Avrupa-Birligi-Kitabi

AB’nin kurumsal işleyişini anlayabilmek açısından ilk sorun, üye devletler tarafından
egemenlik ve yetki devredilen alanlardaki genel politikaların nasıl belirleneceği.
Başlangıçta kimi belirsizlikler olsa da, bu işlevi 1961’den bu yana üyelerin
hükümet ve devlet başkanlarından oluşan bir yapı yerine getirmekte. Uzunca süre
“AB Zirvesi” adını taşıyan ve enformel nitelik taşıyan bu yapı, Lizbon Antlaşması’nın
2009’da yürürlüğe girmesiyle “AB Konseyi (Zirve)” adıyla resmi organlar
arasına katıldı. Yetkisi ve göreviyse temelde hep aynı kaldı:
Bütünleşmenin devamı konusunda gerekli motivasyonu sağlama
Bütünleşme sürecinin istikametini ve genel siyasi yönelimi belirleme
Bütünleşmenin temel konuları hakkında karar alma
Siyasi bütünleşmenin başta dış politika olmak üzere özel alanlarında karar alma
AB’nin Dış Politikası
F. Mogherini
Devletlerin en temel özelliklerinden birisi de kendi dış politikalarına sahip
olmaları ve bu alanda bağımsız karar alıp uygulayabilmeleri. AB’nin
bu alanda bir yetkisi olmadığı gibi üyeler de egemenlikleri hala korumakta
aslında. Zaten AB’nin bir devlet olmadığı hatta devlete benzetilmemesi
gerektiği şeklinde yaklaşımının en önemli gerekçelerinden
biri de bu.
Öte yandan, zaman içerisinde çeşitli adlarla anılacak şekilde
AB’nin dış politika alanında en azından ortak bir işbirliği zeminine
sahip olması anlayışı da benimsenmiş. Bunda, birçok
alanda birlikte hareket eden üyelerin dış politika konusunda da
belirli ilkeleri paylaşması ve ortak tutum alması gerektiği düşüncesi
etkili olmuş. Nitekim, ancak tüm üyelerin oybirliğiyle kabul ettiği
konularda ortak tutum ve politikalar belirlenebiliyor. Bu konularda
AB’yi temsil eden ve AB adına görüş beyan edense Birlik Dışişleri ve
Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi (High Representative of the Union
for Foreign Affairs and Security Policy). 2014’ten beri bu görevi İtalyan
Federica Mogherini yapıyor.
87