Avrupa-Birligi-Kitabi

Kurumsal yeniden yapılanma da getiren Maastricht Antlaşması, ekonomik alanda
o zamana kadar kaydedilen bütünleşmeyi bir adım daha ileri taşıma kararını
da içermekte. Nitekim kurulan ortak ekonomik alanın tek bir para birimine sahip
olması kararı alındı ve üyelerin Avro Bölgesi’ne dâhil olabilmek için karşılamaları
gereken koşullar (Maastricht Kriterleri) belirlendi. 1992 Maastricht Antlaşması’yla
oluşturulması kararlaştırılan Euro, 1 Ocak 2002’de de resmen tedavüle girecektir.
Maastricht Antlaşması’nda toplumsal ve hatta siyasal bütünleşme anlamında
önemli bir adım daha atıldı ve “Avrupa Birliği Vatandaşlığı” oluşturuldu. Buna
göre, bir AB üyesi devletin vatandaşı olan herkes otomatik olarak “AB Vatandaşı”
sayıldı. Her ne kadar üyelerin kendi hukuk sistemlerine göre verdiği vatandaşlık
esas olmaya devam etse de, AB Vatandaşlığı’nın AB hukuku çerçevesinde kimi
ayrıcalıklar sağlaması da kararlaştırıldı. Bu ayrıcalıklar, Avrupa Parlamentosu’yla
yerel seçimlerde seçme ve seçilme, AB içinde seyahat ve ikamet, AB belgelerine
erişim, kimi AB kurumlarına dilekçe verme ve diplomatik koruma gibi haklardan
oluşmakta. Böylece, her ne kadar başarı şansı konusundaki tartışmalar sürse de,
“AB vatandaşları” arasında ortak bir asabiye oluşturma yönünde bir ilk adımın
atıldığı söylenebilir.
Birlik Vatandaşlığı (Citizenship of the Union)
Maastricht Antlaşması Madde 20/1: Bu Antlaşma
ile Birlik vatandaşlığı tesis edilmiştir. Bir üye
devletin uyruğu olan herkes Birlik vatandaşıdır.
Birlik vatandaşlığı ulusal vatandaşlığın yerini almayıp
ona ilavedir.
75