hala ulus-devlet vatandaşlığı.
Daha da önemlisi, belki kıta dışına karşı “Avrupalılık” bilincinden
bahsedilebileceği kimi sembolik durumlar olsa da, Avrupa içindeki
ulus-kimlikleri yerinden etmiş ortak bir asabiyeden bahsetmek
pek gerçekçi değil.
60